Ka Hoku o Hawaii, Volume XLI, Number 21, 14 April 1948 — MA KE KAUOHA [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

KALANA O HAWAH TERITORI o HAWAII KAVAVVVI HFf-T' HE KANAWAI E HOOKUMU ANA I ULIA POINO A E ANA HOI 1 KONA MAU MANA. HANA AME PAU ANA IA KANAWAI HELU 25 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O KE KALANA O HAWAII 1947. E HOOHOLO IA E KA PAPA 0 NA LUNAKIAĪ O KE KALANA O HAWAII: Pankti 1. KA HOOKUMU ANA 1 AHA ULIA POINO. Aia hoi e hookumu i aha uliā poino oia hoi i Lunahoomalu a Mana Hooko o ke Kalana o Hawali ma ke ano he Lunahoomalu, ke poo o "ka oihana o ke Kalanā 0 Hawaii, e wae ia ka L'unahoomalu n Mana Hooko o kr» Kaīana o Ha* wali, ma ke- ano he hope hinahoomalu, ke Pooniii o ka Oihana Makai o !te Kolana o Hawaii, ka L;jnahoomalu o ke Komite Ulia Poino o Hui Hawai) o ka Hui Kea Ulaula Amelika, ke Poonui p ka Oihana Kinai ahi o Hawaii, ame ke Poonui o ka Papa Ola o ke Kalana o Hawaii, ame kekaUio poe e ae a ka Lunahoomalu ame Mana Hooko o ke Kalana o Hawaii e manao ai i kupono no ke hookohu ia aku e ka L'una hoomalu arne mana Hooko o ke Kalana ō Hawaii, me ke apono ana a ka Papa o na Lunakiai, nc ka manawa oihana e like me ka mana hookohu. O kekahi hakahaka maloke q ke keena o kekalii hoa i hookohuia e hoopiha ia no ke koena o kā mana wa i pau ole. ' Pauku 2. HOAKAKA ANA I KA ULIA POINO: KUKALA ANA I KA POINO. o' ka ulia poino he kulana, he ulia poino, kahi a na lala o na poe i haule aku iloko o ka popilikia ame ke u a'na, ma o ka hope na, mamuli paha o ka nele ana i ka meaai, aahu, kahi e malumalu ai, lapaau ia paha ame kekahi mau kumu e aeo ke ola, Ma kahi e a i ole oi aku o na ohana i halawai me ua kulana la, o ka Papa o Na Lunakiai e, ma o ke apono ana i olelo hooholo e kau ana i ke ano o ke ulia poino, a kukala he kulana poino e ku ana. Pouku 3. NA HANA A KA AKA. O ka hana a ka aha no ka lawelawe ana i ka hooponopono ana i na loaa apau o ke Kaiana o Hawaii, ame na loaa 0 na poe like ole, na hui oihana, ahahui, iia mahele hana e lawelawe ana ana a i ole e ku ana maloko o ke Kalana o Hawaii, a ma na ano o ka huki kaulike ana ame ka hoao a kukulu ana 1 papa hana e ae ana no ke kutaa holomua o na loaa ame na Lako ik> ka hoopakele ame ka pnnA 1/inn irn '. r ~ Kalana o Hawaii i na nei no ka loaa ana o kekahi ulia poino. 0 ua hoolala ana Ia e hoomakaukau iae ka aha kuka a e waiho la aku imua o ka Papa o na Limakiai no ke apono ia ana Hoko ojia Ia kakaikahl he kanaJwa (90) mahope iho o ke apono la o keia kanawai, a e hooiohe t?ou ia hoi e ka aha kuka a e waiho hou ia aku imua o ka Papa o na Lunakiai no ke apono ia ana mamua o ka la 31 e Malaki o ka makahiki pakahi mahope akU. E hana ka aha kuka i kulike me na kanawai apau i ku i ke Kalana o Hawaii a ..o~ka hoa pakahi a o na hoa apau o ua aha kuka la o hooUo pono loa no ka hopmakaukau pono ana i«ia i na nei no ke ala mai o kekahi ulia pono. Pauka 4. NA HANa A KA LUNAHOOHALU AME MANA HOOKO. E loaa ka mana ka Lunahoomalu ame ka Mana Hooko o ke Kalana o Hawaii, i ka wa e loaa ai kekahi ulia poino 1 na nei no ke kukala ia ana o kekahi kulana poino, i kulīke me na kanawi e ku nei, no ke kokua ana i ke Kalana o Hawaii no ka uku ana i kekahi a i na lako apau, na mea paaham. na metarta, ai a me ke-! kahi mau mea e ae i makemake | la pah» no ka hoopau ana i na kaumahe o ka lehukhu o ke Kalana o H&waii i h&lawai hoi me na ulia poino a no ka pono. o ka hoopakele ana i na poe

nm? na waiwai ni&i na poino 5* lioaa maniuli o ka pouīo. 1 na noi | no ke kaawale atm o ka Luna-1 : lioomwlu oinu M:um Mooku o k<- | ! Kalann o Hawnll mn( kf Kn-' I J«na nku o HawaH 'a 1 010 kapp'e la a ! hiki ole no ka laweIbw«» ana no kekāhi kumu o na mana ame na hana i hook-au iu aku maluna, ona--# 1 kumwkanawal o keia feanawai e Aookau fa aleu malima o ka Lunahoomalu ame Mana Hooko Kuikawa o ko Kalana o Hawaii. ' Paiiku 5. KA' LUN.VHOOPONOPONO. O ka' Lunahoomala ame Mana Hooko o ke Kalana o ' Hawaii, me ke apono ana a ka j Papa o na Lunakiai, e ma o ke j &La ana o kekahi ulia poihd hoo- j kohu i Lunahooponopoj)o e lawe- J lawe ana no ka manawa o ka | poino a ma ka uku e like me J ia hooholo ia al eka Papa. J 0 ka lunahooponopono, e hookn- [ hu i mau hope a me na kakauole | 10, kakaupokole ame kekahi maulimahana e ae i manao ia ua kupono a nona hoi ka haawina dala i hana la e ka Papa. E noho hana ka lunahoomalu no ka manawa o kona hookohu ia ana ma ke ano he kakauolelo «o ka aha kuka a o kana hana ',hoi oia lawelawe ma ke ano he iluna hoolala mawaena o' na j lagena like ole a i ole na maheie ] j hana o ke aupuni 1 halawai aku i Ime keia kanawai. i | Pauku 6. NA HANA. O na jhoolala i hoomakaukau ia e ka 1 aha kuka e uhi ana no ia i na hana malalo iho nei, ame kokahi mau hana e ae e ala mai ana i 'kela ame keia manawa i jmanao ia he kupono: j L Hoopakele ana i, na poe am« I na waiwai - ■ A. Ka hoike ana i na poij no e hoea mai ana | B. Ka haalele ana | C, Hoopakele a kokua ana i * D. Malama ana i ke kanawai ame ka maiuhia E. Poino pau ahi ame ka hoopakele ana | F. Kuhikuhi ana i na haīe | ku i ka poino ame na j kahua ( G. t ola o ka Lehulehu amo 1 kulana maemae I 1. Kulana wai \ 2. Na mea pili -i ke ' oiar [ 3. Hoomalu ana* i na I ma'i laha ! H. Malama ana i ka nnea ' make (na hana a ke ! kolonelo) ' I. Hoomalu kulana alanui i n. Hoolako i na pono ola I A. Lapaau ana, malama ana, ame ka halemai B. Meaai C. Malumala D. Aahu lIH. Hoomohala ana i na hana f kokua j A. Halihali ana i na poe I poino ———~— ' B. Halihali ana i na pono ame na lako ' C. Hoopakele ana i na pono ha'i manao : J D. Na pono Manawalea | J E. Ka nōii ana i na pone no na ohara J IV. Hooko ana ī na hara n 1 mau ka hoakea ana A. Ka pono ame ke ola B. Na kahua o ka lehu- i lehu C. Halihali ana'" (lehulehu) j D. Ha'i manao (lehulehu) E. Hookaawale ana i ka pilia-a mai ka aina aupuni . P. Ka hoolilo ana i ka wai- i wai j koi ole ia G. Noii ana i na hale no ka palekana t Pauku 7. NA. KIKpWAENA. Na kikowaena o ka aha kulea aia no ia ma ka Kalana ma; Hilo, Hawaii, a i na no ke kukala ia ana o kekahi poino o ka. ha«a a ka Lunahoonialu a Mana | j Hooko o ke Kalana o Hawaū e | ! hoike aku i ka lohe i na lala! apau o ka aha kuku no ua ku*ala ana la a o ua mau hoa la o ka a!ia kuka e hoakonKo A mai maloko o ka Hale Kalaiui a t ole ma kaine lioike ia aku al | e ka Lunahoomahi ame Mana! Hooko oke Kalaua o Hawaii. j E hana ka alia kuka i na lula ( ame ua kaiiav\"Ui e iike me ka j lakou i noouoo ai ua kupono <io , ia kumu no ka waiho ana aku ij n& hoolala ia ai ua maiia, i ua;

nae hoi, ma kekahi ano, aole kekahi mea e uku ia no kekahi līku no ka lawelawe hana ana i hooko ia malalo iho nei a koe e like me ia i hoakaka ia ai ma}oko o keia kanawai a i ole kekahi kanawai no aa kumu la. Pauku 8. 'KUKALA ANA NO NA MEA I - MAKEMAKE lA. Ke kukala ia īiei ua' kupono keia kanawai no ka hoopakele <ina i ke ola kino, ola ame ka waiwai a no ka hookoe ana a hooko ana i aupuni maemae, maluhia a kupaa o ke Kalana o Hawaii ame kona mau makaainana, Pauku 9, HOOPAU ANA. Kanawai 35 o na Kanawai i Hooponopono Houia o ke Kalana 0 Hawaii 1947 ame na kanawai a.pa"u a ī ole hapa o na kanawai 1 kue a i ole kulike ole me na kumukanawi o keia kanawai ma leeia ke hoopau ia nei. Pauka 10. *KA HOOKAAWALE ANA. I na o kekahi pauku, hopumolelo, pauku olelo "a i ole mamala olelo o keia kanawai a i ole kona pili aku i kekahi mea kino a ole mau kum'u e ae "no kekah kumu i paa ia aolo i kupono a waiwai ole, a na hakina aku i koe o keia kanawai a i ole pili aku paha o keia kanawai i kekahi poe okoa aku a i ole mau kumu e ae aole e mana. Ke kukala nei ka. Papa o na Lunakiai ma keia no ka aneane ana e hooholo aku j keia kanawai ame ka paufti? paUahi j>unaole!o, paukuolelo, mamalaolelo ona, me ka nana ole ae i na o kekalii a i ole oi aku paha |0 na pauku, hopunaolelo, paukuj olelo a i ole mamalaolelo ona e i kyj(jala ia aole i kupono a i ole maiia. !. Pauku 11. LA Ē MANA AI. E mana ke r ia kanawai i kona jwa e apono ia ai. j Hanaia Hilo, Hawaii ma jkeia la 19 o pepeluali A. D. 194.8. | Hookomo ia e; j (Sgd) EPWIN ADE SILVA j Lunakiai, Apana koho j Lunamakaainana Ekulii. ! TERITORI 6 HAWAII ) ) SS j KALANI O HAWAII ) | KK HOOIAIO NEI AU y ke j Kanawui jnfvluna'e ua iioonoo j akahele, ma. ka halawai a ka Papa o na Lun&kiai o ke Kalana o Hawaii : maiai»ia ia s;i jmal o k o p ke Keena KaJakahelc nia Ho o ke Keena Kajlana iuu ka' la 19 o Pepeluali, jA, D. 191S, a ua holo ua Kanajwai Ia ma ka helulielu ekalū ana juia ke Poo ,a koueha ia e pa'i ia maloko o nupepa Olelo Beretania aine Hawail, ma o ( mv Ae an;e l|oole malalo iho uei; I NA AE: Messlvs, Alh\ Kowin&n., j De Si)va» Sakai Thomp£on, ame Mr. Lutiahcjomaīu — 7 NA HOOL|Ē: Aole. S. HOPE ( KAKAUOIĪLO KALAiCA [ 0 HAWAII