Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXVIII, Number 52, 19 April 1944 — Na Hunahuna Meahou O Maui [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Na Hunahuna Meahou O Maui

Ilookuhu la O I A (rhn) Baldivin Ma ka halawai

J i l t i J o ( C x 2 1 i « f Vi Ir lawr o n g e A. I Chu t Baldwin, i II iiaku m&- !- ko.elaa no keia

mahiko, , i hookumu ia eka papa hooko. Ko na makahiki lehulehu ua. noho aku o Mr, Baldwin ma ke ano oia kekah' o na lala o k& P. Baldwin : , J»a hakū mahiko a |>eresidt;na, nohoi o ua mahiko 2a, O W. D. Ilalk< r, ka i'.ope haku ! mahiko ekahi Ua kamaaina nohoi o Baldwin a puni o Maui a oia no kekahi hoa o ka papa o na lunaleiai. I ka makahiki 1910 oia nohoi kekahi o na elele o ekolu hoa i ka ahahuina lahui o ka aoao Repubalika i malama ia ma Piīadela-pi-a. Pauaho Mai Mau Kamaaina O Maui Ma ka Poalima o kela pule aku nei i malamaia ai ka hoolewa 0 Mrs, EUa Sally Ferder/ c2l kekaJu o na kamaaina o Maui a i ike niīi ia iloko o na hana ma ke Kahuhipa Maikai Ua pauaho mai oia i ke 53 o kona mau maka- . hiki. Ua lawelawe ia kona anaina hoolewa e ka R«v J. Miller Horton, a hoihoi ia aku kona kino wailua a hoomoe ia ma, ka Pa Ilina o lao, ma Wailuku. _ Ma ka Poaha aku i pauaho mai ai o Mrs, Ferdercell ma ka Halemai Malulani niahope iho o ka hoomailo ana a k-a nawaliwali no kekahi manawa loihi, Ua hanau ia o Mrs. Federcell ma Wailuku i Apelila. 25, 1890. Ua komo aku oia iloko o na hui like ole o .la'ui nei ame na ahahui i lawelawe akū i na hana no ka pono o ka lehulehu. Ua ha-alele iho qia i kana kane ia Joseph Federcell ame ka laua mau kaikamahineekolū o Mrs. Louise Klara Smith o Piladelapia ame na Misses Zelli€ -ame Josephine Edith Ferdecell o Wailuku. Okiia 11«*- Mooa Alanui Ma Ke KuahiwH Ma kela Poalima aku nei ua hele aku la kekahi puulu o na, koa marina a oki i mooa alanui' ma Maui nei no luna o ke kuahiwi o Haleakala a holo aku ma ka kipuka o Koolau a hoea akii 1 Keanae. Ia manawa hookahi nohoi ua alakai ia aku kekahi puali o na koa marina e H-arold Stein, a pii i aku la i ka Mauna Eke ma na j kuahiwi o Maui Komohana. O ka. mua loa nohoi keia o ka pii ia ■ ana o kela mauna iloko o 15 makahiki. Iloko no nae hoi o ka hoao ana aku a na kamaaina aole e pii ma kela kuahiwi, ua nee aku m> lakou a hoea i kela kipuka o Koolau iloko o elua la ame 19 hora. He mau makahiki lehulehu i halft ae nei ua hoao aku kefeahi poe e pii aku ma ua kuahiwi la a ua nalowale lakou no elua pule iloko o ka hihipea o ka nahele. Ua olelo aku kekahi kanaka ia lakou malia paha he mea maikai, i na e lele ae kekahi mokulele maluna ae i hiki ai ke hoolei ilio i mau mea ai na lakou a e m-aopopo ai hoi ko lakou palekana. Mahope iho o ka haalele ana ia Haleakala \ia hoike ae na koa marina no ko lakou oki ana aku I ka ulu naliele. Ma kekahi mau wahi ik\ hookuukuu iho la lakou ia lakou iho r--' no, pun niMnihi me na kaula. O ka hapa nu. o ka manawa ua nak\i hele viku la kou iloko o ka ulunahele. Ua lunke ae kekahi o na aliikoa, aolo he hookalii b makou i poino, a koe hodkahi o na kanaka i aneane o komo ka l:tla laau ilokō o konn maka. Ma ka po mua ua l\<K>aunioe lakou iloko o ka ulu iwhelō nra h.i'i o kekahi wahi kahawai uuku i hele a maloo a»le wai.

| "Hi- aiiu n;n hol," v/ahi a keka.iu i' iii* hoi he lui.'uloihi <■ ii.'Uowiile ai. TJa pii ia nohoi ka puu " Muunaiki, kekahi o na puu nihinihi loa o Maui me kā Joaa ole o kekahi ulia. Ua hele nohoi a houpo iewalewa, luhi a paumaele i ka lepo po-ho a heīe pu nohoi a kawa'u, ■ i v.-< Im v.'( !i. ao !a na koa i ko ikou mau fke 'ukana a ho'a ae 'ke ahi a paina īho la i na .'uhi nieaai a na koa, hohola iho i i na huluhulu a hoauinoe iho i ia po. He anu nohoi a ua moe palua ■no i-a na mea apau i wahi e īnehana ai. • , Ua lawe aku nohoi kela ame keia kanaka i na lako ai e lawa ai no elua ia .Ua lako pu nohoi lakou me ha kaula e hlki ai ke hoohana ia ma- na wahinihinihi o ke kuahiwi. Aia nohoi maluna 0 "kela kuahiwi -a lakou 5 pii ai, e ulu ana na mea ulu. i Ma ko lak-ou alahele huli hoi ua maikai no a mahope mai ua i naiowale ka meheu a no ia nalowaie ana ua oki hou ia i meheu hou a i kekahi manawa ua ho'a ] 1 na kukui paa lima a peka la- i kw i ijaku jie)e ai a hiki i ko j lakou hoea hou ana , i ko lakou i kahua. Oiai no nae hoi :ua hele' nu poe apau a luhi eia na'e hoi ua hauoli i ko lakou ike ana i kela kuahiwi ā ua loaa pu nohoi ■ kekahi mea nana e hoonaauao mai a hoomakaukau no kekahi wa hou aku, ua ike mua a e lilo ana hoi j ia i mea kokua nui mai i ka oi-; hafta kaua ma keia mua aku. ! Ma ka lakou kohokoho ana o j ka hiki i kekahi poe ke hele ma j kela huakai aia ma kahi o ka i eono la a i na koa marina nae hoi -he ekolu wale no la me ka hapa. lx>aa Maula Ka Medala Ma kela pule aku nei i loaa mai ai he medala i kekahi mau makua o Maui no ka laua keiki i hoike ia ai ua nalowale ma ko kahua -k-aua. Ua malama ia he iiana hoohanohano a makana i keia mau makua no ka laūa keiki. Na -Brigadier Myers, ke -aliikoa nui ma Maui'nei ka mea nana i makana ae ia Mrs. Alexander Y. Yee, i ka makana no k-a laua keiki no Lukanela Wilf>ert Yee, e paapio ia mei nei e na Kelemania. I ka wa e lawelawe ia an-a na hana hoohanohano a mskana medala, ua lele ae la na mokulele maluna o. ke kahua. Ua hoike mail'a kekahi Lukanela no kona lohe ana aku i k-a leo o Lukanela Yee mai ke kahua paahao mai o Kelemania ma o ke alahele o Tokio a e hoike mai ana nohoi he maikai no oia. Ia hianawa nohoi e kuku ana na poe apau, ua h-oolei ia maiī-a o Mrs. Yec ame Kauka Yee me na lei mai na papa kula mai ō ke Kula Kiekie o Maui. Ua hoon-aauao ia o Lukanela Wilbert Yee ma ke Kula Kiekie o Maui a he hauniana nohoi oia no ke Kula Nui o Hawaii. I ka hoomaka ana iho nei o ke kaua ua komo aku la o Lukanela Yee iloko o ka oihana kaua aina o Amelik a u-a lilo oia i haumana no ka oihana kaua lewa. I ka makahiki 1942 i ka mahina o lanuali i loaa ai kona komisina a ua hoike ia mai nohoi ua nalowale ma ke kaua maluna ae o Kelemania i Sepatemaba 1942. Ua komo pu aku o Lukanela ma na hana hoopa-hu mamua o kana misiona hope loa malunā ae 0 Kelemania a ua hooha'ule ia nohoi e ia he elua mau mokuleTc enemi. Ua hoike ia mai nohoi no ko Lukanela Yee paapio ana ma Kelemama i lanuali 31, 1944, Mahope iho o na hana haawi makana ana i keia mau niakua 1 liaawī ae ai laua i kekalu walū paina mama im ko laua home ma Paukukaio.

Mfs.Banham