Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 44, 23 February 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

MEA OI.E KA ULUNAHELE I NA KAA KAUA E hoike ana kekahi lono mai Nu Beretania mal o na kaa Kaua Sherman e hoohana ia nei ma na aiaa poho'poho', a o kahi hoi a na Kepani i manao ole ai e hiki ana ia lakou ke nee aku, kai onou aku a hiki i ka haawipio an-a o na Kepani i kekahi kahua mokulele ano nui mahope, iho kekahi hooili kaua ana no elua la. Ua hoike ae kekahi kanaka kakau nupepa no ka nee ana aku o kela mau kaa kaua a hoohiolo ia he 54 mau lua pee o na Kcpani ame ka lukuia ana he 350 mau koa Kepani, oiai e pa mau mai ana i na poka o na pu kuniahi a na Kepani.

Ua manao nohoi na Kepani e lilo ana na wahi poho'poho' ame na ulunahele i mea e hiki ole aku ai i na kaa kaua ke nee no nrua, eia nae ka mera i ike ia ( ua lilo i mea «le i na ( Amelika.

Aole ī noonoo na kepam, no na enekinia, Ma kekahi wahi ua hana na enekinia he ekolu la ame po me ka hoomaha ole, no .ka hana ana i uwapo o 800 i-a ma na wahi poho'poho' i hiki ai.na kaa kaua ke hoonee ia no keHahi aoao aku.

He mau hana keia a na Amelika i ike ole ia mamua. I keia manawa he mea ole loa ia ia lakou. He n-ana nohoi kakou i na moku o keia au, ua hiki no ke holo a pae i - kahaone me ka hiki anji. no ke hemo hou i waho. - i-* iw? - - • AHUWALE JSA MOKU KEPANI Ua loaa mai kekahi lono mai k?a oihana kaua maj e hoike ana aia he mau mokup'uni lehulehu ma na Mokupuni Msirshall. O keia mau mokupuni nae- hoi he liiliī iho mamua o kekahi mol:vipuni ae. Ua pale ia mai keia.mau raokupuni e kekahi aina kohola, a e hiki ole ia ke ike ia aKu mai waho aku a i oie mai kahi mamao mai.

Ma kekahi la o ke!a pule aku nei, ua lele ae la na ; mokulele kiu o na Amelika maluna ae o 'na ao lelewa a i ke kaa ana ae hoi o ua mau mokulele nei maluna ae o ua māu -mokūpuni nei, ua ike iho Ia lakou, aia m& kekahi kaikuono o u-a mau mokupuni nei, e kuku ana he heluna i;ui o na moku kaua o na Kepani o na raahele like ole. Ma ka hoomaopopo iho a na kanaka : o keia mau mokulele me he mea la e pee ana keia mau moku Kepani mai ka enemi mai. Ua huli hoi aku la keia mau mokulele no ko lakou mau kahua a hoike ia aku la na mea apayt i. ke keena poo o Kenelala MaeAxthur. Ma ka lakou hoomaopopo aku m* he mea ia, e pee ana keia mau . moku Kepani,, aole o lakou makem&ke e hemo mai a k&ua me na Amelika.

NUI NA KELEMANIA I LUKUIA . E like me na lono i hoikeia maila, o ke kulana kaua mawuen» o na Kelemania ame na Ru« kini, eta no ke hooiliia maila me ka hahana ma kekalū mau wahi o Polani. E hoike ana nohoi kekahi lono ma kekahi walii i hooiU kaua ia -ai xia lukuia na Kelemania i hiki aku ma kahi o ke 52,400, a m& kekahi mau wnhi oko* «ku hoi, ua lukuia ma kolū k« 3d,000 m&u Kelemania.

Ma kekahi mau wahi a na Rukini i lele kaua aku ai, ua lilo maila ma kahi: he 40 iuau kauhale a ua hook'uu iāelae ia £iku na makaainana e noho no lakou iho a e hana nohoi no lakou iho. O ka mua loa hoi keia o ka mawehe ia ana ae la o na haawe o ke kawnaha 1 hookau, ia aku ai iualuna. o lakou e n-a Kelemania. HOOPOINOIA NA SIOKU KEJt*ANI

B hoike ana kekahi lono mai ka hema aku nei, no ka hahau h-ou ana aku maiuna o na kahua Kepani, me ka luku ana he eono mau. moku enemi ame ka luku ana, ma kahi o ke 51 mau mokulele.. .

O na moku he eono, he hookahi o lakou he. mokuluku ā, o kekahi mātT',moku ukana i hiki aku ma kahi o ka 18,000 tona, kai hoopa-h'a īa ma kekahi hooili iiaua ia ana, oiai lakou e hoaoana e hoomahuahua akū i na koa ma ke kahua o Bismark.

Ua lele aku la na mokulele Amelika o na mahele like ole a hahau aku la i na moku Kepani me ka noopoino aiik L ku halihali aila o 8,000 tona 'a" ua Imlo aku hoi ua moku la a ili ma kahakai, hookahi mokuukana o 6,000 tona ame ekolu mau moku ukana liilii iho o 1500 tona pakahi e ukali ana i ka mokuluku.

Iloko o elua hahau ana aku jna Rabaūl, ua hoopoino ia aku ma kahi o ka 28 mau mokulele Ke-

pani oiai e ku ana no ma ka honua paa, oiai hoi kekahi mau mokulele ukali Amelika i hoohaule iho ai he 10 mau mokulele Zero o na Kepani. Ma ka lele kaua ia am aku o ke kahua o ka enemi ma Wewak, ua lukuia he 10 mau kao. Kepani ma kahi e kokoke ana i ka mokupuni Mushu. Ua ke'ake'a ia aku la he eopo mau moleu Kepani mawaho aku o ka mokupuni Mussau, ma ka akau aku o Nu Irelana a he eono mau moku enemi i loaa pono aku i na poka. ' Ua hoike ae ka w&haolelo a Kenelala MaeArthur, "Eia no ke hoomau ia nei ka. hahau ana aku & hiki i ka pau loa ana o aa moku Kepani i ka hoopiholoia, Ua kukala pu ae ua u\ihaolelo la av>k N he poino i hekau mai maluna o na Amolika ma ko lakou pae aku ma na mokupuni Omaomao. Ua hiki loa ia kaua ke ik« a hoom&opopo iho i ke kulana o na Kopiini ma kola ii>au mokupwni ma ka hema aku nel e kaua ia nuii nei.