Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 33, 6 December 1944 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

HK HOAILONA NO "KEIA MTTA AKU»

j TJa hoike ae la o Kuhina Kaua |Henry Stimson o ke "kulana ame afto o ka lahui Kepani e hoo-ma-opopo ia no ia i ke ano maoli a ko lakou mau alihikaua i alakal aku si la lakou. O-'ka huakai hoopa.hu a na mokulele Amelika nunui maluna o IH>kio, he hoikeike wale no ia i ka hiki pono ana ?.a kakou ke halihali aku i ke kau-a a pa mawaenakonu o īapana. ! E hoomau ia aku ana na hana j hoohiolo i na k-ahua hana' meaIkaua o lapana i kela ame keia manawa. Ua ninau ia aku o Kuhina Kau-a Stimson, peftea la i kauoha ia ai na pailaka mokulele A!melika aole e hoopa-hu i ka Halealii ma Tokio, ua hamau iho la oia aote { pane mai.

Ef like nohoi me ka, makou i hoike aku ai ma kela helu aku nel no ka hoopa.hu ia -ana o Tokio. He mau la helu wale no mahope mai ua lele hou aku no na m-okulele hoopa-hu nunui a hahau hou ia Tokio, no la lua o manawa iloko o 72 hora, a he mau la mahope mai ua lele hou |aku la na mokulele a hahau ia |Tokio no ke kolu a. ka manawa.

He hoike ana mai keia, ua holopono loa ka huakai lele e kela mau mokuleie no ka hahau ana ia To,kio I na ua holopono ka huakai hoopa-hu a kela mau mokulele, alaila e hoea mai ana i ka mana. wa e hoopa-hu ia ai na kulanakauhale like ole o lapana. HIILUnA NA AUMOKU KEPANI

O kekahi mahele o na aumoku Kepani e holo ana no Ormoc, i manao ia ua piha me na koa no ika hoopuipui ana i na pualikoa 1 ame na lako kaua no ke kahua o [na Kepani m a Leyte, kai huluiia I a nesneo, e like me na lono i loaa mai ke keena poo mai o Kenelal-a -MacArthur, ma na Pilipino.

O keia mau aumoku o ka lua hoi i lukuia iloko o ka pule hookahi, ua huiia me hookahi moku halihali koa o 10,000 tona ame ekolu mau moku ukana a ua pau hoi lakou apau i ka lioopiholoia, ame moku uka_ na o 5,000 tona ame ka moku luku i hol-apu ia e ke ahi.

Ua kohokoho ia aia ma kahi o ka 5,000 mau koa Kepani hou i poino na ola ma o ka hoopiholo la ana o kela mau moku, a ua hiki aku īa hoi ma kahi o ka 26,000 mau koa i poino ke ola ma keia hoao ana e hoopulpui aku i na pualikoa e hoomoana nei ma Leyte.

Ua hoopuehu liilii kela mau moku mawaho aku o ka Lae o Cebu ma ka la 29*-30 o Novemaba iho nei.

Ua hoopiholo aku la mokulele Amelika ma kahi o ka 10 mau moku halihalikoa Kepani ame ekolu mau moku kaua luku, me ka huina 'o 4,000 mau koa pakui maluna o lakou, ma kekahi

hooili kaua i malam-aia ai, a i hapakue 5a -al na pualikoa Ke. pani oiai lakou e h(Vj\o ana e aku ma kekahl kahua ma l-eyte.

O ka hahan hspe loa ia ana akii !a malima o ka ?nemt, via hiki aku la ma kahi o ka 26,000 poe koa Kepani i make Tr» ka

manao ana e hoomahiwlma aku me na koa hou, aka, ua poholo aku la nae mau koa ho« a hoea aku la i Onnoe.

He olua mau moku halihali koa 0 keia mahelo i hikula nia k«? kaikuono o Ormoc, maliopo Iho o ka hoolele la ana o kekahi o na koa ame na \ikana. Ho hookahi moku i pa-hu ae a okaoka IiHU 1 ka wa i pa iho ai i ria poka pa-hu.

Hc ewalu māu moku jkba i luk\iia mawaho sk\i o ko ; kaikuc-s\o.

| KE M.F. AtMWI MAt NEt | O ka_ kaua ana a na. j puaīikAiia Kxikini um R\ma|;aria 4 i kc nee mua nei me ka awlwi l*>a» ua maila" kekahl o Egar, he 62 niik Jma ka &ku i> ( ptst» a he ci\VA lioi mile nia. W i mkiwa»akAu akvi e Mtskoky eial n\Au Kukhu e ma ku koawUs.u&sikau,

ma ka hema o Hunagaria a e hookokoke au ana i M palena Auseturia. Ma keia nee ana aku la a na pualikaua Hukini, he mea ia e mawehe ae ana i mahele kaua pale a na Kelemania ma Hunaga(«a oiai lakou e hoao ana e pale lae i na alanui e hoea aku ai i Sudapest. I Ua hoike pu ae nohoi o Pre_ mier Stalin o Euaia no ka lilopio ; ana maila he 350 mau kauhale .ma Hunagaria hema ame Yugoslayia akau, a e hooia ana lioi i ka lono radio a na Kelemania i kukala ia ai ma kela pule aku nei. Ua hoike ae o Ilamuku Tito o na aoao kupaa. no ka nee ana aku o na pualikaua huiia o na Rukini ame na puali kupaa ma kahi o ke 31 mlle, a eia na aoao a i elua ke uhai mahope o na Kelemania no ke kukulu komohana. Ua hoike pu ia ae nohoi no ka ianakila ana o na puali kupaa maloko o YugOslavia.

AOLE HE MAIKAI KA NANAINA - Ua* hoike ae o Kenelala Wedemeyer imua o ka papa kākau nupepa o ke kulana ma Kina, aole he maikai i keia manawa. Ua olelo ae oia o na mahele kaua Kepani e nee nei mai Kwahgsi aku a i Kweiehow, he mahele ikaika, e hoike ana nohoi aia lakou ma ke kulana e hiki ai ke lele kaua aku maluna o na puallkaua 0 na Pake a me Amelika. •' O ka hana pono wale no o ka hooponopono hōu ia o na kulana o -na mahele kaua ma Kina. Ua hoolala oia no ka malama ana i kekāhi maii hui ana me Kenelala Chiang Kai-shēk -ame ke Kuhina Pake 1 " hou nohoi. Ua hoike ae oia o kar lilo ana aku o Nanning, a o ka lilo ana -aku hoi ia i alahele no na Kepani mai Tokio a i Singapore ma o ke ala_ hele o Kwangsi.

NUI NA MOKULELE AME MOKU I POINO Ua loaa mai kekahi lono mai ka paa hae mai o Akimalala Halsey o ka Mahele Kaua Moana Ekolu no ka an§, o kekahi kaua lewa ma kp, Pakipika Konaohana, a ma oia hana ana i hoohamama ia ai ke r alahele moana e hoea aku ai i aina Pilipino. me ka haawi ana, aku i kekahi puupuu ikaika loa, maluna o na moku ame na «moliulelp enemi, Ua manao ia o ka poino i he_ |kau aku maluna p ka enemi ilo-

, ko o ekolu mahma ua hiki aku m-a kahi o ka 3.4.46., mokulele i lukuia, a he 162 moku kaua ; i i hoopihoioia a i <fle hoopoino, ia, ia ua oi aku maluna o ka 600 ], jmau .moku a ae i, hoopiholo ia a ii ole hoopoino ia. Mawaho ae o keia aia ,ma„k&hi jo ka 400 mau mqku .liilii i'hoopiholo ia a i ole hoopoino ia. o,na mokulele e lele ana iloko o na 100 mahele, kai hoopa-hu aku a hoopoiho ia aku na mokulele enemi ame na kkhua hana o 112 mau kahua hoolulu mokulele iloko 090 la. | Mahope iho o ka hah%u au§t iho ana mokulel<f ua aku la! , na iWku kaua a Jviai i na kalne$ Ē lioolulu nioku am,c mokukk wa Waena. Uw īmM hoi keia o.ka ho4vUiu. ia aiw. o na moku enemi ;ua ke awa o Manila. Hc hoike ana mai keia

i ka nawaliwali maoli o ka oihana Kaua moana o na Kepani.

IKEMAKA I KA TĪAT.FAT.¥T

tJa hoea ae la kekahi kakau nupepa ma Honoliilu raa keia pule aku nei, a ua hauoli. nohoi i kona hoea hou ana i Hawaii nei mahope iho o kona hanu ana i na ea hohono o ka pauda ma ke kaua lewa.

Ua hoike maila oi-a no kona lilo. ana oia kekahi o na ohua i laweia aku no ka hoopa-hu ana i ke kulanakauhale o Tokio. Ua kau aku la ka oia maluna o kekahi o na mokulele nunui o Aine_ lika a hoomaka aku la ka lakou huakai me kekahi mau mokulele e ae no ka hoopa-hu ana ia Tokio.

Ua hoea ak-u lakou he hapalua hora mahope iho o ka hoea ana, aku o ka laina kaua lewa mua. Ua lele maila no m-a kahi o ka 100 mau mokulele Kepani no ke kaua ana me.na mokululu Amelika. O kekahi mau mokulele Kepani -ūa lele pololei maila ka iko 1-akou mokulele, a i ke kokoke ana mai ka ia lakou nei ua emi iho la ua mokulele nei a kaa w» lalo ae o' lakou a hoomaka ae lae ki i kana pu.

I Mamuli o keia ki ia ana malalo ae, ua loaa he puka o 20 iniha huina ha i ko lakou mokuleie, ua ki pu ia maila kekahi huila o ka mokulele, a ua poino nohol ke pāni puka. Na keia mea i houlophi mal i ka lele ana a ua mōkulele' nei. Ua paio aku nae hoi oia me ka enemi, a he hookahi mokulele enemi i poino.

Ma keia hu-akai a lakou ūa ike aku Ia kakau. nupepa. nei i ka pa o ka halealii o ka 6mepera, 'ei-a riae hoi "aole' oia i ike maka aku i ke kino maoli o ka emepera. Ma ka_ lakou huakai huli hof mai no ko lakou kahua, ua hoo-mak-a maila ke ano hapakue o ka mokulele, a ua hooemi loa ia maila kona mama lele. Ia lakou nae hoi i kokoke mai ai i ko lat kou kahua hoolulu ua ike maila ,no. lakou i ke kukui ma Saipati. Ua hoomau maila nohoi ka mokulele m a kona alahele me kela ano ulolohi. Ua h-aawi maila nae hoi ka pailaka i ka np ae aku ia lakou e kuu ihq i īalo a no ka mea ua poino kekahi mau mea paahana o ua. ny&ulfle, nei. Ia manawa ua kalapu ia lakou apau pakahi a paa i na nohona, a .no ka mea ua mak&u. ia i na. e hookui opu ana kela mokulele lalaila, e poino ana lakou.

| Ua pau iho la ke kaa ana » ikekahi o na «paepa o ua mokulele |Hci, no' ka mea ua ano poino a uuku loa nohoi kahi kakalina ji koe, a pela oku ana lTa ; ame ke kolu, a i ko lakou kuu i ka honua, he hookahi co mikim e ka& ana, a i . ku ana iho keia o ua mokulele neU ua pau loa iho la ke kaa ana o ka inikūū hope, a ua pakele iako u. . , Ma kana olelo ana ae e holo ana oia no Amelika no ka hoo, m&ka ana a huli hoi ho'u mai no Hawaii nei. Om wale nohol ke kakau iiupepa i lele aku „ jua k«la huakai hoopa-hu ia Tokio. MAI FOXXA X KE KUAI ANA i BONA KAUA. E kuai l am« manawa, Mai l ke kuai ana.