Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 24, 4 October 1944 — Ke Kanaka Kupono [ARTICLE]

Ke Kanaka Kupono

Oiai eia kakou i!oko <o na hooili kaua like ole ana, mai ke kaua ana aku a kekahi aupuni i kekahi, a o kekahi mai hoi i kekahi, a pela no a hoea loa mai iloko o na hooili kaua a i ple hakoko kalāiaina. E lawe ae hoi kakou ma na aupuni mam ua, o ke aupuni i hookahua iaia iho maluna o ka pohaku paa o ke Akua, a e hoolilo ona hoi o ke Akua kona alakai ame kona puuhonua, oia auanei ke aupuni e holomua ana ma kc kaua ana aku i kona enemi, no ka mea ua kukulu a hookumu iaia iho maluna o ke kahua paa. E hoohuli ae hoi kakou no ke kanaka e alualu ana i ke kulana kalaiaiana. Eia kakou ke ike a hoomaopopo nei i keia mau la, he nui wale a lehulehu o na poe e alualu ana i kekahi mau kulana, Ma ka nana aku ma kekahi mahele o na poe e alualu nei i kekahi kulana he poe pukonakona wale no lakou apau, a he poe e hiki ole ai ia kaua ke koHo owai la o lakou apau a i kupono e koho ia. 1 kou lawe ana ae nae hoi a hookuku ia lakou pakahi, alaiia e loaa ana ka ike i oe e ka mana koho, aia he wahi like ole iwaena o keia mau moho. Aia iwaena o keia poe, he poe e nana wale ana no i kona pono iho, a o kekahi e hana ana me ka ma-lu a e hoolei ana i ka lepo maluna o kona mau hoa holo moho, aole hoi e like paha me kona i ku aku ai a hoike a noi aku imua o na mana koho e koho mai iaia ame kekahi o kona mau hoa hoio moho. Okoa iho la ka olelo imua o ke akea a ma ke kua hoi uhi aku la i na olelo hoino a kipehi. E, na Mana Koho e makaala loa i keia ano poe. Hana mai no kekahi poe ia ano hana, ai ko lakou wa e hele ai i ka ahaolelo, aole no e nele ana ko lakou hana apakee, e hoopoina ana paha i ka lakou mea i hoopaa mai ai imua 0 na mana koho. O kekahi o na mea ike nui ia iloko o na hana kalaiaina oia no ka hailuku ana o kekahi aoao kalaiaina i ka lepo maluna o kekahi aoap kalaiaina. Hoomaka maila e hoopuka i na mea pilikino a e kaulai ana i na hewa o kona hoa holo kalaiaina i ke akea, a nana ole iho la nae hoi oia 1 kona mau hewa ponoi. O ke kanaka, he pokole kana mau olelo a e kalai ana i kona manao maluna o ke kulana kalaiaina maikai, ua oi aku ia mamua o ka mea wahanui a haanui iaia iho. O ka mea kaena iaia iho, aohe he wahi me e loaa ana. Nolaila, eia imua o kakou e na mana koho i keia mau la, he poe o keia mau mahele, a o ka makou e uwalo aku nei imua o oukou, e kaupaona like i na moho e alualu ana i na kulana like ole. Aia he poe e hele ana a hoino aku la i kona hoa holo moho a o kekahi hoi, e haaliki ana i na wau e puka e hana no wau e like me na manawa ae nei a*u i hana aku ai no oukou. Aia nohoi he poe he uuku loa kahi olelo e olelo aku ai imua o oukou, eia nae hoi ma ka hana i lawelawe ai, ua ike a hoomaopopo maoli ia kana i hana aku ai no ka le hulehu. Aole hui oia i haanui wale mai. Q keia ke ano o ka mea e ola a e pomaikai ai ka lehulehu. Ku iho la no ka olelo a ka Buke Nui, "Pomaikai ka poe haahaa ma ka naau, no ka mea no lakou ke Aupuni 0 kā Lani. Pomaikai ka poe akahai, no ka mea e lilo ka, honua ia lakou." Nolaila o na poe haahaa ma ka naau, e lilo aku auanei ka hilinai a paulele ana a na poe mana koho ia lakou. O na poe akahai hoi e loaa nui ana ka lakou mea e huli ana a e noi mai ana imua o na mana koho. O keia iho la no na mea nana e hapai i kekahi kanaka iluna. Nolaila, e koho i ke kanaka maikai, hoohaahaa mau 1 kona ano, a i kanaka hoi e hooko ana i ka hana me ka maikai aole me ke ano haaheo a kaena iho. I na uole kekahi kanaka e lawe a malama i keia mau mea, aole oia e noho loihi ajia ma kekahi kulana oihana, no ka mea aole oia i malama i kela mau lula. O ka mea hookiekie, e hoohaahaa ia oia. Oke kanaka e hoino wale ai)a i koiia hoaaloha, e haule pahu ana oia.