Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 23, 17 October 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

Kome K# Puallkaua Amelika " F1 Hke me na lono I holke ia nmt, t»a pae ftku ka puallkaua Ewalu o na koa Amellka ma ka hema loa o na - mojmi>unl o. laP«na 1 hlkl aku \ti nul ma kahl o ka 1 «0,000. K« hui ta me na koa I pae mua a e hOolulu nei ma kahi kokoke «na o *rakfo, o ka plha no la o ka huina i maleemake la. ai no ka hoomalu ana ia lapana. Malia paha e wae ia ana kekahi poe koa-ma Tapana no ka hookuu ana no ka lawa ana o ko lakou manawa iloko o ka oihana koa. Mn kekahi mau wahi ua kauoha ia na makai koa e kael i na kaei poka ame «na pu i Tto laleou wa ( hele ai ma na alanui. Ma kekāhi mau wahi eia no ke hoohana ia nei na M"akal Kepanl, eia nae ua lawe ia ka lakou mau pu ame na pahi kaua. Ua haawi ia Ja lakou he mau laau loihi, a o ka lakou mea ia e paa ai I ko lakou hēle ana ina na alanul.

Noho Hanohano Ela ma kekahi kahua hoomoana o na koa Amelika ma lapana, ke noho mai nei he ekolu mau kanaka Amelika me ke ano ulakolako a Hoko o kekahi hokele nani o ua kahua la. He elua o laua i ioaa ai he mau otomobile nani e hiele holoholo ai.

E like me na mea i hoike ia ae, ua lawe ia mai la iakou no lapana mai ka mokupuni Wake mai no ka hoohana ia. No kekahi ike ole i ka olelo Kepani,. ua hooikaika lakou* e ao i ka oleio Kepani. I keia manawa ua makaukau lakou i ka olelo Kepani. I ka pau ana iho nei o ke kaua, ua lilo ae la lakou i mau haku no na Kepani a o ko lakou mau leo kauoha ke hooko ia. Mamuli o ka lakou hana i malaelae ai ke kahua hoomoana o na koa Amelika." Uar*haawi ia aku na aahu koa no lakou e aahu ai. I ko lakou koi ia ana aku e hoi i Amelika, ua hoole maila lakou, I B ahona ko lakou noho anai ma lapana, no ka mea, he nohona hanohano ko lakou iwaena o na Kepani. He haie e noho ai a me na kaa nani nohoi. Hana Akamal Na Pio

Ua huli hoi maila kekahi kanaka| opio o Mortimer E. Watson, 24,, no kona home ma Honolulu a hui liou m« kona mau makua, mahope 0 kona hookuu ia ana mal nei he tHo na na Kepani. He pio kiwila oia a i paa pio i na Kep&ni ma ka mokupunl o Guam, ma ka !a 10 o Dekemaba, 1941. 0 ko Mortimer hoa o ka huli hoi ana mai no Hmnolulu, oia no p James Terry o Honolulu no. Ub nee aku laua no Guam no ka hana ana ma ke kahua o ka Mahele Kaua Lewa Moana. Ua malama ia laua me ka maikai ma na kahua hoomalu o na pio kiwila no eha makahiki o iaua i paa pio ia ai. Ua hoike a'e o M'ortimer aole oia i iawelawe iki i kekahi hana no na Kepaūai' iloko o kela manawa o lakou i paapio ia ai. Aoie! maopopo iala i ke kumu o kona' hoohana ole ia ana."" J 1 ka wa" i haulepio ai o Guam ; 1 na ua ho'a ia lakou noī loko 0 kekahi haiepule Kaekoiika J a malaila lakou i noho ai no hoo-1

kahi malama. | Mahope iho ua hoihoi ia lako\i no Kohe, !apana. t T a hoonoho ia| he 50 poe maloko o kekahi hale t 5 lumi. TTa noho na Ke^ pant m&loko o kekahl hale tne kn kiai ana i kahua. \ Aoie he kuke o na poe kiwiia' 1 ka lakou wau wea ai. Aote a ] lakou hana ana. T T a iavre ia mai oa meaai he e>kolu wana'wa o 1* O m n»at ota no ka laiki,kapiki ame ka āaikon, Fa hooho-] loholo ia iakou maloko o kekahi' wahi pa iiuku o wno kap\iai ku-< | 9fiahop« taai no ka ia\ra ole o| na moaa!, «a hana na pio a hoo- | poWii t T»a makai kiai. T keia! Kme keia man»wa e ieie aha naj poe opto ma'waho o ka nc ka| ana f loiai t mau na?aai e' aris \ kn hun wm, ?oyu "ho;\rs? awo 'kopaa. T kt t nohi ua Toaa ke *oi«s» no S y^n*

(daJa Kepani) a i" ka pau ana o ke kaua, ua pii aku no 250 yen. Ua hoea mai ke kanikela Nui- „ kilana he hookahi manawa o 'ka nmhina. Ua haawi mai ia lakoii i na dala Kepani ma ke ano hoaie. I na e loaa pono ana kekahi mea e. iele aoa mawaho o ka pa, e hahao ia ana iloko o ka hale paahao. _ No na hana hoola,ulea e hoohaia i'.na lakou ma ka paani pepa hahau ana a hookamaaina me na poe o na aupuni kuokoa e noho ana ma Kohe, oia na poe Pukiki, Nuikilana am® .Paniiolo. O na wahine opip o kela mau aupuni he oluolu i na pio Amelika. I na ahiahi a pau e heie mai ana 'mawaho o ka pa a boj hala he mau hpra ma ke kukaiolelo pu ana me na pio. He mal»aukau kela mau :opio wahine i ka Olelo Beretania, a he lehuleliu 1 makaukau pu i olelo Kepani. Aoie nohoi he wale 0 na makai Kepai^i. Mahope iho ua hoihoi ia aku lakou no ke kahua o Mauna Tabi. Malaila lakou i npho ai a hiki 1 ka pau aaa o ke kaua. Ia lakou malaila f ua. iawelawe lakou i na hana np ke kaka ana i wahie kuke na a halihali i ka lakou mau meaai mai ke kaona mai, O keia ka mooielo e pili ana i ko lakou noho pio ana. • ■ Hoole l Ka Oiaio Ua hoouna hou maila no o Labez i kekahi mau nuhou mai lapana mai, e hoike ana no ka hoole ana o na Kepani opio i hanau ia ma Hawaii a e noho nei ma lapana, i ka oiaio o na lono no ke komo ana o kekahi o lakou ma ka hoopa-hu anā ia Puuloa.

Ua halawai oia me Shigeo Kameda o Waialua, a ua pane mai kela kanaka opio, a aole kekalu 6aumana i puka mai ke kula mai 0 Makinale o Honolulu a o kekuhi kula e a'e . paha ma Hawaii 1 komo aku ma kela huakai hoo-pa-hu ia Puuloa e like me na mea i wawa la ai.

Eia o Kameda ke hana nei me ka oihana kaua moana ma ke ano he limahana kiwila. He nui na Kepani i hanau ia ma Hawaii i makau no ka hoike ana i ko lakou manao ponoi, o ialau mai na iima o ka poe e paa ana i na oihana aupuni o lapana.

Ua mare o Kameda i ka wahine i hanau ia ma lapana, a h.e kaikamahine ka laua o eliina makah!ki. He ehiku opa mau hoahftnau e noho nei ma Oahu, a he poe hoi i ike nui ma na hana kiuipopo hahau ma Hawaii nei.

I ka wa iho nei o ke kaua, ua lioomalolo ia na hana kinipopo, a ua hoohala ia ka manawa ka hoomakaukau ana i na kanaka no ka oihana kaua.

He manaolana ko keia kai&kā opio e hoala hou ia aoa na hana hooikaika kino, Amelika ame la-, paaa, 'e like me mamua, a no ka mea, he makemake loa ka lahui Kepani i neia mea he paani kinipopo hahau. E j piha ana ke kahua kinipopo i na poe makaikai i m e malama ia ana he hookuku kinipopo mawaena o kekahi mau hui kiaipopo, Ma lapana Ua kakau maila o Ricardo Labe*, he mea kakau no n& nupepa Trih«ne-Herald o inio nei ame ke St*r-BuUefin o Honolulu mamua.

I nc kona lialawal ana mal.nēi me : kekahi mau opio o na hanauna Kepani. O ka mua i halawai me Lal»ez, ola no o Tsuīomu Shirakata a i kapaia ka Neiaon Eddy o lapana. He kanaka opio i loea i ka himeni ame ka hookani pila. O keia kekahi o na opio hauoll loa 1 keia la ao ka pau ana o ke kaua, a hiki hou iaia ke hookani i kana pila kika a himeni hou i na mele liawaii. I ka -manawa iho nei o ke kaua, ua kapu loa ke mele ia ana o na himeni Hawaii. Ua hoonaauao ia keia kanaka Gpio ma Hawaii nei, a ua puka mai ke Kula Nui o Hawaii. He . hui hookani piia kana ma lapana, u o na leo mele Hawaii e Lookahi mau ai. Ua hoike mai-oia imua o Labez, hr "uala liilii oia no K<sepaJepa," ma lapana. AolsC he 'iana wale ia mai e na Kepani. Ua hunaloa na Kepani, kekahi mau mea a ua noho pouliul} ka lahui lioiookoa. O na poe kiekie wale no keia maopopo i na mea apau. 0 ka mea eiua i halawai me Labez oia no.he wahine opio nona ku inoa o Aoyagi Midpri o Hjilo nei. I ka hoom&opopo nae o Labez iaia, ma ke komo lima e kau ana ma kona lima a i ke l uni maluna o ua komo nei, oia ka hua kumu o ke Kula Kiekie ■ o Hllo nei. Ua laki nae keia wahine opio, ua pakele oia, aole i pa kona wahi e noho ana ma Tokio i na poka pa-hu a na mokulele Amelika. O kekahi opi 0 e a'e i halawai pu ai me Lahez ,oia no o Tatsuzo ' Malsuo o Honolulu.

Paewa Ka Pillna Ua hoolaha a'e la kekahi nu'pepa o Honolulu, no ka lilo ana mai nei o ka hokele Naniloa 1 ke kuai ia no ka huina o $300,000, a 5 kuāi ia ka e kekahi kanaka 0 Honolulu i hoopuka ole ia ka inoa. I ka lohe ana o W. D. Chiids 1 keia lono, ua hoike ae oia, aole lie oiaio o kela lono. Eia no kela hokele malalo o lakou, a he oiaio no, ua makemake kekahi mea o Honolulu e hoolala no ke kuai ana i ka hokeie, eia na'e aole i hoiopono ia hoolala aua. Nolaila, o ka lono ma ka nupepa o Honolulu no ka lilō ana u ka hokele Naniloa, ua hu hewa :a lono. i Hoonee la O Patton Mamuii o ko Kenelala Pattoa |.hooko ole ana i na kauoha i haawi ia aku iaia no na hana e lawelawe ai ma ke kahua hoomalu ana e hoomalu nei, ua w&iho ia he hoohalahalā. L T a hoike ia aku keia lohe ia Kenelala Eisenhower a i ka. noii ana a Kenelala Eisenl»ower, i loaa ai iaia ka ike, no ka hooko ole ana o Kenelala Patton i na kauoha i haawi ia aku iaia e hooko.

Ua kulike ole ko l&ua manao ma kekahi mau mea, a no ia kumu, ua hoopau ia ko Patton noho hoomal» ana i ke kahua ana i noho hooinalu ai ma kekahi kahua ma t T a hoonee H aku la oia no kekahi kahua okoa aku, ahe kahua hoi \llte 010 me ke kahua ana \ p<va t kinohi. STa na mea i hoilii- ia m&i he ano poo paakiki maoli nu o K"e nelala Tatton. Ta manao oia aole hc mea i oi a'e maluna ona.