Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 6, 30 May 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

1 — I HOAO I\ F HOOPOINO IA ) ®ia makou ke hoopuka aku rsci !! k*»ta mnol"lo no ka hmo Ja an;i e hoopolno 1 ko ola o Kenelaln l!H«enhowpr, kn sllhfk*aua nul o ria Aoao Huiia ma Europa. Aole no e kala koia mea i ho » hana ia a.l, aka, ua kau-a la na'e hoi a hiki 1 ka lanakila ana ma, iiei o na aono huiia nia ke kaua o Buropa. Pehei na nwa ! hoopuka ia ne: Mahope iho ka pae ana aku <-■. na Aoao Huiia ma Palani makahiki aku noi, u-a lioolala a'«'na e hoouna aku i | kona mau kanal'a iloko -o Parisa, l'no ka hoao ana o lawe ke ola o (Kenelala Eiserfhower. TTa ■hoonna 'ia mai he heluna hui o na ki'u Kelemania o na kane ame na wahine a hookuukuu ia iho maluna o na haluna. 1 Ia manawa nohoi ua hookuu ia mai he heluna nul o na kr>a Anielika no ka )ioofiala una he niaji la ma Pai4sa. I ka loaa ana keia o ka lohe no keia hoalala a na Kelemania, ua kauo!,', koke ia mai na koa Amelika c ■hull hoi koke aku no, ko lakou v mau kahua. He m-anawa ole ua pau aku lakou i ka hoi no ko lakou mau kahua. Ua kauoha pu ia mai nohoi na hale rama, hale keaka ame kekahi mau walii e ae e pani i ko lakou mau puka a hiki i ka loaa ana mai o ke kauoha. Ua hoouna ia maila nohoi nn makai koa e komo maloko o Parisa me ka paa an-a i na poe e hele ana ma na alanui me na palapala ae ola. Ua ku kiai ia 0 waho o ke kulanakauhale e na' koa kiai. Ua paa a'e he hookehi mea mu ke ano hoohuoi a. ua hoike a'e oia no ka hoolala ia ana e hoopoino 1 ke ola o Konel&la, Eisenhower. Ma kan-a hoike e aahu ana na Kelemania i na aahu koa Amelika, Pelekane ame' Palani. Ua paa a'e i na koa kiai moi ka. 10 a ke 30 poe i kela ame keia . po. Ua hiki aku ma kahi o ka 300 mau agena i hopu ia. No k-a noomaopopo ia ana ua pau l<*a -na agena i ka hopu ia, u;i hoopau ia l<e kapu maloko o ke kulanakauhale o Paris3>^ U*a manao na .Kt !emania o ka hoaahu ana J kona mau agena ! iloko o na aahu koa Amelika, Pelekane amo Palani, he alahele ia e huikau al me na koa Anielika a komo aku ma ko lakou kahua a loaa he manawa kupono e hookokoke aku ai ia Kenelala Eisenhower, a hooko i lea lakou haua i kauoha ia ai. Aole i ae i-?. ka manao o na Kelemania a hoopoino i ke ola o Kenelala Eisenhower. Ua .hua'i ia ae ka lakou mau hoolala malu an& i ke akea, a no ia kumu la i hoopahu'a ia k? lakou mau hana ohumuhumu. O keia iho Ja na nwa i hoike ia maiia e pili ana i na hana a na Keiemania, a akahi no a hoike ia j maila i ke akea. Aole i hoike l mua ia mai, e leaa aku auanei ka j ike ina Kelen ,, ania no ke poho ana o ko lākou mau manīao hoohaiua.

_— . KOA AMEI.IKA E llke nie na lono i ht»ike ia mai no ko o r»n Amelika a m-inaka i ria pio Kolo- i mania. Oiai, i;a aivo ulolohi kn loaa ana nwi o koia mity>n, aitn ( e hoike ana r !«• kīrtniīrt 'awle na hana a'na Kolemnnia. fX Ua nui ho\va!io\va loa aku na pio 1 hoea akn ma ka kalwa hooluhi o ka Pnalikana 7 o Amelika ' mamua o ka moa i hiki in lakou ke malama. !' Ua hooa mai nohoi i ka W:\ a na Amplika i noonoo ai i na r>o hoi © hiki ana i kol.i mav. Kolomania ko hnli hoi aku no ko In > kon ma« home iho. ' U* oi kxn akn ka nni ona pio • malalo o koia pnalikaua ? mamua © nis\n pnsli <■ ak\j, r,o kn 'mea t ka wn t hookwi ai na pualikaua Anwlika ann v Kukini ma 1 Kelemania-wwona. na aiihoo .nku ( na Kele-mania no ka hotva. Ta \va i hoomaka mai aī kn haawipio -w; ma na hanwi o ka ī>ua.Ukaua ?. j He mau tausa'\i ona jvx> mak.\- ; atnana \ auhoo ak\s r.. v ko koimohana mai n:\ mjd 'wea na o' nkn ko

pio ana mai imii-a o na Āmelika mamua o na Kukini. I ka wa i haawipio mai ai na Kelemania ua hiki np )ve hoonialu ia no ka mea «a hoea' mai lakou me ko lakou mau mahele i hooponopono ia. a ua hiki nohoi ke laweiawe i ka iakou mau hauu iho, aka, e hanai ia na'e hoi lakou, a oia ka ninau ano nui. K pale ia na'e hoi na pk>, a o ka 01 loa aku o na poe o ka n ihele 55, a i hui ia me na poe iiana kaeaina ino loa, Aole na'e i makemake Joa ia nq. poe o ka maheie 55 e ka hapaiiui o na Kelomama e a'e a pela nohoi e na Amelika. P keia iho kahi moolelo pokole e piii ana ī ke kulana o na Kelemiania ma na wahi hoomoana o na pualika.ua Amelika ma Europa. Ua oi aku ka hilinai o na Keie- , mviaia i na Amelika mamua o na i Kukini. . ; . - . OKI IIA**AJLUA IA KA MOKUKAUA E hoike ana 4cekahi nuhou no oki hapalua ia ana o ka moku-! i-.u.ua Cūracao o Pelekane e ka .inok'U' halihali koa nui ka Moiw-a-liine Malia, oiai oia e hoio ana me ka pakele ana , mai kekahi hiokuluu Kelemania mai, a piholo ua mokukaua ma ika moana Akeianika i ka makahiki 1942 aku nei, ka poino ana o na ola he 348 o na aliimoku am-e na luina. B like me na mea i hoike ia a'e e ka me-a, i ikemaka, ua hookui ia k4 mokukaua o 4,2G0 tonā e ka moku lialihali koa nui, oiai he 100 nui o na poe oluna o ua mokukaua nei. Ua olelo ai o keia o na uLa poino nui loa ilokp o ka klo .poino oihana ,kaua moauu. o Beretania. | I ka wa o keia hopkui ana o ka moku halihali koa nui o 84,000 . i k«i anokukaua Curacao, aia maluna o ua moku nei he, 15,000 mau koa Amelika Ana. e halihali ana no Sekokia. , Aole nouoi he mau koa Amelika i eha ma keia hookui ana o laua, a ua hoomau aku no ka moku Malia no kekahi awa ma Sekqkia a malaiia nohoi i hooponopono ia ai i opaha u Ka iiiu o ua moku nei. O ka loa o keia moku aia paha rna kahi o ka 1,000 kapuāi a oia aku, a o kei«, no ka rqoku nui loa o ke ao nei. He 84,00p tona kona kaumaha. Nawai no fyoi e ole ke oki pu ia ana o ka ma ka hapalua.

lIOOPOINO IA KAHI HOAHU AILA E hoopoino ia mau nei na kahua aila q na. oihana kaua aiiia ame moana o lapana e na mokulele hoopa-hu nunui o Amelika. E3 like rae na kii i paiia ua hiki aku ma kahi o ka 80 ame S0 pakeneka o na kahua hoahu aila i hoopa-hu ia e mokulele Amelika -he 400 i aku a hahau i ua mau wahi ala. He nui na kahua aila like ole o lapana i hoopa-hu ia e na mokulele Amelika, e like me Toyukayama, Oeliima, Shin>onoshi ame Otake. Aole he hookfihi mokulele Amelika 5 f>oino mp. ka lakou huakai hoopa-hu. HAHAX7 KA ENEMI, A POINO » ' :l • ;*: ■ Oiai keivAhi poe Anielika e hoohala ana i kekahi kaawale a lakou ma ka auau kai ana

ma kahakal o kekahi wahi mokupuni uuku ma na pae- moku o Ryukyu i poino al ke ola o kekahi o lakou me k-a eha ana he 15, ma o ka lele ana mai o kekahi puulu Kepanl maluna- o lakou we ka hahau ana mai me na elau pu. Ua luku ia kekahi mau Kepaiii a pakele aku kekahi o lakou. Ua hoea aku kekahi nioku o ka mahele LST ma kela wahi mokupuni uuku, a no ka ike ia he maikai ke kaha one, ua manao ,na poe oluna o ua moku nei e lele iuka e auau kai ai me ko lakou manao pu ana aole he Kepani oluna o ua wahi mokupuni nei. Ua lele -akv la kela poe me ua lole auau, me ka waiho ana i na mea kaua iluna o ka moku. Ia lakou na'e hoi .e auau ana o k-a manawa iho la i holo mai ai [ kekahi puulu o na Kepani i oi aku ■ maluna o 12 ka nui me na. elau | pu a hahau maila kekahi o lakuu J ke Hapena o ka moku a malee oia. Ua l?i ia aku la nohoi kekain koa e aku me ka pu ma kona opu a make oia. Ua hoopau koke i-a na'e hoi kela hana a na Kepani i ka manawa a na luina o ka moku i hoomaka mai ai e ki i-a lakou '? ua make he lehulehu o lakou me ka hooauhee ia ana aku o kekahi o lakou. - Mamua o ka pae arja a na Amelika ma Okinawa he nui wale o na Kepani i koe ma kela mau mokupuni «.liilii i haawipio mai, 0 ka huina nui loa i haawipio mai hel4, me ke ani ana mai i na hae keokeo mai kahaone mai. 6 kekahi poe ua hoolei i ka lakou mea kaua a haawipio maila imui 0 na Amelika. .Na olelo ae lai-.ou ua uluhua i ka holo pee ana. 1 HAAWI MANAWALEA • No ka hoomau ana no kona hoahanau, i make ma ke kahua kaua mai na palapu i hekau aku maluna ona ma Ikalia, ua haawi - manawalea a'e o Kauka"*Fred S.Kagihara he kauka hana niho. he $150 pakahi i ka waihona_ hoomanao o na Poe Kaua o Hawaii ame ka Hui Kea Ulaula. " Ua hoonaauao ia o Junichi Kagihara, ka hoahanau o Kauka 1 Fred S. Kagihara ma ke Kula Kiekie o Makinale a puka mai ka makahiki 1935 a noho hana me ka Hui Hoaie a Kuke o Honoiulu mamua o kona komo ana i ke koa i ka makahiki 1943. 1 ULO PIO HOU MAILA

i Ua lilopio hou *mai ia ia maheie aupui j>oo o ka mokupuni o Mindanao ma na aina Pilipin-o ame kona kahua mokūlele, i ka mahele kaua aina 31, e like ine ia, i hoike U a'e ai i Kenelala Makaaka, O keia kauhale poo ame kai\ mokulele aia no ia ma Malayabaiay ma ka mahele aina ma ka ak&u aku o Davo. O ka mahete kaua 24, e ake pu ana hoi e iHo 1 m«Li kekahi mau kahua mokule'e e ae, he elua wale no mile mai ' Laoanan aku, a o ke kahua no- ' kulele wale no i koe e paa ia ' tm e ka enemi ma Davao. 1 iele aku .na mokuleie An>oUka e hooluh» nei m& na aina Pilipino a hahau aku la i ka h\in» om ke kapakai o Kina, me ka pa ana aku o na al&nui hao ma - Pukow he wahi e kokoke &r.a i - Xaking ame kekahi n«u wahi c i a*e.