Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 3, 10 May 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

ULOPIO MAILA i NA fcUNO-AMEIUCAJN 8 KANDY, CEYLON—O na pualikoa Amelika me Pake Kai laweI plo maila ia Inkangahtwang, keIkahl kahua paa o na Kepani he 18 mile ma ke komohanaakau laku Kamaing ma Burma Waenaa- ! kau, e Hke me na lono i hoike ia maila e kekahi keena poo r ma Asia Hikinahema Me ka hoomaka hou ana i ka iakou hoonee kaua ana ma ke Owawa o Mogaung komohana, ui nee aku la na pualikoa o na aoao huiia a hiki i* kekShi wahi he hapalua mile malalo aku o ke kaona e hoea aku ai i Kamaing, he 12 mile ma ka ak-au aku o Moguang. HOOHALANA IA O PALANI I KA WAI

Mamuli o ka lohelohe a haupu mua ana paha o iia Kelemania eia na aoao huiia ke hoomkaukau ijei no ka wa a lakou e komo aku ai maJoko o na aupuni © Palani ame Holani, ua lilo ia i mea na na Kelemania e hookauiua ole iho ai, Ua hoomaka koke ae la lakou e hoohalana i na kahua i man-ao ia ai malaila na pualikaua o na aoao e pae mai ai, i ka Wai a i hiki ma kahi o ka hookahi kapuai ka hohonu. Ua hoomaopopo ia keia mau hana mamuli o ka loaa ana aku o kekahi lono i kekahi aupuni i komo ole iloko o ke kaūa ma o mea kakau nupepa la. Ma kekahi manawa ae nej i hala, ua oki ia na laina kelepona mai Holani aku a hoea i Sued-ana, ame ka hookapu ia ana o ka hooleleia ana o na lono meahou ma na radio aku. Ua hoouna pu ia nohoi na puaLikpa Kelemania, m-a na aupuni o Palani Hoiani, O ke kumu paha, ua kau ka weli i na Kelemania ° pae mai n>a. pualikoa o na aoao Huiia ma Palani, a opa pu ia lakou a ku i kahi haiki. I na e pae mai ana na pualikaua o na aoao huiia ma ke ala mai o Palani he mea maopopo loa e pili pu -ana o Kelemania i waena i konu, aohe wahi e oni ae-^i.

He 5,000 Mokulele Ke Poho

E hoike ana kekahi lono mai Ladana mai no ka hoike ana ae 0 Kuhin-a John Curtin o Auseturalia ma kana kukakuka ana me ka papa pa'i ua hiki aku ma kahi o 5,000 a 6,000 mau mokulele Kepani i poino ma ka Pakipika Komohan-ahema.

Ma kana kohokoho ana ma ua kahua hookahi la ua hiki aku ma kahi o k>a 100,000 a i ole 115,000 ma-u enemi i make, a ma kahi ° ka 140 ame 170 mau moku kaua i ht>opoino ia a he 200 a hiki i ka 270 mau moku ukana i poino. Wahi hou ana o ka ikaika o na pilalikoa o keia manawa ua hiki iaku ma kahi o ka 630,000.

Ua hoike "pu ae o Curtin no ka hoouna ia ana ma kahi o ko 44 pakeneta o kona wahi lako kaua ame 20 pakeneta o na pti laipala kaua i Beretania Nui.

HAAWIPIO XA KEPAM MA 1 KA HEMA AKU NEI \ O kekahi o na lono i hoolalia J la ae ma kela pule. aku nei, e pili ana no ia i ko kulana kaua ma 1 na mokupuni o ke Hemohanahema i akw nei o kakou. E hoike ana ua lono la, no ka hoike ai» ae a kokalū kalaiwakaa Amelika i k,t h*na ana i h&na aku ai ma kekahi o na kahua kaiia. O kana hana oia no ka halihali ana i ka alihikaua nui o ko lakou pxiali mal kekahi walii a kekahi wahi e a&u, E nee ana hoi «o mua ; a e hoi ana hoi i hope. I kokaiu ' «a holo aku la ota mo kema aliikoa a I kona huii hoi at\a mai, ua hoohikiklo loa ia oia i kaholo a«a mai o kekahi mau Kep&ni ma hai mai o ke alanui a ia nei * holo aku ana. m« ke kau ana |o n& linw iluua. j Ua ku iho ia nohoi ke kaa o u» |wahi koa nei a lele iho la ilaio |a kau niaiUi i kana pu, a hooku j laina i ua poe Keponi uei. * kauojha uuiilA ia lakou e heie a tuaiiwK mai ok .me ke kau no i ka na pu. I r,la kaaa uk&li vma i koia poe . a hiki Walo i ko iak\>ul ;hooa aua ak\i i ke kahua hoo-j (mo&na o na Antelika, Malaiki hoi!

oia i hanwi aku ai i kana mau pio paa aku la keia nvau Kepani malalo o na koa Amelika. Ua hele nohoi na }ima o keia wahi koa a mauluulu i k-au a mea o ke kau ana i kana pu laipala oiai na Kepani a ka'i ana.

HOOPUNIIA KE KAONA O YUGOSLAVIA

E hoike ana kekahi lono mai Laeiana mai no ka hoopuni ia ana o ke kaona - o Mrkonjiograd ma ke aupuni o Yugoslavia e na poe kupa-a, a i noho hoohalua aku i na Kelemania e ku pale nei me ka ikaika. E hoike pu ana ka lono no ka hoonahaha i«a ana aku « na laina kaua e na pualikoa kupaa a komo aku iioko o Uziiee ma ke alahao nui e hoea aku ai i Sofia ame ka hoohiolo ia ana o ka 5 hale holuiu kaa ahi ame ka luk.u ia ana he heluna nui o na koa enemi. Aole keia poe he no na Kelemania, aka, o ko lakou enemi ino loa kei-a, no ke kailiku ia ana o ko lakou aupuni e na Kelemania.

PAKELE MAMUI.iI O RA NOONOO

Ma kekahi la o keia pule aku la i pakele ai ke ola o kekahi poe e kau ana maluna o kekahi kāa halihali ohua a e holo an-a no ka huli Koolau, mamuli b ka noonoo akahele ana o ke kalaiwa.

O na mea e pili ana i lieia ulia oia nouaholo aku kekahi kaa piha me na ohua i hiki aku ma kahi |oke 30 a oi- r aku. Ika hoea ana o ke kaa i ka Pali a ua hooiho aku la ma kela huli a%u ke ano ikaika loa. paha o ka holo ana o ke kaa ua hoopaa iho 1-a ke kalaiwa i ka peleki, a hoomaopopo iho la la oia aole he paa o keia peleki, a hc-ao aku la oia i kekahi peleki okoa aku, a oi ana like no ka paa ole. Ua hoomaopopo loa iho la ke kalaiwa he man-awa pokole wale no a hoea aku lakou ma ka uakee ino loa, nolaila, ua hoohuli aku la oia i ke kaa a hookui i kā pale o waho o ke alanui, a mai 1-aila mai ua hooholo ae la oia no ka aoao akau a ua holo aku la ke kaa a hookui i ka paia pohaku, a paa iho la ke kaa.

He hookahi wale 110 ohua o luna o ua kaa la i eha, a oia 110 ka m&a e 'noho ana me ke kalaiwa. O ka hapanui ae aole i loaa kekahi eha a pohole paha. Ua hiki aku ma kahi o ka 5300 paha ke poho o ke kaa.

He mea ole nae hoi ia wahi hoolilo mamua o ke ola o ke kanaka. Ina aole i noonoo ke kalaiwa e hoohuli i ke kaa a hookui i ka paia pohāku i na la ua oi loa aku na poe i poino ke ola. HOONEONEO IA N A KEPANI Eia no kekahi niau mokupuiii 0 na Kepani o ka hema aku nei 1 lilo mai nei ina Amelika ke noho ia mai nei e na K<ipam kakaikahi. O ko lakou mau' lua e pee ai, ua kuekaa ia mai" nei o na Aniolika, "a ua" koe wahi Kepani ole. ma ua mau walii la. . Ua paa mai nei |iae hoi he ekolu nva> Kepani, a o ka hopo loa nia kekahi na mokupuui liilii. Ma na nvea i lioikeia'e, ua pee keia po« Kepani' il-oko o ua , lua i ke ao a i ka po o Uexuo ; mai ana a huli i mau meaai na ! iakou. | Ma kekahi po ua kgino viku nei tke ekolu o na Kepaiii maloko o ike kaliua hoomoaua y na Aaueii-

ka no ka huli ana i mea ai. Eia nae ua make he hookahi paa elua. lIOOHANOHANO IA IA KEIKI HAWAII Ma kela pule aku nei i kukala ae al ka Oihana Kaua no ka hsawiia aku o ka Medala Koa I kekahi koa Hawaii nona ka inoa o Francis K. Kanehaiiua o Kohala no ka hana wiwoole ma o ka hoopakele ana i kekahi pailaka o ka Mahele K*aua Marina, iaia i hookuukuu iho ai maluna o ka paluna.

E holo ana nohoi o Kanehailua maluna o kekahi wa-apa ma kekahi wahi o Hawaii nei iloko aku nei o Okakoba, a ua ike aku la oia i kekahi mokulele ua ano poino. I kona ike ana aku J kekahi paluna i ka uwehe ana ae, a e kuu. iho ana i waho o ka moana, ua hoohuli ae la oia i kona alahele no kahi e haule iho ai ke pailaka. I kona hookokoke ana aku ma kahi o ka pailaka i eha, ua luu aku la o Kanehailua īloko o ke kai, a hauhoa iho la i ka pailaka i ka mea hoolana a au maila oia me ke kolo ana i ka mea hoolana a pili i ka waapa, a hookau aela i ua kanaka eha nei iluna o ka waapa me ka hoonui loa ole ae i k?a eha. I ka pae ana aku o ka waapa me ke kanaka eha i ka aina, u» hoihoi koke ia aku ua pailaka i nei no luna o kekahi o na uaoku kaua e ku kokoke" ana malaila. i Mamuli o keia hana hoopakele a kei-a kanaka opio i hoohanohano 1 ia» ai oia me ka Medala. Haaheo nohoi k a mak'uahine ikā hana wiwoole an>a a kana keiki. KA HOOKUKU KINIPOPO . Ma kela pule aku nei ua mala- : ma ia he hookuku kinipopo maI waena o ka Hui Kinipopo o ka ; Oihar.»a Kaua Moana ame na poe I • waeia māiloko mai o ka Oihana i Kaua Aina. -

O keia poe o ka Īīui kinipopo o ka Oihan-a Kaua Moana he poe lakou iloko o na Hui Kinipopo nunui o Amelika mamua. Mamua o ka'manawa a keia mau hui i paani ai, ua kukala ia kekahi mau kiau hahau kinipopo a pela nohoi me na kinipapo i kakauinoa ia ai e kekahi o keia poe paani kinipopo.

O kekahi o na mea i hoala ia ai ma keia hokuku kinipopo, oia no ke kuai bona kaua ana. Ua hiki aku ma kahi o ka 20,000 poe no ka nana ana i kela hookuku ana. O na loaa no ka uku komo ana ua hiki aku ma kahi o ka $650,000 ma ka bon& kaua.

Ma ke kuai hoolilo ana i na laau hahau kinipopo ame kekahi mau mea e ae ua hiki aku ma k&hi o ka $539,000. O ka huina ioaa no keia hookuku kinipopo i malamvi ia ai, oia hoi ma ka bona kaua. ua hiki aku i ka $1,130,000.00. O ka hopena nae hoi o ua hookuku la, ua lamkiia ka Hui o ka Oiliaiia Kaua Koana. Ma okio ana ae paha, he poe i<Aouia keia ma keia & o ka lakou ai io. K\ L.A O N A MA&L AUNE M.a keia Sai>aU ilvo e hoea, iuai aJM v Mei li, o ka la ia a na luakuaiiine E hoomanao nohoi kela aine keia keiki i kona makua- [ hine, i na eia oia ke oia. nei, ma , o ke kau aiia i ka pua u34iilA , ina.ua uiake «; kau i ka pua keo-