Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 35, 22 December 1943 — He Moolelo No Opukahaia [ARTICLE+ILLUSTRATION]

He Moolelo No Opukahaia

"A ua holo makou a mawaho aku o kalihikai mai ke one mai o eono a oi kapuai kā. mamao ma ka'u koho, ma kahi o ka waa o kekahi pookiekie o pa le'ale'a o ka la e kali mai ana ia makou, oia ka pahu e hoomaka ai. Olelo oia ia makou e hoe me ka ikaika a holo ka waapa a pae i ke one." :

"AoJe o'u kanalua no keia kauohu, ka raca ua ike au he poe kanaka ikalka akamai ko'u i ka hoe loloa o ko makou aina, a ano oko'a loa a'e hoi mai ka hoe nunui palahaiaha kaumaha kohu puna o keia mau paeaina, i kupono wale no i keia lahui he ikaika, no ka mea, a' e hiki pono ia'u ke fiapai i' kekahi o keia a'no hoe kaumaha."

"A 'ua kauoha koke au i ko'u poe kanaka e lioe me ka ikaika i ko makou wa,apa ā holo, a ua hoomaka koke no ko'u poe kanak» e hoe me ka ikaika apau i loaa ia īakou, ua ike makou me he ala e hol<o heihei ana makou me kekahi waapa e aku, e like me iia le'ale'a. o keia ano hana mau ia'ma ko'u āina." '

"Ua ike maoli ; au me ko'u mau aliimoku i ka nui ; o ka holo o ko makou waapa e holo nei, a na kanaka hoi e ūwa'uwa mai ana ia makou me ka hauoli, nana hoi i hooi ioa aku i ka ikaika hoe o ko'u mau kanaka, no makpu hoi ka nui iluna o ka waa'pa o umikumamaono."

Kokoke makou e pae i ke one, aole na'e e hiki ia'u ke hoomaoP°P° n° Ha piha loa ina kanaka, no ka mea, ua uhi pu ia na wahi o jka lihikai e na aole hiM ia o'e e ike i ke keokeo o ke onfe, a komo iloko o ke kai i ka nui o na kanaka,* aoi,e wahi kaawale, o kahi wale no a ko makou waapa e holo akii 'nei me ka ikaika." -

"Oia kou wa ame ko'u mau Aliimoku ! iko ai i keia poe naka opio nunui ewalu ka n4i i ka oili ana mai waena mai o na

kanaka, a hele laina pololel maila iakou ma ko makou wahi e holo aku ne!, a lakou hol i niawehe a hookaawale a'e ai eha ma kahi aoao ame kahi o rrutl<oy."

"A e like me ka ikaika holo 0 lio jimkou wn.apa, aole loa au 1 ilie aiiie ko'u mau Aliimok'u, ua pa iho ka ihu o kuu waapa iluna o ke one o ka lihikai, ua hapai ia ae la makou apau iluna iloko o na lima loloa o keia poe kanaka opio nunui ikaika, e like me ko makou holo mai kahi a makou i hoomaka ai ka pahu hopu pela no lakou e holo nei iluna o k<» one, iloko o na 100 hooho uwauwa o na kanaka no mfikou e hapai fa nei, a hiki i -kuhi a lakou i hookuu ai ia makou, me he ala eia no makou ke liolo nei iluna o ka ilikai!"

"H,e oiaio, kahaha ko'u noonoo ko'u mau Aliimoku ame ko'u mau kanaka, no ka mea, ua hapai ia

makou me he pahu 'paaloa ala a hiki ina kanaka elua ke hapai, ] me ka akaaka mai o keia poe kanaka opio ia mako'u, me ka hiki ole ia makou ke hoopukaj hookahi huaolelo, oiai na hoe he e kuku ana iluna ma ke alo o kou mau kanaka hoe waapa, he rula hoohanohano maa mau no ko'u Aupuni f a no ka Moi hoi keia o Hawaiianes nei ame a'u. A ma kahi o ke Alii ka Moi Ka Na'i Aupuni ame kona poe alii pookiekie e kali mai ana ia makou o elua haneri kapuai mai ke kai mai, he mamao kela ma ka'u hoomaopopo me ka heluhelu pohopoho o ke one, he mea ole na'e ia i keia poe kanaka opio nunui ikaikk, a he poe kanaka opio okoa no keia, mai kela poe kanaka opio mai o ke kahua le'ale'a." '

"O ka aina keia o na kanaka ikaika i hanau ia ai, no ka nui maoli no o ke kino o na kanaka o keia Aina e like me ko lakou Moi."

"A ma kahi o ke Alii e kuku ana me kona mau poo Kiekie, i hookuu ia iho ai makou ilalo me ka hoop'uni ia ana e na kanaka, a. ua ske na'e au he hookahi heleuma elua haneri paona, he mea hoopaa waapa, elua pahu wai o hancri galani o ka pahu hookahi, a o makou hoi apau ame kuu waapa, a'u i koho ai i ko makou kaumaha apau o elima a i ole eono tausani paona, he mea ole na'e ia i ka ikaika o keia lahui, ka lahui kamahao o ka Moana Pakipika nei, ka maka o ka Moi o Har-var-ec (Hawaii) wahi a'u." ' ' ' *

"Hoike pu ia mai nohoi ia'u mahope mai, pela mau keia lahui e hana ai i ko lakou mau Alii, he hapai lakou i ka waa o ke Alii ame na kanaka apau iluna, aole e pulu ko lakou mau wawae i ke kai a hiki iluna o ka aina, ina wahi iapau a lakou e pae ai ma keia mau paeaina."

Henry Opukahaia