Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 44, 23 February 1944 — Mau Haina Nane [ARTICLE]

Mau Haina Nane

Manma o ko makgu hoopuka ana aku i ka haina nane 'e like nie m e kau ae )a nwluna, e hoakaka liiiii makou i kekaW mea piii ana 'i k<?ia naue. Oia no ka nane a kahi kupueu o Mounlain Honie, no ka i'a kupai-analia. Me lie mea la e ha'i pu ana ka pewa o ua wahi i'a nei, a e pau ana i ke kalua a i ole pulehu ia. Mr. Lunahoei'onopeno o Ka Hoku O Hawaii. Aioha uui; - # Ka nane a ke Koa Polani: '•Hea-ha ka i'a <q ka aina akamai i ka uu iloko o ka wai?" Haina: —"LUAU". O keia luau aia ia iloko o ka Hpnu. Ua lawa me ka mahalo. Keiki mai au no Poniponi, Kipuka ili hala ole o ka Akolea. Koliala, Hawāii Me ka mahaio, Uialaeho.

Auhea oe e ke keiki limahei o ke kipuka ili hala ole, Ua poholo i'o maila ke poo o ka pipi ohi iloko o kau kipuka iii, eia n>ae hai ua he i maila he i'a okoa. O ka haina i'o nae hoLia, aole na'e hoi o ka -wehewehe pono ana e' like me ka . haina e paa ia nei e makou. O kau luau aole he aaiiu ir»ai me lie nahesa la a kiko mai hoi «ie he moo nihoawe, la. E nana iho nae hoi i ka haina nane a Piukeona, Ka Limakuiomaukelana.

He nane, Kuu wahi i'a -o. ka aina akamai i ka au, e akahele nae o nahu mai ia oe. . Hain\a. He aama, aia iluna o ka pohaku kahi e kau ai. Ke kiki aku oe, he hopu a he nahu mai ka aama, e. akahele o moku ko lima. He i'a ono ke ai ia me ka poL Pukuniahi o Kon*a Akau.

He wahi ano like _no ka aama ine ka papai, a i kekahi manawa e paa ana, ka papai nihomole, a e like ana paha la me keia wahi aama, ua nihomole, a hiki ole ke paa mai, no k-a mea, aohe wahi e hiki ai ke nahu maf. Aole maila ia o ka haina.

Pela iho no me kekahi mau iiaip e elua au i hoo'una maiia ota hoi ka nioi ame ka pa hi aku, aole i lihi iauna maila. E heluhelu iho i ka haina nana. a iie kupueu o ka uka o Malania, a Piukeonā. Oia ka haina pololei ame ka wehewehe ana. O ke nahu a ktia wahi i'a aoie ow ike iho i kona nahu iho, aka, nialoko e nahu ae ai, aole me ka ikaika, aka, me ka malie loa. I na aole e nio'a pono ka luau alaila e maneo ana a nahu mai i kou puu. Mahalo no hae hoi i kou hoao ana maila. Aole no he hewa o ka hoao.

Ia oe e k>ā Lunahoomaoponepono o Ka Hoku o Ilawaii. Anoai kaua anui. Ua puiwa hikilele au i ke kanikani leo a kahi Koa Polani nie kahi I'a ono ana. E kala mai i ka Limakuiomaukelana, malia o hiki no iaia ke hopu i ka hi'u a paa i ka lima wikani, o ua i'a ala, oia ai no ia: Eia iJio ko i.\i ono 2a he "luau". Ua lohe au i ko'u mau kupuna, he hanai alii, aole e hanai i ka i'a o ke kai mahope laoa i ka iwi. Eia iho ko wahi i'a ono e i -ana oe, e ao o kapeku ka hi'u moku oe. l'ololoi no kau olelo, e ao oe o hi'u. Kii oe i na aia o ka lo'i kalo, a i kahi maloo kahji i, ulu ai. Kii oe & ako i ka luau a nui hoi niai, ope a paa. i ka la'i, ua hana oe a nui ke ahi, kau jlqna o ka lanahu. A moa a aole oe i ike i ka pahi o' keia i'a, hiu ae la i ko puu oia ka maneo. Eia iho ke kaeaea o r. Hilana o Alalania, Kaiuuakui, a pa aku la o Pohakuopele. Me ka mahalo ia oe. Ov,\iu i|io 110, j Mc ke .aloha, Napuaikapaia o Piukeona.

Ua hoike mua aela nohoi ka L. 11. nuiluiui |i"o o pa aua pulia ka po»va hi'u o ua wahi i'a nei, a 0 pou ana i ka pulehu ia. Aole oiu e nahu maLaua, tio ka mea ua hao maila kau monioku l&nahu, a ixvlahc na niho o ua wahi Pa nei aoie oia o: nahu unaneo) ke! ulapoho uo. h\ū iho me kAhij l:m akuakai, huo mai o na mikij poi o na kslo : uouo o Kauoleau, i he hele pono hoi kau, A pauj hvvu ai auu nuula a pilui ino ka opu aohe hAinv hou aku 1 koe, he walo iho no. Ua ioaa ponp maila is oo ka

haina o ka nano a ke Koa Polani i u uiiu o W'aulaiii. Kc lohe nei au l ka uwl o na ntho o ua wahi i'a n©i, no ka mea ua papaa i kau lanahu i hana ai. : Malialo no ia oe, ika loaa pono :«r>a maila.

Mr. Lunahooponopono o Ka HOku O Hawaii. Akrfara nui; E hookomo iho oe i ka'u hain-a nane a Kekaihawahawana e ole,■lo ana, uka ka alake, i kai ka alake, fi o ka alake, ianei ka alake, aujwe, ua make ka aiake. E Kaihawanawana eia mai ka poka pukuniahi e puehu liilii' ai ko wahi nane. I uka ka «lake; ko pii ana no ia i uka e uhuki ai i k« kalo, i kai ka aiake; ko iho ana 'no ia me na molemole eke kalo i kai, i o Ka alake, ko kii ana no ia, i k-a wahie a hoi mai ho'a ka imu a a enaena, kalua iho. \ __ Auwe, make loa ka aīake; k-a moa ana no ia, a pau i ke ku'i a komo iloko o ka pahu. Me ko'u manaolana ua loaa pono aku la i ka poka, a lele liilii. Me ke aloha nul. Pukuniahi o Kona Akau

O ka'-u ia e nana nei ma kahi i pa aku ai i kau pokakuniaīii, he ole ka makili ae o ka nane a ke Kaihawanawana, he oia mau no ka lelele i uka, i kai, i o, a iahei, aole i - make ua alake nei. Aole maila ia o ka haina. Huli'a hou mai! E umi'a ka hanu.

Mr. Lunahooponopono o Ka Hoku O Hawaii. Aloha nui:— O ka nane a ke keiki o Kawaihae, "Kekaihawanawana e ninaxj ana Penei: "I uka ka alake, i kai ka alake, i o ka alake, ianei ka alake; Auwe! ua make kk alake, owai au? Haina—"MOA". Moa i uka, mea i kai, moa i o, moa ianei, Auwe make kahi moa a maua. Hui ihola me kahi wai niu a komo kahi luau, kela i'a akamai i. ka au, eha o Hanale ia Keoni Bulu. - , Keiki mai au no "Poniponi Kipuka hala ole o ka Akolea. Me ka mahalo, ULALAEHO.

He moa kani hewa kena i ke aumoe, a puiwa k-a alake a ala hou oia mai kona make mai. Hele loa aku la oe i ka mala a ke alii, a loaa aku la ke alii o Oahu o Kakuhihewa. Hu hewa maila ka pilina me ka nih-oniho, a poloke ke au o ke ki. O ka moa o ke au kahiko, ke kani, ua pololei loa me ka manawa, -a i keia manawa e kani hewa mau ana a hoomanao ae la i kela wahi olelo hoomake aka; moa. Hulia hou ia mai, a malia ia mahawa e hei pono ai i kau kipukaili.