Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 26, 18 October 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HOOPIHOLŌ A HOOPOINO IA Ua hoike ae ia ka radio Tokio ma kela Poaha aku nei, no lta j hoopiholo ana aku o na moj kulele Kepani a i olt hoopoino i ana he elua mau moku lialihali mokulele Amelika am? elua mau moku kaua e aku ma na. kai ma ka hikina aku o ke kapakai o Formosa. Ua hoike ae 1-a no ua lono radio ala, aole i huli hoi aku kekahi mau mokulele Kepani. Ua hoike pu ae nohoi lakou' lio ke ano kau ana .o ka weli ia lakou no k-a 4>ae aku o na Amelika ma Formosa, oiai aia ō Akimalala ke kiaaina o ua wahi mokupuni la ma Tokio, no ke kukakuka ana me lea Emepera no na mea e pili ana i kona mokupuni, Ua kukala ae Ia nQhoi o lapana, "No kona makaukau -ana e elupa aku i ka enemi e hoao ana e pae aku .ma Formoaa." t i Ua hoike pu ae nohoi o Hasc- ' gawa, aia ma. kahi o ka 7,000,000 kanaka Forniosa i makaukau no | ke kupale ana i ua mokupuni la. Ua hoike pu ae nohoi kela lono ua hoea ma kahi o k-a 1,000 mau mokulele i . manao ia hoi he mau mokulele Amelika, a ua hooili ia ke kaua lewa hahana iloko | o ewalu hora. Ua hoike pu ia ae nohoi ua luku ia ma kahi o ka 100 mku j mokulele enemi iloko o eono hora j o ke kaua lewa ana. I

Ma na lono nae hoi i kukala ia mai e ke keeha poo o Akimalala N!mitz ua oi pakela loa āku ka nui o na mokulele Kepani i lukuia ta ina ua mokupuni la i h.iki ma kahi o ka elima o kona Kepani i ka hookahi o ko na Amelika.

K£ K£!?AEA NGI LOA Ma kekahi manawa i hala. ae nei, -a e like nohoi me ka lula o oihana kaua, o na poe e holo, ana na makahiki mai ka umikumamawalu aku, e komo ia mea iloko o o ka oihana koa, Aia hoi ma ka mokuaina o Illinois, kekahi kanaka opio nona ka inoa o Robert No ke kaa ana o kona naau mak-ahiki i ka umikumamawalu, ua ohi ia oia. O kona mau paona al-a ma kahi o ka 709 paona. He mea maopopo loa' nohoi, aole no pah'ā oia e wae ia ana e lilo i koa, no ka mea he momona loa oia. Aole no i kana mai ka nui o keia kanaka, a me he mea ala o Golia.

O kakou hoi o Hawaii nei he poe liilii wale no e like paha me Davida. KE KAUA MAILA NO O TITO Ua hoike ia maila ka lono mai Roma mai, eia na pualikoa Beretania i kokua ia e na poe kupaa 0 Alahania, ke huluia maila i na wahi Hke ole o Alabania komohanahema, oiai o Hamuku Tito ma ke kukulu hikinaakaxi ko hoo|ili maila i ke kaua e paio ana ime eha mahele kaua Ke-lemanin 1 auhee aku no Yugoslavia mai |Balakana hema aku.

E hoike pu ana nohoi ka lono no ka opa pu ia ana o na tatna | kaua Kolomania ma ko kaikuono' o Sarando, tJa ol aku maluna o ka 700 mau pio Kelemania i paapio a hooilioi ia akn no SMramio. Ho iuukiv loa na poe i poino o »a aoao huiia, e liko mo ia \ hoiko |ia maila. j E LILO W A N \ tl \I.F I M.\r p.\pr Ua kuk&la ae ka ra<sio Bereßv>a no ka hoike ana ao o' Kauka. Paul Josef OoehhoU, no ko Keloman', «.aua aku a hiki t ka ho ponii, ine ka lilo aua o na al>au t jk»4HV no ke kue ana aku i ntv puaīi o na aoao huiia o komo mai asu maloko o na kawhole o n;\ KekmaiiM. AluV HOr HF KAr .\ M.\ APE>"STXFS E hoiko ana ka lono mai "Roma mai uo ka hooili hou ia sns nei o kekahi kjma ma na p\ra o Aj>omnes, a \kx hookuhau hoi na pualikoa Amolika e noo ana jno Bok>gna ame owawa TV o Ikalia,

I makemake e iiuli ki e

i Ma kekalu lono i hoike ia inai, eia na pio Kelemania i paa mai i na aoao Huiia ke heolala mai nei, no ka huli ana akū a kaua kue i ko lakou aupuni makua, no ka mea ua mandka lakou i ko lakou aupuni, a ua makemake pu nohoi e pau koke keia kaua, i hookuu ia ai lakou a hui hou aku me ka lakou mau mea aloha. Aole nae hoi i ae ia aku kela noi. Malia paha he hana hoomeamea wale no kela na kela mau Kelemania, i wahi xio lakeū e hemo hou ai a huli kaua mai i na aoao huiia> Aole no paha e hana hupo ana na aoao huiia a hookomo aku ia 1-akou iloko o ka poino. EIA NO KE KAUA MAELA

Me kekahi lono i hoike ia mai ua. haule maila ke kulanakauhale o Foochow iloko'o ka lima ona Kepani, a ma k-a lōno hope loa i loaa mai, eia no na Pake ke kana maila me ka ikaika me ke kokua pu ana m>aila a na mahele kaua Amelika me ka hahau pu ana iho a na mokulele Amelika maluna o na kahua o na Kepani. '

KE KAUA MAILA NO E3 like me na lono kaua ma Europa eia 110 na puali kaua Kclemania ke kaua 'hiaila me ka ikaika loa ma Aaelien, a aole he hana maalahi na na pualikaua Ame.Vka ka lele kauai ana aku mahma o na Kelemanla. XJa halawai aku no lakou nje kekahi kaua hah-ana loa, no ka mea ua -heonee maila na Kelemania i kekahi mau puallkala nui loa no ka hoao ana e wa^-ahī'mai i na [ Amelika nee aku ana. ! Ma kekahi mau kahua kaua, uz hoohana ia na kaa kaua Kelemania me na kaa kaua Amelika, a "ua hiki ole i na kaa kaua Kelemania ke hoonahoa mai imua o no kaa kaua Amelika, a ua poim he heluna : nui o na kaa kaua Kelemania.

A«le o n-a pualiieaua Amelika wale no keia e nee mua mai nēi, aka, o na mahele kaua Beretania ame Canada pu rio kekahi. EHA MAU WALE Ma kekahi la o kela pule aku nei i halawai ai kekahi wahi kamaiki me kekahi ulia mauwale a hoihoi ia aku la no ka halemai hoom-anao o Hilo nei no ka lapa&u ia ana. "E like me na mea i hoike ia ae ai no keia ulia, ua hele aku la kela wahi k-amaiki a malalo o kekahl kumu niu| oiai kekahi Jkeiki okoa akn maluna o ua kumu niu la e lu ni\i ana. Ua haule iho la kekahi niu a kakaa aku la a pa ua wahi kamaiki nei i ua hua niu\ a p§. ka aoao hema o kona poo. Ē like nohoi me na n\ea I hoike ia mai, ua na-ha kona iwi poo.

t NA LONO HOPE LOA Ma ke kakahiaka o ka Poaono nei I kukala hou ia mai ai na mea e pili ana i ke kalia ma ka Mokupuni o Pormosa ame kekahi ma« mokupuni e ae i hoop\ikvi tna kekahi kolamu e ae o Ka Hoku nei. E hoike ana ua lono hope ala he ehia manawa a na mokulele Amēlika i hahau aku ia Formosa, me ka pii mahuahua !«* ana la o nu! o na >jw- ' kulele Kepani i lukuia i ka Elima hanerl a o\ aku, oiai o ka huiiui

t mua i hoike ia mai he 221. O ka . nui o jra moku i luku ia ua hiki aku la ma kahi o na hanen, he j hoike ana mai keia i lea ikaika o jka hōonee kaua moana a kaua lewa ana a Amelika maluna o lapana. O ka htiina nui o na mokulele Kepani i lukuia ma Form.Qsa, Borneo, ame kekahi mau wahi e ae e kokoke ana i na aina Pili- " pino lloko o eha la o ka hoolele |ia ana e na Amelika ua hiki aku ma kahi o ka umi-kumamalima, haneri % oi aku, a o ka nui o jia mokulele i poino ua hiki «aku ma kahi o ke kanalima-kumamalima wale no. He hoike ana k«ia ua oi pakela loa ka ikaika kaua lewa o Amelika maluna o ka enemi. O kekahi mea nana e hōokahaha loa nei ia Amelika aple he aa mai o na moku kaua Kepani e hemo niai a kaua pu me na moku kaua Amelika. Ū-a kohokoho wale ia no eia lakou ke pee nei a i ole e kakali ana o, ke komo aku o na aumoku kaua Amelika maloko o Yokohaina a hoao aku paha e lele kaua maluna o Tokio.

PA HOI7 O E hoike ana ka lono ma ka Poakahi nei no ka hahau maila a na moleulele nunui o Ajnelika ia Formosa no ka lua o ka manawa iloko o 48 hora, me ka pa ana o na kahua o Okayama ame Heito. Ma keia huak-ai hoopa hu a. na, mokuleīe Amelika, aole he mokulele i poino a huli hoi ole mai. O na hoike mua i hoike ia ae no ka nalowale ana he eha mokulele nunui, he elua i huli hoi mai a ,he hookahi i haule ma kekahi kahua okoa aku. HOŌKUEMI lIOPE IA '

Ua kukala ae la ka radio Tokio no ka lele kaua ana maila a na aumpku kaua Kepani ame na ma--hele mokulele kaua lewa malnn», o namahele moku. halihali mokulele mawaho aku o Formosa ame na Aina Pilipino, me ka hoopoino ia ana \ie 20 mau moku AmeUka me ka hookuemi ia ana o ua mau moku ala, oiai lakou e manao ana e komo aku ma na Pilipino ng elua mahina.

Ua hoike ae na Kepani no ko lakou lanakila ana a e holo ana mai ke 40 a i ke 52 mau moku kaua Amelika i hoopiholoia, a i ole hoopoino ia. E hoike ana ke- * kahi lon-o he 40 mau mokukaua i hoopiholo ia a huiia me 11 halihali mokulele i hoopiholo ia a he eono i haopoino ia. . E hoike pu an-a nohoi ka lono akahi no a hemo mai na aunioku kaua Kepani mai ko lakou wahi e pee ana a aTualu ka i na aumoku kaua Amelika e auhee ana mai Formosa aku. (Aole nae hoi i hooia ia ka oiaio o keia lono e na aoao huiia. E hoike pu ana nohoi ka lono no ke lelo akeakea ana mai o na mokulele a lele kaua maila k& i na moku Amelīka ma na kai o Pilipino. He hookahi ka moku halihali mokulele i hoopiholo ia a ho ekolu i poino, a he 30 mau i hoohaule ia. O kekahi lono mat Tokio nwi e hoike o ka hopona o ke!a hooill kaua ia nna. he 10 moku halihali mokulele, a he eoīio mau moku kaun i pihiMo koke mahope !ho o kv\ pa ar.a ī na poka pa-hu a la mokulele Kepani,