Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 11, 11 July 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

UXX> MAHjA I NA AMELIKA i ® holke ana keltahi lono no ka lilo ana maila he eono mau mokupuni liilli ma ka akau o Marlana i na Amelika me ka nui ole o fca hana ame Tca hookahe ple !& ana o'Tte koko.

! Ua makemake ia keia mau wahi mokupuni i loaa ai kekahi mau ! kahua o na mokulele Amelika nunui e hookuu iho ai i ka wa e hapakue ai ke huli hoi mai .ka lakou liuakai hoopa-hu ia lapana, a aole hoi o ka hoao mai e hoea loa mai i ke kahua poo ma Mariana a ! ol« i Guam paha.

TJa hoouna la aku he hookahi puallkoa Paele me ka hoouna pu. la ana o na kamaainā o Mariana ma ke ano i mau alakai no na koa Amēlika. TJa kamaaina keia poe i na wahi apau o ua mokupuni la: Na lakou ka hele, hahai pu aku kekahi poe pani, a no ka mea makemak'e lakou e panai aku i na hana maikai nona hana i hana iamai ia lakou e na Amellka.

Ua wae ia na' e hoi na Kepani no keia huakai, a no ka mea aole no paha i lokahi na Kepani apau no ka haawi ana aku i ka lakou kokua ana i na Amelika.

I ka hoea ana a keia mau puali ma ua mau mokupuni la, aole lakou i halawai m'e na eneani. Ua ki ia he hookahi m£dlawa i ka lewa me ka pa panapana. Ma ka hoomaopopo, eia no na Kepani ke kokua nei i na-Amelika ma ka

hana ana i kekahi mau hana e haulepio ai ko lakou aupuni. Ua ike lakou T ka hana a na Amelika, he malama malkai I ka lakou mau pio, a ax>3e hoi o ka hookau aku i ka make a i oīe hana hoomainoino "aku paha. HAAWIPIO HK ALHKOA KEPANI

Oiai ua liopio ka mokupuni o Guam ia Amelika, eia na'e aole i pau loa na Kepani i paapio a

make paha. O ka wa a na AjneUka i hookahua ai ma ua mokupuni, ua manao lakou he Kepani i koe malaila, a able lakou i nana hou aku.

Ma kekahi manawa a'e nei i na poe mlkanika e hooponopono ana i na mokulele a Uoko o ko lakou nanea i ka hana ana» aia hoi ua hookahaha ia lakou i ka ike ana jaku i ke ka'i mai o keia poe Kepani me ke kau o ko lakou mati Uma iluna. I ka hoea ana mai ma kahi o na koa Amelika, \ia haawi pio maila.

O ko lakou nui he 34. He hookahi aliikoa ame 33 mau koa. Ua hoike mai ke aliikoa, ua uluhua iakou i ka noho pee ana ma ke kuahlwi, oia ko lakou kumu o ka haawipio ana mai. E aahu ana oia i ke kuka o ke koa Amelika ana i lawe ai mai ke koa Am'elika i make.

Ma kana hoike ana mai imua o ke aliikoa Amelika, he nui na mea ai ma kekuahiwi a lawa al iakou no ka manawa loih!, aka, aole lakou i makemake e noho hou aku ma ke kuahiwi, a oia ko' lakou kumu o ka haawipio aiia mai.

Me he mea la paha, aole i lawa i ka lakou mau lako kaua e lelo kaua mai ai i na Amelika. I paha i lako lakou me na poka a pela wale aku, aole paha kikou e haawipio mai, aka, e hoao ana o lele kaua mai i kela ame keki msnawa. Laki na'e na Xmelika, aole he hookahi o lakou i poino.

HOOKOHU OIIIANA J Ma kela pule aku nel i hooko-!] hu ia ae ai o James F. Byrn<-s, } J i kuhlna Mcvkiw!na no Aw.fT:ii?a e r P?restt!ena Truman mn kahi ,o 1 Kuhlna !sddip S?tcttīniui» T?a ' koku īa aku na'e hol o Stettiruv.s \ 'no k«kf»hi kulana okoa a Ti? | kulana hol wahi a Trumaii. piio| (mwl k» !loki% o AnwWka, !

Mahope iho o ka hookohu ia> asw o keis mau kanaka no kd;\ r '»au pak&hi, ua lawe pu]' kek»hi poe ! hookohu ia at no| kekahi m&u kulana o ao 1 ka la-1' kou mau oihana i mua[ i* ai e like m<? na kuTaT»s Tt\i- ]' WT»a M&hiai. Umahana. toU> [ hina ame T;unaJeks f

O na poe X paa i keia kuiana maKio o - v*l*, wa ia fv >nv^£i» !* « >io«.

Khee hou na pake imua E hoike ana ka iono no ka nee ana aku o na Pake a komo ma paiena o Xudo-China a lawepio maila i ke kaona o Chungkingpu. E hoike pu ana ka lono no ka lilopio hou ana o Linhai, he kauhale he 170 mile ma ke hema mai o Shanghai. Elia na Pake ke puiumi nei i kela m>au wahi ma ke kapakai o Kina, a e waele ana hoi i ke alahele no na koa o na aoao huiia e pae aku sai ma Kina.

HOI MAI O. KIANG KAI-SHEK

CHUNGKING—Ua hoike a'e o Kenelala Kiang Kai-shek o ka pae ana aku o na pualikaua Amelika ma ke kapakai o Kina, ua oi loa aku ia o ka pono me ka nana ote a'e i ke kaua ana maluna o fea aina makua o lapan*a. Ua hoike pu a'e oia e hiili mai ana na koa Pake o 800,000 e noho nei ma na teritori i paa ia e na Kepani ma ka aoao o na Aupuni Huiia a e haalele aku ana ia Ipana. Ua hoike a'e o Kiang Kaiah«k me ka hana nui e haawipio m-ai ai o lapana, "a o ka imea wale no e pau ai ke kaua oia no ko lapana haulepio maoli ana."

WLO MAI JLA KJE KAIIUA . . AILA , ' Ua lohe ia aku ka Radio Melborne e ka Radio NBC, e kukala mai ana no ka ilol ana mai o ke kahua Tarakan i na puali kaua Auseturalia, a ua hoomaka ia ka hoohana ia ana o ua mau lua aila la malalo o ka hoohana ana a na Aupuni Huiia.

kela mpkupuni i ka aija, no ka maemae loa o ka aila, a ua hiki no ke pauma ia mai nā lua aila mai a komo iloko o na kula aila o ka moky.

HAAWIPIO M KAUKA KF,PANI OKINAWA—Ua maila he elua mau kauka Kepani o ka oihana aina a ua haawi maila ia laua iho no ke kokua ana e lapaau i na poe ma'i a i loaa na palapu ma ke kaua. He hana hoi i ike niua ole ia ma ka Pakipika. • He hookahi o laua he lukanela a he kauka maoli no ka oilian-a koa kaua aina. O kekahi he kauka Okinawa,

Ua laha aku nohoi ka lon.o no ka hana hoomainoino aku o na Amelika i ka lakou mau pio, a ua manao laua e panai ia aku &na na hana hoehaeha a hoomainoino maluna o laua. Ua hoike a'e laua e aho ko laua auamo ana ia mau hana hoomainoino e iuuia ia aku maluna o laua mamua o ka make e hoohana ia aky mahma o lakou ma o ka hoole ia ana iho o na poka pa-hu ma ka I hema loa o Okinawa.

tTa hoike mai nei nae laua i ko laua. hauoli t a mahalo i na mea i hana ia *aku e na Amelika ame ka ae ia ana aku e haawi i Ha laua kokua ana i na poe i eha.

Ua haawi ia aku ia laua ka hana no ka iawelawe ana i &a hana lapaau iwaena o na poe keiki Okinawa a auanupi o ka napoo ar\t o ka la he.kauaha poe a. laua I lapaau ai, O ka aiia ia laua ke kuleana o ke kukaiolelo pu aiii me na oisvi ua lilo ia i mea kokua nui loa niai i na Aanelika, !

Aole no paha i nele ko iaua hauoli i- ka Hlo oie ana i moepuu no ka liiake. Ho m&naolana no ko

laua e hookuu laelae ia ana ke pau keia kaua. HE KAHTJA lIOU Ma kekahi manawa i hala'e nei ! a m-ahope iho o ka pau ana o ke | kaua ma Europa i ka wa a Kelemania i haawipio mai ai imua o na Aupuni Huiia, ua hoopuka vVe ka oiha.na kaua e hoihoi ia mai ana na koa Amelika no Amelika no ka hoomaha ana a msfilaila mai e hoouna ia mai ai no ka Pakipika nei. O ka lono. hope i loaa maila, ua hoololiia rfiaila keia kauoha. E hoouna ia a'e ana na koa mai na kahua mai ma Europa_ a e hoouna ia a'e ana ma na kahua ma Kina no ke kokua ana i na Pake.ma ke kaua ana aku i na Kepani ma Kina. He tausani o na koa Amelika i haalele aku ia Palani a eia lakou ma ke.alahele no Kina.. O na poe hoouna mua ia a'e oia no na enekinia (ana aina), na poe o ka mahele lako kaua a meaai ame n-a poe kauka.

E hoomakaukau mua ana lakou i ke kahua hoomoana mamua o ka hoea ana aku o na koa maI k& wa a na koa e hoea a'e, ua loaa kahi e noho ai, a aole hoi o ka hoopau - manawa ma ka hoomaemae ana i ke kahua. Aole no e pau loa ana na koa i ka lawe ā'e i Kina, ua hoihoi ia mai nei no kekahi heiuna nui o na koa no Amelika.

Ma kela pule aku nei ua tioea ae la ka moku h-alihali koa Peiekane, ka Moiwahine Mary i Nu loka me 14,000 mau koa AmeEka. Ua makemake ia ma kahi o 6,000,000 mau koa no ke kaua ana aleU ia lapana. Ua manao ia paha, o keia ka huina e lawa ai no ka ulupa ana ia Ipana. JCe hui ia me ko na aupuni a'e, hele loa i ka nui.

HAHAU N3SL MOKULELE B-29

GUAM—He eha mahele kaua o na mokulele B-29 i hiki aku mai ka 450 a i ka 500 ka pahola aku i ke alahele o ka poino maluna o na mokupuni ano nui o Honshu ame Kyuohu me ka a ia ana o ke ahi he ekolu mau awa ku moku ano nui ame ke kahua hoomaaMaa kikowaena o na koa o na Kepani, ma o ka hoolei ia āna iho he "3,000 tona o na poka popo ahi malona o ua mau kahua la.

Mamua -o keia hahan ia ana o kela mau wahi, ua hiki aku ma

kahi o ke 30,000 tona poka-palm i hoolei i*a iho iloko o hookahi ma(hina i ka wa a kela mau moku- ! lele i hahau aku ai i na awa kuj moku o Moji, Nokeoka ame Sat esebo ma ka mokupuni hema o j Kyushu ame ka hoopalaha ia ana \ o Okayama Kayamo ma Honj shu, ke kahua hoomaamaa kikoi waana a n* ho& kaua aina.

Ua lele aku keīa mau mokulele me ka haahaa loa a ua hoala i-a ka hiamoe o na Kepani i ka hora 4:00 o ka wanaao. Ua hookapu ■ aku mohōl lakou i ka iini o KenehJa H. H. Arnold, ka hahau ana aku ia lapana me 2,000,000 tona HOl» pa-hu o ka makahiki hoor kahi. Ua oi aku mahma o 4,550 lw»u mokuiele nunui i hoolei iho [he 5.000 tona poka pa-hu iloko o jlB manawa- Ua hiki aku ma kahi 'o 115 mile kuea o 13 mau kulanaI kauhale ano nui i lilo i puu leh\>.

U* like iho la 1« me 1S mau kulanakauhale i loaa aku l na liaawe o ka polno ia &ku e na * nwkulele mmui malalo o Kenelala Le