Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 40, 24 January 1945 — Ke Kanawai Pono Ole [ARTICLE]

Ke Kanawai Pono Ole

iVla kekahi helu aku nei ua hoopuka āku la makou i kekahi mea e pi!i ana i ka piia i hookomo ia aku e kekahi kanaka nona ka inoa o Cole, iloko o ka ahaolelo lahui e hoihoi ia na Teritori p Hawaii, Alika ame Pokoliko malalo o ka malu o ka oihana kaua moana. 1 hoopuka ae la makou i keia e hoike ana i ko makou man-io ponoi maluna o keia pila, i na e lawe ia ana e ka ahaolelo lahui a noonoo a hooholo ia paha e like me ka manao o ka piia i hookomo ia aku. He mea oiaio no, ua kue' ikaika aku ka Elele Lahui Joe Farinatona i keia pila, a no ka mea ua ike a ua hoomaopopo oia, i ke koikoi e kau mai ana maluna o ke Teriton ame kona mau makaainana, i na nei no ka holo o keiu piia a kaa aku kakou malalo o ka hoomalu ana a ka oihana kaua moaiia, Malia paha e olelo iho ana kekahi poe, he maikai i na kakou e kaa aku malalo o ka hookele ana a kekahi mahele okoa aku, e pau ana ke koho balota ana a e pau ana hoi kekahi poe mai ka paa ana i na kulana like ole. Ku iho la ka ninau, "Heaha ka rnea e loaa mai ana ia kak ;u?" E hiki ana anei ia kakou ke hana e like me ka kakou i manao ai he pono? Eia no, ao!fe he mea e loaa ana ia kakou, e lawe ia ana ko kakou pono laula. O ke kanawai e kau ia mai ana maiuna o kakou, oia ka kakou e hooko aku ai, i na paha he mea ia na kakou i makemake ole. Nolaila, ua hoike mai ka elele i kona manao ma kekahi manawa mahope iho o ka hookomo ia ana aku o kela pila kanawai e.kela kanaka. Ua olelo ae ka elele, "aole he pono e loaa ana i keia teritori, ke kaa aku kakou malalo o ka malu o ka oihana kaua moana." Ua ku keia elele ma kona kahua a hiki i ka loaa ana maila o kekahi malamalama hou. O ua malamalama hou la, ua hookomo hou aku la o Lunamakaainana Cole, he pila hou, e hoololi ana i ka manao o kona pila mua, e hoihoi ana ia Hawaii me Alika a pela nohoi me Pokoliko malalo o ka oihana kaua moana. Ma keia pila hou, ua kapae ia ae la o Hawaii, Alika me Pokoiiko, a komo aku la he mau panalaau e ae maloko 0 ua pila ala. Aole nohoi kela kanaka, he hoa no ke komHe o na Teritori, eia nae hoi hoao aku la e hana i kekahi hana e kaomi ana ia kakou i lalo. O kekahi iini nui paha o ka elele lahui e ake maila e hana, oia no ka imi ana i na alahele apau iwaena o na hoa o ka ahaolelo lahui, no ko lakou kakoo mai a hana 1 kanawai e hoolilo ana i ko kakou wiahi teritori uuku i mokuaina, a no ka mea ua hiki i keia wahi teritori uuku ke malama iaia iho, a o kona loaa makahiki ua oi pakela loa aku mamua o kekahi mau mokuaina o ka Uniona. O ka makou no nae hoi ia e iini nei, e lilo o Hawaii nei i mokuaina ma keia mua koke iho.