Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 20, 19 September 1945 — Na Meahou O Ke Ao Nei [ARTICLE]

Na Meahou O Ke Ao Nei

*A JIA OSAK£

OSAKA: Ua hoike aku a'e ka Kuua Lewa 2!>u Am/L-Hlui, r ka poino o Ooakal he 1B pa !srneta wale o ke ak% ua holke a'e ca, Kepai}], ua lUki aku ka poino o uq, kulaoakauhale la ma kahi o ka 50 pa keae ta j Ūa koike a'& o Sadak £rn Yuasa,- mal ka hufna mai o -602,345 kahaule he 318,720 i hoopalaha ia a o ka nui o na poe i poino I)e 10,250 1 inake a 'he 27,224 i J>oeha ia. H« 1,684 mau mokulele I lek aka a hoolei»lho he 20,789 mau tona poka pahu popo fchl. He hoo kahl wale no mōkulele nul I hoo Laule ia ma Oaaka. HOOHALAHALA NĀ KEPANI Ua walho ae na ( KepanL he iioohalahala imua o Kenelala 'Makaaka, no ka Hma ntii ana o na koa Amelika i na walilne Kepani a pela me na koa Rukinl ma ka akau akn o Tokio.

Ma 'ka iakou hoike a'e komo j aku ka na koa Kuklpi maloko o! na home Kepanl ma lalla a boao' e lima nui i na wali'ne Kepani' ame ke kol pu ana aku I mauj mea inu, Mamuii ka o kefa mau hana. « na koa Rukini ua makau na waKepani, a hoouaaka la kou e oki i £o la kou mau lauoho a pokole e Hke ko na kane a komo i na aahu kane i ole ai e hoomaopopo i.i mai lakou he mau wahine. Aole na'e hooiaio ia keia mau hoike ;i hoohalahala a ua Kepanf. Malia paha he mau imlhala ■\vale no keia i na koa Amelka. He i'iau lula paa no ko na koa. Al NO I NA POE MAKE KIKANE—Ua ai a'e no na-Ke-pani 1 hele a pololi maloko o ko lakou kahua ma Nauna i ko 'lakou poe i make ma ua kahua la, ya like me ia i hoike ia ae e Lukanela Komenda Hishimoto. i kona manawa i haawipio mai ai i ua Eiokupuui la i na pualikaua Auseturalia maluna o lea mokukauā Diamantina. •

O kamea keia i hana ole ia e pio o na aupuni huiia, a ua ei aku ko lakou make ana mamua o ka ai ana i na kino make o ka lakou mau koa pio. Ike no 1 keia pilikia, paa no, aole haawipio mai imua o na pualikaua Aueeturalia. HE MOKU HOU

E like me na mea i maa mau iloko o ka moolelo o na PeresiI dena o Amellka pulia, ua hooI kaawale ia he moku holoholo no : na peresWena. I ko Peresidena Rusavela man ; kau o kona moku oia no ka PoI (omae. I ka makahiki 1941, ua f kapae ia ua moku la, no ka mea aole f kupono hou no ka holo ana ma na kai akēa, Ua hooponopono hou ia ua inoku la a e hoolilo ia i moku kiai kapakāi. No ka loaa ole a na he mokn, ua wae ia ae ka moku holo lealea ka Williamsburg i moku holo makaikai no Peresidena Trūman. 0 ka loa o keia moku, he 245 kapuai. • Ua hoike a'e ka oihana kaua inoaoa e paa ana ka hooponopono ia ana o ka Williamsburg iloko nei o Okakoba. I ka wa iho hei o ke kaua ua lilo kela nioku 1 moku paa hae no ka alihikaua mii o na aumoku kaua o ka moana Akelanika. E kapili ia ana he eha lumi no m hoohanohano a ka Persidena, he elua lumi auay, he hookahi keena oihana, hookahi lumi moe me ka lumi auau no: ka peresideaa.

HE WAIW'AI NO KA BME-PERA 0 .na. pio kāua Ameiika i ko inkou !a aua aku no ko ka hna paahao ma 6'Doni}ell, ma ka mokupuni o Luzon, uahoike ia i\ku ka lolie ia lakou lie waiwai kino lakou apau na ka em.epera e lapana, a i ae maikai ia mai iakou e ola. < Ta hoike ae o Kenolala rhavles ! Lawrence, i keia "waiwai kino" 11 l'ona wa i huli hol mai ai mail

ke liahua p!o o Gobi ma Manelinila. M* Batsac ei Konela tawrence " paaplo oia, a hoihoi ia- no jgo ka hoomaleauleau aip i ua. jsahua Ja no kefcajit mau l e L'a kauoha £ie alihikW Kepanl malālia, 6 TBUneyoshi, i na alUkoa t> »'o ,1 ka plulo Keppi, j & .e hoihoi ia aku lakou i Ame>4iiui iio ke a'o aua 1 na Atnelika j i ka olelo Kepani a e lor.a anaj aohoi na oihana ano nui ia lakou i ka. wa e "ianakila ai o īapana maipna o Amelika " "O ka moeū ' hane palauolelo nohoi a ka mea iiaakei a hookiekie." Ua naanao loa lakou e lanaana .o lapana maluna o' Aine lika. uo ka mea, aole o Amelika i makaukau me na koa, na moleu ■li pela waie aku. Eia na'e lioi Uoko o ua makahikl kakatkahi waie no, he mau miiiona o kona mau koa e kaua ana ia Ikalla, ame lapana. lioko o ekolU makahiki ua hoea aku kona mau mahele kaua. a paia na kapakai o lapana. Ma kahi o ko lapana komo ,ana iioko o Amelika, o Amelika kaī komo aku la a noho mana maluna < na Kepani.

£ HULI HOI HOU AKU ANA U« hoike ae ke Sulatana o Jahore no ka hoike ae o Kene--lala Itagaki, ka' alihikaua nui o na KepaM ma iloko o ks manawa o 20 maie^hiki, "He manaoiona ko makou e mau keia maluhia ame ke kuikahi no 20 uiakahiki, a e hoea hou mai makou ia nei ma keia mua aku," wahi a Itagaki 1 hoii.e a'e ai. Ua holke ae ua Kenelala nel, e hiki mai ana i ka la e ?Jiu ai na kuli o Winston Churehill imua o ka Emepera o lapana, aoie na'e i ki ia wanana na a lapana.

HE MOKULELE HOU Ua hoike ae ka Hui Mokulele Piiiaina no ko lakou liaawi aha aku i ka aelike no ke kapili ia ana 1 «lua mau mokulele liou ma ke ino he mau mokulele halihali ehua pakui, no ka lawelawe :nakaikai ana i na poe ma na wahf Like ole o keia mau paemoku. O ka nui o na ohua o ka mokulele hookahi he 14. E hana ia ana na noho e hiki ai i ka ohua hookohi ke ik.e ia wajio ame na wahi like ole. He mau mokulele keia o ke ano hou a i lako me na enekini ano hou loa. . Hle mea kokua nui mai keia i na poe e makemake ana e hele makaikai, Ua hiki ke hoolimalima ia ka mokulele no ka hele makaikai ana. ■E like me na miea i hoike ia r.e, he oluolu nohoi ka auhau no ka iieie makaikai ana.

LAWE NO l KO LAKOU OLA . A E koike ana kekahi lono radio_, po ka hoea' ana a£u he heluna tui o na makaaioana Kepani imua o ko la}tou Emeper, e ake ana e maopopp i ke kulana kaua o lapana. Ua hoike mai ka Emepera, i ka oiaio, no ka haawipio ana o īapana i ke kaua ana a no ka mea, ao&e - .mea hiki iaia ke L'ana aku. Mamuli o keia lono i hoike ia mai, he nui a lehulehu o na makaainana 1 lawe ae i ko lakou niau ola ponoi. ma o ke ~oki ana i kp laiiou mau puu me ka | pahi,. J Ma zta la iaua i kukala ai o lapana po kona makemake ana e j : haawipio he nui na poe koikoi i| lawe i ko lakou mau ola ponoū | KAPAE 1A ! '' ' ' 1

INo ka piha ana o na makahiki hp 1S ia Gene Blanchard Jodoin i kahea la aj oia e ka papa ohi koa ma M,al<!en, M&kakukeka. I kona hoea apa aku imua o ka papa. ua paue ia maila, "Aol« r.jakou 1 makemake ia oe." He kaikamahine o Geno. ame he mea ia u% huikau kona palapala lj.iao i ka makahiki 1927, i ka wa a ko kauka i hoopaa ai i kona nianawa i hanau ai he .keiki kpme. t : a lioolah; a . ka nupepa uo ka hauau ana 11 ai, keikikane ia Mr. ame Mr ' Watson JodoUi. M»i ia manavra| uuai i mauao )oa ia ai a paa kona ! ano he keiki kano. | Kup«tanaha o na kupaianahn.;

Hikl ole paha ke hoomaopopo kona e komo ana. KOIHOI HOU IA ' "tTa hoihoi hou ia ae 1a na KuleaHa o lta #il T]«gt<ma V 'p na Ke ' pani ma Kakalameka e ka hitfl Tiogtona' o Jtßlep'on!." ITe elua oj keia maii hui, a he Kepani no nul lala, a he poe ikomo ma ke kauai īionua mua. ] Ua. hoopau ia na palapala ixoo-1 kumu o keia hui mahope koke ih.o j e ka Uoopa-hu ia ana. o Puuloa i .na Kepaoi kimopo, I ka hoihoi f liou ana i .keja mau hui e like me mamua» ua hoike a'e ka Hui . X<egiona o o na auhaU I maliiea i e koi ia i aaa . e hppkaa ja mai. U* boi*e a'e o I3olsl, 0 Kalepoui, ma keia muu uku o na paiapala eoi laia o na Am«likar-Kepani no ke iilo ana i mau e h&na ia no ia e hke me kekahi poe e a'e. UA HALAWAI PU

M<a kela pule aku nei i hoea aku ai he eha mau koa Ameiika] 0 na hanauna Kepani, a he poe J«*i i komo ma na kaua ma 15uropa, no ka- halawai pu ana me Peresidena ,Truman a haawi makana aku la i ka peresidena i ka hin'na o 14,300 no na haflk hoomanao no Rusaveia, e-like me ia 1 hoike ia mal ai. O kekahi o kela. mau koa i kipa aku e ike ia Peresidena Trumau, eia no o Kesst Hlrata o Honaunau, Kona-hema, hemea e paa an i kekahi ki'a hoohanohano. Ua loaa mai kela huina dala mai na koa mai o ka pualikoa 442 o na Kepani ma Europa, ma o ka lakou lulu ana no na hana : hoomanao. O Ra lula ia o ke kuij kahi a huki like. HALAWAI ME KA POPE ! • - Ua halavi ai niai nei o Kenelala Kisenhower me ka Pope maloko o kona keena a hoohala ia kekahi manawa ma ke kukaiolelo ana. Ua ukali ia aku o Kenelala Eii senh.ower e kana keiki o Lukat nela John Eisenhower ame Kene- , lala Mark W. Clark.

KULIKE KA MANĀO Ua hoopuka a'e kekahi kanaka kakau nupepa o na manao like ose o na pio kaua i hoopakele ia ai ma na aina Pilipino. Ua hoike ! ■i'.'o oia no kona hele makaikai ann' a liui a kamailio me 2,000 poe mai na koa a na poe kiwila e pili ana i na hana i kau ia aku n>aiuna o na Kepani. I ka hoike ia ana aku no ka liookuu ia ana o na pio kaua Ke;pani a ma na alakai wate no e hopu ia nei, a ua kulike ole iho la ko. iakou manao malaila. Ua hoomaopopo pu lakou i na hana a na Kepani. Ua aku maluna o na pio Amelika* ame Pilipino. ka nawaliwaii, ka pololi ame ka pepehi ia ana. Ua kau aku maiuna o lakou na hana hoomainoino ia ana a me kekahi hana « a'e. Ua ike maka lakou i ka oepehi wale ia ana o ko lakou mau hoaloha. T T a olelo a'e kekahi ona pio, "I na e hopu ia na poe koikoi, pehea hoi ma kiai ma na kahua hoopāahao?" O -na koa kiai o na Kepani, o la~kou kekahi o na poe oi loa o ke ino. Aole he aloha iloko o lakou. Ua hiki ia lakou ke hana i lifes w ko lakou inakemake maluna o na pio. TTa olelo ae kekahi "e haawi mai a kekahi mau pio Kepani i keia manawa. E hanai aku auanei au ia lakou me ka pohaku." Ua hoike pu iā ai nohoi no ka luku wale ia ana o na pio Pake, Pelekane, Inia, Holani amo' Auseturalia ma kekahi hoopaaliao l mn Kina. f

Nolaila, l?ke ole la ka nvanao keia poe ma na mea e hana' la nei maluna o na Kepani. o| Vo lakou iinl e panai ia ka ino no ka ino. Aole nae ia o ka lvbakaka a ka Palapala Homololo. EIA MA HONOLULU Ma kola pvilo aku la ua liailu!n mat aia he ewahi mau moku nkana ma ke awa o "Kon, me l?a l>iha ukana i hiki aku ma kahi o totia, \ h«?ia ini mea ai. lole» na laau hooulu | pua. eia na'e he elua wale 110: moku i hue ia ka ukai\a i hiki, aku «\a k»ht o ka ts,ooo ♦<*««! uk«a« m« ko laua «aau uwapo e"j ,«LUA a iioie e Uiki ke lm'e iu; \rtv3Tm r rt«\i mvV\u e ■ V%, « k»kali 1a &na a e&u keia| «mu uk«oa i haUhali ia e na hale: <nhuua na hikou «a ukana. ? t r a hoifce i» aV o kelkahi kumu f t* )A Ulolohi loa o keia halihali' i* AUA v> iW UK-'UA, uuuuuli Uo Ul r. Tinra nTta mnt wa o' 150.000 ton» ukana T ka malama! r,k« uet o Aukake, < Ke h<.viHona Ivola ua hin>a tuai

ka wa e pau ai ka pilikia i na n t eaai o leeia mua ā.ku. HOPU IA Ua paa a'e kekahi koa Marina toAa ka iiioa o Noruuiaji j;oseph. Kengemuhle, i ka hopu ia no ke Uewa limanui a hooliaumia 1 kekahi kaikamahine opiopio malalo o 12 makahiki. Ua waiho ia aku ua koa la malalo o ka oihana,' koa. ■ I Ua paa pu ae he elua mau kei-j ki opiopio i ka hopu ia no ka< liewa aihue ma ke' degere elua,' e pili ana i na mer i lawe aihuej ia ai mai ka uwapo mai. Ua hiki! r.ku ka waiwai io o na lako i lawe aihue ia ai i ka $10.50. Ua Joaa aku no na waiwai aPau i lawe aihue ia ai mai keia mau keiki mai' * Ojkeia na mea i hoike ia a'e e lja*oihana makai <> Hilo noi. HOOKIPA 1A O WAINWRIGHT NU lOKA—He .npu milioua o , kanaka o keia kukuiakauhule j j i kekuhi hookipa pumohana kieI ia Kenelala .\Vaiuwnglu, a jo ka hookipa pookola loa i haaI wi ia aku e ke kulanakauhale o' j Nu lokiu | | i O ka uui o ua kauaKa i koh.okoho | , ia uo ka Uookipa apa mai i keūi! Koa kaulaua o na kaua o T>iUaan mue ua hiki aku uur li.ahi o ka ame f>,ooi\oo>\ - oiai ua kanaka i hoīo a'e maluua o kona kaa anne na' kaa ukali ma na alauui uo 32 mUe. j Ua Uoiikipa ia aku oia ma ke. i ; uo ho kuiM hanohauo' j-a Nu loka. l'a haawi ia ao ya| kipu a lolui hwhauohauo iaia no] 17 iuaiu4\va. Ua ukali ia aku o'u»' V kana wahino aloha, M Waiu ? | ' ' ? HOOKUU NA POE j ! # | Ma kela mau inilo aku nol i, konio aku ai na mokukaua Ame'i | k<i & i ku kīai ia o na laokulole! Uū kouio aku nuv kekahi awa ma' FV>rmosa • a hoopakolo ta "ho l.iOO 1 uj.au pio i p&a ia e na iu« Ijm*o i, hoike a'ej * kA oiliaui* kaua. ( f l wa«»«a o kt~Sa i-.u', o na 140 i hookuu i» ai o i fio iv,a kc v

i.sr.a o nwawi, a • pauk hoi ko )&kou n;au iuai n& n nino;rīo a Tia K<?i>aui. O V<pk»hl ho ixv TVr«UaU. L \ ** ** i o i na