Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 52, 18 April 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

f|OOPIHpLO IA '■' Ua ~Tfifepihofd "hou ia maila hē 11 mrfu moku enemi, e na moku!tru Amelika, i hui ia me kekahi moku hallhali mokulele nui, he elua moku kElua luku ame elua moku kaua luku ame elua m-au tikali, ma ka moana Pakipika, e llke me ia i hoike ai mai Waki-

■nekona mai e ka Mahele Kai< I ,huiia me keia mau m'oku, he eha 'mau moku ukana liilii, he hookahi moku aila nui ame ekolu mau moku e ae. Ua like aku la keia me 1,083 ka hulna o na moku Kepani i hoopiholo ia e na mokuluu Amelika, i huiia hol me 122 mau moku kaua aine 961 mau moku e ae. tja hiki aku la hoi ma kahi o ka eha mau Imoku halihali mokulele i maopopo loa ua hoopiholo ia e na mokuluu, a he elua i manoa ia ua piholo. O ka nui o na moku kaua luku i kē 52.

O keia huina o 1,083 o ka huina [ no ia i hoopiholo ia āi e na mokuluu wale no mai ka hoomaka ana o ke kaua. Aole no i kana mai ka nui o na moku o lapana. Aole holo ia e »a moku kaua Amelika keia i hUiia me na moku i hoopiame na mokulele Amelika.

Ma ka hoomaopopo aku ua hoomakaukau mua 110 o lapana no kona lele kaua mai m-aluna 0 Amolika. Ua lilo nae hoi oia 1 wai auau no na moku ame na mahele kaua like ole o Amelika. KE KUKAKUKA NEI E t HOOPAU ; Ke ike a hoom-aopopo nei o Hitler i ka emi o ka s ikaika o kona mau puali kaua i keia manawa. Pela nohoi me ko|fe. mau alihikaua nui aku, a ua maopopo ia lakou aole e.hiki ia Kelemania ke kaua loihi hou aku, a ua kukakuka ae lakou he mea pono e hoopf.u i ke kaua a e hana ia ke kuikahi me na aupuni huiia. O keia na lono i lohelohe ia mai Norevvai mai. Aole nae hoi o Kelemania i kukala maoli ae, no ka hoopau ana i ke kaua a e hana ia ke kuikahi hoogau kaua. Eia no ke kaua mai nei.

Ma ka hoamaopopo aku he manawa wale nt> a mai o Kelemania. Oiai, na alihikaua nui o Keiemania e kukakuka ana, ua hoea aku la na pualikaua Amelika ma kekahi mau kauhale, o k<a mea i h aiawai mai me lakou oia no na puali o ne? wahine, na keiki ame na kaikamahine.

i E like me na lono i hoike ia maila, i ka wa a na pualikoa i lawepio mai ai i kekahi kauhale ;ua loaa aku he heluna nui o na keiki epio maloko o m lua maiaJo o ka honua e pee ana. Aole he po<i kane kaua i loaa aku. O ke kumu o keia hana o na keiki opio i keia hana, mamuli no ia |o ke kuahaua ana a Hitler ma lee- ( kahi manawa ae nei i haia, e 'paijpai ana ia lakou e ala a e kaua |no ka lanakila o ka lakou aupuni. Eiia nae he kuahaua palaualelo a no ka mea aole o Hitler i noonoo ae i ke ola maka-mae a ke Akua i haawi mai ai i ko ke ao hei. Aole nana 1 hana i ke kanaka, aka, na ko Akua ?abaota.

HAHA.IT IA O OKINAWA 15 holo ana ma ka laina pololei me ka malie, ua h&hau aku la na mōkukaua Amelika i na kapakal hikina hema o Okinawa n\e ka hoopa-hu i na moa' Hke ole a na Kepani i knkuHi ai, me ka a pu !a ana o na waM i pa aku ! na poka a na mokukaua !e ke ahi.

Ua «ee aku na mokukaua Ame-1 lika me he nwa la e hoomaamaa' kiW pu ana, e hoohuli ana hol i' ka \vaha o na pu kimfc\hi nunui 16 inlha ma kahl e Ui aku ai !na poino nui maluna o ka moka'pmn o na moku o Rjnftvj'u o ame Formo&\ |Ma ka !a holwkoa a na moku'kaua e hoio hoopUipili aina ana !aMe i na Kepani t? kuipale i na hahau ia ana aku o ko !tek«ni mau papu nunui e i-.a pu iksua mai na mokukaua nunui !«ku o Amolika.

Ao!e i hikl ina AHimoku Amelikn Itf h<\akaks 1 na kumu ! hu!i kwV ole mai ai ka em>mi. Aia i\o he mau pu kaua ms* na o Ok!nswa. ] Aole no 1 aku na paih\-|

■ ka me na ki poka ana mai a na pu ki mokulele .a ka enemi, oiai lakou e lele <ana me ka haahaa e hihi ai ke ike ia aku maigko o na hale ma ka honua. ua hoike ae kekahi pailaka o kana mea wale no i ike aku oia no na koa Kepani e ku kiai ana ina na alanui o waho aku. Ua naholo aku nohoi na Kepani m-a ko lakou mau lua pu maloko o ka uahelehele.

Ua ike pu ia aku h« mau ana lehulehu ame na kahua malalo 0 ka honua ma Ninatoga a ua pa aku nohoi i na poka pa-hu a na naokulele Amelika. O n-a lua.ua nui kupono no ke kukulu ana i na kaa kalaka. | , LELOPIO MAILA INA AMELIKA Ua lilopio maila ina pualikaua a Kenelala Patton, ke ,gula a Kelemania i hoahu ui a ai nia kekaiii waiii i kohokoho ia ua hiki aku ma kaW o, 100 tona a 1 manao hoi ua hi,ki aku ma kahj[ o ka $100,000,000,000 ka waiwi.no, pela nohoi me na pila alualu o Amelika ame kekahi mau aupuni e ae ame kekahi mau waiwai makamae e ae.

Ua hoike ae kekahi kanaka Ke- I ienmnia a o ka agena hoi nana | i hoahu i ua waiwai ala, o keia | h°i ke gula apau o .Kelemania. Ma kana hoike ae oia ua hoonee ia keia. gula mai Berelina mai iloko o elima pule i hoomaka ia mai ka la 11 mai o Pepeluali iho nei. , » Mawaho ae. o keia gula-aia lie ekolu biliona dala ma ka pila alualu i hiki aku ka iwaiwai io ma kahi o $2,000,000 |ma ke aala Amelika, hookahi ,haneri iKlliona dala Panani, 11,[000,000 pila alualu paona, lEila. j.Bcretania, he 1,000,000, dala Nore-~ j wai, apela me na Sala Tureke,. Pukiki ame Sep&nia. Ua paa pu me keia mau W'iwai j he ekolu mau kanaka Kelemania j i haawiia aku na lakpu e mala-1 ma i ua waiwai la, Ua hoomaka i lak'ou i ka halihali. ana ahiki i kft hoopa-hu ia ana 9 ka uwapo ko lakou e.alahele a halihali ana i ua gula la, Ua holopono no ia halihali ana mai ia lakou a no ljLa holo loa o ka nee ana aku a ,na Amelika ua hiki ole ia lakou ke nee hou aku.

O ka hope loa ua haalele lakou ina mea apau. Aole keia he uuku mai a lohe i ke a'o. He nui maoli no, a ma o keia lilo jana maila i na Amelika, me he mea la e ilihune loa ana o Kelemania.

LOAA AKU KONA KAIIUA B hoike ana kekahi lono no ka loa ana mai ne ina pualikaua Amelika ke kakela o Hitler i kukulu ia maloko o kekahi nnauna.

: Ua eli ia kekahi lua nui maloko 0 kekahi mauna a maloko o laila 1 hana ia ai kekahi mau lumi lehulehu ilo Hitler ame kona mau I alihikaua e pee ai. E huli ana | nohoi ke alo o ua kakela nei ma ikekahi paii pohaku paa.

Mailaila mai e hiki ai ia lakou ke nana mai i na kahua kaua imua o lakou. Aia maloko o keia mauna he mau lumi lehulehu, a he akea maoli no o loko.

Ma ke awo ulia waie no ka loaa 9 keia wahi i na pualikaua AnieUka. O kahi mea apiki na'e aole i. loaa aku o maioko 0 u& kakale nei, ina la ua lilo oia 1 pio i keia ia.

Ua nui no k& akaaiai i ka

hana ana i keia hana. E kaīa <a

wale paha ka hoolala a hoomakaukau ana. Ua maopopo paha I ua lawa ka ikaik®; pia no ke ku- ! mu o kia hooili kaua ana aku ia Europa holokoa, me kona manaa ana e lanal6la ana oia, na'e ua hookui maila oia me ka pali paa mao kona kukala kaua ana mai maluna o Amelika ame Rusia.

Ua manao o ' Kelemania ma o ka, lele kaua ana mai a lapana maluna o Amelika aole e lawa ana ko Amelik-a ikaika e kaua kue ai ia lapana ame Kelemania. Ua kuhihewa na'e ia manao ana, a no k*a mea, eia ko Amelika mau pualikaua ke hookokoke loa aku la i Berelina a pela nohoi ma ka aina makaa o lapana.

i Ke ike pu nei o lapana ia haawina hookahi, a no ka mea eia ina pualikaua Amelika ke hookokoke loa aku la iiaila. Eia nae ke. hahau pu i-a ala no kekahi mau walii ō lapana e na mokulele Amelika. HAIIAU NA MOKI7 KAUA BERETAXIA Ma ka hooili kaua ana aku a na moku kaua Amelika ia Okinawa, jua komo pu maila nohoi na moku kaua Beretania ma ka hooili kaua ana aku i ka enemi. I keia mau mahele kaua e hahau ana ia Olīinawa, ua lele maiki. na mokulele Kepani a hahau i na moku Beretania. Ma ia hooili kaua ana ua lūkuia he 51 mau mokulele Kepani. Ua loaa pu nohoi kekahi mau poino moku Beretania, a -aole na'e i ka loa. Ua manao ia ua lele mai kela mokulele mai kekahi mai o na kahua mokulele i koe aku o Okinawa.. ! KA ALIHIKAUA NUI JJa kukala ia mai la no ka hooia ana mai nei o Kenelala. i Makaaka i alihikaua nui no na f mahele kaua aina ma ka moana Eakipika holookoa, a o Akimaiaia IS T imitz hoi ka alihikaua nui o na | mahele kaua moana ma ka moana | Pakipika a pela nohoi me ka ma- | hele kaua lewa, he okoa no ko laikou aiihikaua nui.

I Oka mea wale no, e huki like iakem ma 0 ka hoonee ana i ko [ lakou mau mahele kaua. Ua pono maoli no ka hookohu ia ana o keia poe i mau alihikaua nui, a 110 ka mea ua hooikaika maoli no lakou no ka lajiakila ana maluna o ka enemi, a ua ike ia nohoi ka holomua o ka lakou hoonee kaua.ana.

I na kakou e nana ia Kenelala Makaaka. laia i haulele ai ia Manila a holo aku no ka hema, a malaila oia i hoomak«a mai ai e ka"ua i na Kepani. Pela kona nee liilii ana mai a hoea i na aina Pilipino, a lanakila maluna o na Kepani, a nee loa aku la a lanakila i lapana.

O Akimala Nimitz hoi ua hoomaka aku no kona mau aumoku kaua ma na kaua o ka hema a pela nohoi me ka nee ana aku a lilo mai o Guma, kona kahua hoomoana i keia manawa. Ua komo pu aku ma kahooili kaua ana ma Manila a hoea loa aku la i Okinawa,

Ua haawi aku oia i na ki poka ikaika ana maluna o OkLnawa, me ka hoopiholo K\ ana mai nei he eono mau mokukaua Kepani, S huiia me ka mokukaua pepeekue o lapana oia hoi ka mokukaua Tamato o 45,000 tona kaun>alia. O keia nohoi ka iuokukaua ikaika loa o lapana.