Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 17, 16 August 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

KA NUI O NA KKPANI 1 LUKUIA Ua loaa maila ka lono mai ke komohana-hema mai aia ma kahi 0 ka hookahi tausani me kanahi-ku-kumammaluamau Kepani hou 1 lukuia mai nei ma Aitape, Ua hoopuni ae na pualikaua Amelika i na Kepani ma na laina o jnua ma Driniumor me ka hooipaka ana aku e luku i ka enemi. Ma kekahi po o kela pule aku nei ua hoopa-im ia ae kekahi moku o 2,000. tona e kekahi mokulele Amelika mawaho -aku o Davao. Ua hoopa-hu pu ia nohoi -o Halmehara, Sorong, Manokward ame Y-ap. 1 '

EIA NO MA GUADAL€ANAL Ua hoike ae la ka radio ,Tokio aia np he mau pualikoa kakaikahi o na Kepani ma Guadalcanal. Ua hoike ia ae ua haalele ia aku

ieela puali maluna o ua mokupuni ak, aole no he mea i lohe ia no lakou a hiki i ka pae ana aku o kekahi poe kakaikhi i ke kahua o Pakipika Waena. Eia no kela mau Kepani ke pee maila iloko o na hihipea o ka.nahele, a e lele kaua aku ana nohoi maluna o na Amelika i kela ame keia mana,wa. .

I n*a eia no kela poe Kepani kakaikahi.ke noho maila ma kela mokupuni, aole no e loihi ana ko lakou pee ana' a haawipio mai. I ku no ke kau-a mai i ka lako i na mea kaua ame na meaai. I na aole kela mau mea pehea e hiki ai ke lele kaua mai -a e ola pu ai hoi, e make ana i ka pololi. TTA'TT KA WAHA I KA MAKANI Mamua aku nei ua ahewa aku la o Beretania -āme Cana<2a' ia Kelemania no ka luku wale ia o na pio o na aoao huiia, a i keia la *ua waiho ae la oia he hoohalahala i na mana hooko Amelika no ka lyku ia ana o na pio Kele mania ma na kahua kaua o Ikalia..

Ua hoike ae 'o no ka hoouna ia ana aku o kekahi lapala hoohalahala ma o Kuikalana ala, no ka hana ino ia ana 0 na pio Nazi he ehiku ka nui, mahope iho o ko lakou haawipio ana aku. 1 HAULEPIO O HENGYANG

Ua hoike ia maila ka lono mal Chunghing mai e hoike ana no ka ae ana o ka mahele kaua Pake no ka haulepio an-a o ke kulanakauhale o Hangyang a o ke kikowaena hoi o na alanuihao, mahope iho o ka lukuia ana o na Bake a hiki i ke kanaka hope loa.

Ma na lono mua i hoike ia mai, ua kauoha aku Ia o Peresidena Kiang Kai Shek i na pualikoa Pake a haalele aku i kela kulanakauhale, a ua pane mai ka alihikaua nui nana e alakai ana i n-a pualikoa Pake, aole lakou e h«aalel6 i ua kulanakauhale ala a hiki i ke kanaka hope loa.

E hko mo koia lono, ua hooko leela poe Pake i ka lakou olelo hoopaa, e ku a paio a hiki i ke kanaka hope loa.

nAII,\r IV O XAGASAKI ] Ma ka Poalima aku nei i huli hoi mai ai na niokulole Amolika' nunui o ka mahole B-29, inai lakou huakai hoopa-hu aku ia Kaga&3,ki, nio ka hoike ana mai a na j pailalw o ua mau niokulolo la kp j lakou ha-Jolo i ua wahl la e a ia ;ana o ko ahi i pahola aku maj luna o na Iwlo hoahu papa anio |na halo hana popa. T'a oi aku maluna o 16 o keiA mau mokulolo nunui i hoouna i& ' no ka hahau <\na aku ia T\ilemb»T>£. « no ka hahau ana aku īa ; Pumatm. Ta hoike raa! kola niou ' tnok«W«, ka pahola ana aku ' o 1w ahi ms na halo hooju&oms« tia \vahi hoahu. | t T a kohokoho ia aia ma kah\ o jke 78 pa keneta o w k&kalina j mokuMe i hana ia Palombang, i |huiia me 22 pa konela o ka aila j a 1 makomako nui ia e na hui s mokuahi Kopani. amo na moku e |ka oihat:a k&ua* I Mamuli o keia hoop«-hu ia. ana s mai noī o kola imu Halo nsa P<4uolo o hiki ko kajMli , kou ia malalo iho o ka hookahi , makahiki.

"j HE MEKIA I KEIA MANAWA Ua pii aku, kekalu kanaka mai ke Kaki-ana a kau loa i ke kulana Mekia, a like tne na lono i hoike ia ae. Eia oia ma Ikalia i keia manawa. Ma na mea i hoike ia ae no keia kanaka, iaia 6 noho ana ma Puuloa, he kakiana oia, a mahope mai, ua hooun-a ia aku oia ma _nakahua kaua 'ma Ikalia. Ia lakou ma Ikalia, ua hoouna ia aku ko lakou puali no mua no ke kaua ana aku i "ka enemi. Ia lakou e ikaua ana ua make ko lakou alakai ma ke kahua kaua, h ua alakai aku oia i ko lakou puali, a i ko lakou huli hoi ana anai no ko lakou kahua hoomo_'ana,'ita hoopii ia ae la oia no ke kulana lukanela elua, a hoiT no ua puali nei no ke kaua ana, a make hou no ia alakal o lakou, a kaa hou no iaia ke 'alakai ana o ko lakou puali.

; Mahope iho oia manawa, ua pii ae la oia i ka lukanela ekahi, a e like no me na manawa mamua ae. ua pii ae la oia i Ūapeiia, I kekahi la ua hele aku la oia imua, o ko lakou alihikaua nui, a i ka ike ana mai o ke kenelala iaia, ua "hookahah-a ia aku oia, no kdna ike ana māi e kau ana no ka hoailona kepana maluna o kona pohiwi no' ka mea, ua maopopo iaia ua hoopii, ia ae nei i kekahi anuu kiekie ae, a o kona ninau maila no ia.

"Heaha hoi kēia, aole ou kaii mai i kou hdailona Mekia?" "Aole i loaa mai ia'u ke kauoa ke kapena. "E kali iki oe pela," wahi a lee kenelala. Ua lalau aku.la eiia i ke kelepona, a hookani i' ke keena poo, a he hapalua hora mahope iho, na loaa maila ka lono, no ka hookiekie ia ana ae la o ua kanaka nei i ke kulana "Mekia." i Aole he kumu ē ae-o ka hoopii ia ana o keia kanaka no kela mau kulana like 1 ole, a e like me na mea i hoopuka ia ae, no kona wiwoole, a makaukau mau e alakai i ka pualikoa no mua, He kanaka noonoo maikal a makaukau ma ka hookele -ana, i ka pualikoa me ke kaukai ole na ke aliikoa e alakai. • • He kakaikahi loa paha na kainaka i hiki ke lawelawe i ka hana like ae la me keia kanaka."

AIA ELOKO O KE KULANA KUPELIKII

Ua ae. la o leenelala Sir BernarS '_Montgomery, no kona makemake an-a e wawahi a opa pu i na pualikoa Kelemania. t r a hoike ae la oia na kgu nee. ana aUu o na pualik-aua o na aoao huiia a hookokoe loa aku la i ke kulanakauhalē o Parisa, me ka nee ana mai o na pualikaua Amelika me ka ikaika a ma kahi hoi o ka' 1105 mile ke akea o ka laina a ilakou e ne'e" m«al ana, me ka hoea !ana aku ma kahi o ke 46 mile mai |Parisa aku.

Ua pu 'aku la nohoi oia i kekahi kanohp e hoike ana I na pualikoa aia na jjualikoa nui o nn Kelemanīa.ma Konvham Aksiī, a' ēla iloko e Kekalii :kulanakuj>mkU l loa, p a eū\ ke hoo ia ftei lakou e na pualikaua .« 'ria 'hi&ao "huHa. !

TTa mahalo" aku la o MontgoTriery ! na pualikaua o na aoaa h\iiia ma "he ano' he "hui kaua nui

TJa nee maila nohoi na puaīikaua Amelika. e oki ana i ko lakou alahele no ka hoea niai l Parisa. Aole nohoi lakou i halawai mai me na puaiikaua KeleHnania e ku kue aku ajia. TJa paapio aku la nohoi ia lakou ma kahl * o ka 4,322 mau Kelemania ma Pranco iioko o 24 hora.

Ua hoike ae na Kelemania o ka hoonee kaua ana a n-a Amelika ua i hoohuli aku ia lakou no ka. akau mai Le Mans aku me ka loaa pu ana m-ai o na kakoo ikaika ana mai na mokulele iho, a ua hoike i&e ia k'a radio Parisa no ka hala ana. aku 1-a o Aleeon, he 30 mile ma ka akauo Le Mans.

Ma Quimper kekahl oioi na aina, ua hulula aela na pualikaua Palani 1 kekahi pualikoa Kelemania t> 1,500 a 2,000 iloko o ehiku la o ka hooili kau*a ana. Ma Lorient, 'ke kahua hoqlulu a na mokulu'u Kelemania kai hoo-pa-hu ia iho e na mokulele Amelika. ' ■

Ma kekahi wahi hoomoana o na Kelemania i hiki aku ma kahi o ka 10,000 koa Kelemania, he aneane ma kahi o 7,000 o lakou i paapio, -a eia na koa ke ki nei i ko" lakou maU aliikōa i hiki ai ia lakou ke haawīpio aku. H&ULEPIO KE KIILANAKAU'HALE O FLORENCE

Ua loaa maila kekahi lono mai īkalia mai e hoike ana no ka haule ana mai nei o ke kulanakauhale o Plorence, ma Ikalia i na pualikaua o na aoao huiia, _ilo : ko o kekahi hooili kaMa ana nui loa mawaena o na Kelemania ame na aoao huiia. Ua hooia ia mai no keia loho e ka radio Berelin-a, no ka lilō ana aku o keia kulanakauhaīe i na aoao "huuia, a ua ha«alele ia aku la nohoi, a nee aku na Kelemania no kekahi wahi okoa aku.

E like me na mea i hoikeia maila ,o keia kekahi o na kulanakauhale -ano nui o īkalia i paa ia e na Kelemania.

! Ua waiho aku la o Thos. Pertro i kona palapala holo moho no ke kulana Senatoa mai ka mokupuni «ku nei o Hawaii ma ka aoao Demokalaka. Ua paa no oia nei i ke kulana lunamakaainana no na kau i hala ae nei, a ua manao oia ua kupono oia no ke kulana senat<». Aia no i ka mea o lako-i nei e lānakila ana. UAI POINA l KE KUAI ANA I BONA KAUA. E ku&i i kela ame keia manawa. Mai hoohala i ke kuai ana.