Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 31, 24 November 1943 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

:" 1 j : HE 2,000 MAII KEPANI I LUKUIA E hoike ana kekahl' lono mal Chungklnp,\ Kiua mai no ka llikuia ana ma kahi o ka 2,000 mau Kepani e n>a pimlikaua Pake ma kekahi hooili kaua hahana i hooiliia mai nei iloko o elua ia ma ka hema aku o ka Muliwai Li, ma I<fna W-aena. Oiai no nae hoi ua kokua ia mai na Kepani e na mokulele a e hoomaū ana no i ka nee ana imua no kahi i kapaia o Changte, ke kikovv*aena o na •alanui ma ka mahele aina o Hunan.

Ma ke komohana aku o ka ■mmliwai Turfgting, wahi a ka lono, ua" "koiino akū"-Ia na Kapjii}i ma kekahi mau kauhale lehulehu a komo aku Ia iloko o na kaona o Lingli aitre Chisli. He elua mau mahele kaua Kepani e a.ku i hoike ia mai e nee ana no Changteh mai ke kukulu hikiiaakau mai. HAIIANA KE KAUA MA KUKOPA

Ma kek-ahi manawa ae nei ua loaa maila kekahi lono kaua no ka lilo ana ae o kekahi wahi nona ka inoa o Zhitomir i na Rukini, me ka hooauhee ia ar\a aku o na Kelemania, a mahope ua loaa hou maila no he lono, no ka hoolele kaun hon ana aku a na pualikaua Kelemania maluna o na Rukini a lilo hou akU la "ua wahi la i na Kelemaniā'"

Aole nae hoi no ka lilo hou ana akū o ua \yahi la i ri-a Kelemania he mea ia no na Rukini e hoopau ai i ka lakou hōōlele kaua" ana •aKu, aka, ua hoomau aku Ia no i ke kaua ana me ka ikaika loa, me ka hoao ana c paku ae i na Kelemania ma kekahi mau kahua i paa ia e na Kelemania, aine ke kaiehu i ka enemi mai Polani ame Rumania t aku. LLKUIA■ IIIS 20 MAU MOKULELE KEPANI E hoike ana kekahi lono mai. ke komohana-hema aku nei, no ka nee ana aku o na pualikaua Auseturalia a pani maila i na pualikaua Kepani. nia Satelberg ifia ka mokupuni Kini, a ua lele ae la nohoi na mokulele o naL aoao -huiia maluna ae o na Mokupuni Solomona, ame ka. lukuia ana aku he 20 mau mokuiele Kepani ma o ka lvooa"uhee ana na mokuiele Kepani ia'lakou'i lele mai ai me ka hoolele kaua ana iho m-alung, o na kahua o na aoao huiia.

Ua hoike maila o Kenelala MaeArthur no ka r.ee ana aku o n-a pualikaua Au'jeturalia a ma kahi o ka hookahi mile mai ke kaona aku o Salberg, a o kq kahua hope iioi o mua o na pualikaua Kepani.

Ua hoike pn iā mai nohoi no ka lele ana' aku o na mokulele o na aoao hviiia a hoolei iho la i na poka pa-hu maluna o Tava ma Inia Hikina, i hiki aku makahi o ka 27 m-au tona poka pa-hu, a haule iho la mahma o Snrahaya ke kahua hoolulu moku kaua ame nā kahua hwluln mokulelo o Ba!i.

Ua hoike pu ka wahaololo o l{w!«la Mf»cArthur, no ka hoouna am o m mokulolo hoopahu no lava nia ka lakou huakai lele loihi loa o 2,400 mile lele & hol hou no ko lakou mau kahua.

llKil-O NA MOKl 1 K\l V ! A.MKUKA M A KA MOANA | PAKIPIKA | Ua hoiko ao o Kuhina Kaua ) M-oana Frsuik Knojv, no ka kuI piliia ana o na mahelo kawa !«\va ī ame moana ma ko kulana ikaika {» ua lawa poiio nohoi no ka (u«la\v&i ana aku mo m\ o • ku « m&i aua, I XJ* hoik*? j>u so oi* oia ni I iwie k«u« «> «a. viumokukik\Mi ke i uu iki'io noi m¥t k» Mo&na PākiI |uk«, « « komg) hoi 4 « j j *ua. v> ka HooiU ksu&.i aiui» I i uao hoi u* «o o>lo a aa j\vha na ] o hui mai »\o lakou, | Aole u«n* Iwi i hoiko i« m&i ko I kumu o koia. \ia 010 ana o ua. j o paūo «ku u\o n» inoku' Amoiika. ho j j ku.au no, a ua iko o aolo } i Uwi-a koi.%3i ikaika n-v au- . mokukaiua. i keU iv\«tv«\v&, kē «A. <&ku inxvMi g AmeUka. |

T __ | MAKAI :vAU NO KA HUI j UE ISA AIIMOKU KAUA Ua loaa maila k'ekahi lono' mai ' Alglers mai no ka . makaukau ' ana o ha mokukaua pepeekue Palani ka Richelieu o 35,000 tona kaumaha a He mahele ikaika hoi tio ka oihana kau-A moana Palani, e hoi akU no ke kaua .ana malalo o na kauoha a .Kenelaia Henri GiraUd, Ua ku aku la ka Richelieu ma kekahi manawa ae nei ma Algiers, mahope iho o kona k'u ana ma Nu loka mai Pepeluali a -luki i Okak<?ij.a Iho, nei, oiai oia e pahonohoho a r ana ame kekahi mau hana e ae mahope iho o ka ioaa ana o kekahi poino ma ke ,kaua ma Dakar ī ka makahiki 1940. | Ua pii niakaikai. aku na Alihikaua nui p Cunning-li-am ame Kenelala Giraud, maiuna o ua moku kaua pepeekue

neu ■ Maloko O: kekalū mea ho'olele leo ikaika, ua kamailio aku o Kenelala Giraud imua o na kaaaka -o ua moku : kaua n.ei me na olelo hoolana,; "O ko'u iini e hoea koke mai i ka manawa a oukou e liana aku ai ivo ke kokua aua ae e |iooka-awale ae i keia haawe kaumaha mai ia Palani mai."

3ĪAKE aiA KE KAIIUA MA lIvALI|A . Ua'loaa maila kekahi lono kau-1 maha i na makua ,e noho nei ma j Honolulu, Oahu e , hoike ana no , ka make ana mai nei o Kakian-a j RonaJd S. Kiyabu, ma ke kaua ma lkalia, mamuli .o ka loaa ana i ija palapu mai na.poka mai a ka enemi, | Ua hanaē' i-a keia kanaka <opio ma Olaa, Hawaii, ,mā ka la 18, o Sepatemaba, 1919, a ua pukamai nohoi mai ke kul-a kiekie mai o Makiale, ame kekahi kula A'O Oihana o Honolulu. Ua haalele ino la i kona mau makua, ma'a pokii ekolu ame ekolu kaikuahine e paiaiima aku una nona mahope. He make hanohano nae hoi, ua make oi-a no i.ona aina aloha. . ...

; NEE vMUA 'NA PAKE MA ■ ** BALWEEN E hoike ana ka lono mai Ch'ungking, Kina mai, no ka hoonee ana aku o n-a Kepani i ko lakou mau pualikaua pakui no t ka hema aku o Kina ma ka lihi ! o ka muliwai Sahveen ma ka j umhele < r dn£L o~ Burma, a ua halawai aku me lakou na pualikaua o rva Pake, a hooili ia kekahi kaua hahana a o kahope ua h-olopeno nolīoi ka 1 lele kaua ana mai a na pualikau' Pake. Ua hoike ae o Mekia Kenelala C. C. Theng-, o ka huina nui o na pualileoa Kepani e hoohana ana mawaena o ka Muliwai Tantze ame loko Tungting ; ua hoo'mahwahua ia aku mai ke 60,000 a i ke' 80,000, a ma o ka loaa ana aku o keia ikaika hou, tia maalahi ka lakou ana mai i ka Cu'hvai Li. | TJa hooia ae oia 'no ka lilo ana ! aku o tishen amo Shishen. ke- ' kahi ma« kahlKi kikowaena o na ' Pake i na Kepani. ! Ua komo maila n'ohoi na ! kaua !c\va o ka mahelo kaua' 11 ' 'a kokua nui i na Pako o kaua |ana ma Sahveen. ! ! E hoike pu ana nohoi Ka lono' !no ka !ele ana aku o na mokuIh'le hoopa-hu Amelika a hoopa|hu iho la i kekahi kahua hoo-

moana o na Kepani ma Burma. Ua huli hoi maila nohoi na mokuleie apau me ka paleka'na ma ko lakou kahua. •

iiE 600 MAU KOA KEHSMANIA I MAKE

E hoike aiia kekglū lono mai Berne, Kuikalana mai, no ka make ana he 600 mau koa Kelemania i ka wa i pa iho ai .he elua mau kaaahi i piha me .na. koa i na poka pa-hu a na inokulele o na aoao huiia.

Aole i manao ia e hoea mai ana na mokulele o na aoao huiia, a ua hoomakaukau ia e hoouna aku i: kia mau koa, no kekahi kahua no ka paio ana i ka enemi, a mamua nae hoi o ka hiki ana ia lakou ke haaiele iho o ka hale hoolulu kaaahi, ua hoea maila na mokuiele o na aoao huiia a hoolei iho la i na poka pa-hu a pa ke kaaahi," a poino wale ke ola o. keia mau koa me ka haawi ole ia lakou he manawa e kaua aku ai i ka enemi e like me na mea i hoolala ia ai.

JPA O PALANI AKAU Ua ie-le aku la n>a mokulele hoopa-hu o na aoao huiia, a hoo-pa-hu aku la i na kahua hoomoana o na koa ma 3Silani Akau. He hookahi kaa kaua i hoo-pa-hu ia a okaoka liilii, aole he hookahi mokulele ī hoopoino ia. KAU KA WELI I NA KUMAMA ....B hoike ana.kekahi lono kaua, no ka ikaika loa o ka nee ana mai a na puaiikaua Hukini e onou ana i ka enemi, ua hiki ole iho i na kanaka Runxania ke noho hou iho nia ko lakou mau wahi e hoomalu ia nei e Kelemania. a. no ia. kumu la ua noi aku la lakou ia Hitler e ae ia mai lakou « haalele ia mau waiū \i lakou e noho nei, i pakele ai mai na hooiii kaua ana a na Rukini. Nolaila, e hiki ana no ia kakou ke ike & hoomaopopo iho, i ke kulaaia kaua o na Hukini e kaua mai nei i ka enemL Oiai, ma kekahi mau kahua, ua kuemi i'o no na Rukini i hope, aoie nae hui. no ka lawa ole o kona ikaika kaua, aka, ma ia lu&u kahua, ua hoopuipui aku na Kelemania i kona mau pualikaua. Ma kekahi mau wahi okoa uku nue hoi, ua oi aku. k% ikaīka c> na Kukini, a he mau tausani o ua Kelemania i lukuia e n& pualikaua Hukini.

£ me n* lono i hoik« ia, cu\ no mahele k&ua Polaui hoohana maila i ka lakou maliele haiia uo ka p&io ua lue :ui Keiemaiiia, a ua poino no Keleanania i najj>uali kaua Poiaiii.