Kuu Hae Hawaii, Volume I, Number 3, 9 May 1913 — Page 10

Page PDF (473.98 KB)

10  KUU HAE HAWAII

 

hiki ole ai ke hele ia, koe wale no, ina paha oia e lilo ana i kauwa, aole ma kekahi ano e ae.
                He kupaianaha ka ui ame ka nani o Heloise, me kona kulana oluolu a waipahe, e lilo ai keia mau ano i ea nana e hanu ai, a hiki i kona kau ana, a i ole lilo paha i alii wahine. (E ko ana paha ka pule a kona makuahine, e nana aku no ka wa e hiki mai ana).
                Ma ka aoao o kona makuakane kahunapule, ua ili mai iloko ona "he koko maikai," a he mea hoi na kona makuahine i hoaiai mau aku ai imua ona. Mamuli o na kamailio a kona makuahine no kona kulana kupono e lilo mai ai iaia kekahi mea i like me kona e kohu ai ke olelo iho (pili pono ka la i Papaenaena). Ke hoolohe malie la o Heloise, a ke pii ae la ke ano ulumahiehie iluna o kona helehelena, me he la e hoohai iho ana i  na olelo a kona makuahine. Aka, mahope mai, ua ikeia aku ma kona helehelena, aia he noonoo ino e nalu ana iloko ona, oiai kona makuahine e kamailio ana iaia, a ma ke kakahiaka a'u e kakau ana i keia moolelo ua ku ae la oia mai ka papa aina ae me ka hoopa ole i kona pola kope e ku la imua ona, a hoi aku la oia iloko o kona rumi oiai kona makuahine e kamailio ana no Abilaka Laila. (Anoai, ua ku aku la i ka iini a loko, i ka papa holuholu o Maukele). E hoomanao, i ka po mamua iho, ua kipa mai o Abilaka Laila i ka hale, a ua noho ilaila a hiki loa aku i na hora o ke aumoe, a ua nui loa kela manawa i hoohalaia, i noonoo iho ai o  Mrs. Pokahama.
                "O! he kanaka opio maikai no oia, oia ko'u ike, a ua nui ko'u mahalo nona," wahi a Mrs. Pakahama, "eia nae, he kamana wale no oia, a aole o'u manao he mea pono ka hoolauna ana me ia." Ua ike au ia oe e haawi aku ana iaia he opuu rose. (E hoomanao e ka mea heluhelu i ke kaona o keia moolelo, a o ka hookumu ana hoi o ka "Opuu Rose i Kikohu i  ke Koko o Kana Aloha").
                Aole o'u makemake e hana hou aku pela, a i ole, hooikaika hou aku paha iaia e hele hou mai ia nei. E hiki mai ana ka la e mihi ai, ina e hiki ole i kekahi mea ke malama pono i ke ano o kona hoalauna ana me kekahi mea e aku i kona mau la opio.
                Ke kamailio nei o Mrs. Pokahama iaia iho i keia wa, oiai o Heloise iloko o ka mala pua, a o kona alo e huli pono aku ana i ka puu o Sekuila, kahi o ka poe hana e kamana hale la. Ua hiki no i ke kaikamahine ke lohe aku i ke koele mai o na hamale iluna o na kua, a ma kona noonoo, me he la, aia iloko oia mau koele ana he leo o ka hanehane, a ke ahe lau makani i lawe mai mailuna loa mai o ka aleo o kela hale, e oili la maluna o ka wekiu o na laau loloa. Ae, aia iluna olaila ka iini a ke aloha, a ma kela kakahiaka holookoa, oiai kona makuahine ua kaawale aku i kahi kauhale; aia no o Heloise ke noho la ma ka puka aniani, me kona lena ike e nana la iluna o ka aleo kiekie, ame ka helehelena o kekahi poohiwi kanaka iluna olaila.
                A ina paha ua hoomaopopo aku oia i ka helehelena ua huli mai i ona la, ua lalau iho la oia i kona hainaka, a kowiliwili ae la, aka nae, ua panaiia mai no ia e ke ani peahi lima, ana e manao ai, ua hiki no ia Abilaka e ike mai iaia; noho malie iho la oia me ka lalau ana iho i kana mea humuhumu, a oiai e ulu mau ae ana na noonoo iloko ona i kela wa keia wa, ua holo ae la ka ula ohelohelo iluna o kona mau papalima, elike ka ula elike me ka opuu rose ana i haawi ai ia Abilaka i ka po mamua iho.
                A oiai oia e noho ana me keia ano nakeke ae la he huila o kekahi kaa e holo ae ana ma ke alanu, oia no o Lede Emele Sakuila me kona lede ukali, he wahine Enelani. Ua ike iki no o Heloise i keia Lede kulana hanohano iloko o ka luakini i ka la mamua iho, ua hauoli loa nae oia, nokamea, aia oia e noho ana ma ka noho mahope o ka noho a ka lede e noho ana, a ua loaa loa i wa nona e kilo ai. Oiai ke kaa e kokoke mai ana mawaho o ka hale, ua pili loa ae la oia mahope o kona noho i ole oia e ikeia mai.
                Me keia kulana ona e ike oleia mai ai, ke kali la oia o ka maalo ae o ke kaa; aka ua hoopuiwa loa ia oia i kona lohe ana ua ku iho mawaho pono o ka hale, a ke lohe la oia i ka hooho ana ae o Mrs. Sakuila no ka hauoli i ka ike aku i ka rose e popohe mai ana, aole o kana mai iloko o ka pa.
                "O, e Janete, nani maoli ka hoi ka rose! He mea pono e loaa ia'u kekahi no kuu lauoho—i nana mai ai hoi ke Konela iau ma ka papa aina me ke kulana ano hou, nalohia ae hoi ko'u ano haikea. Pehea la, ina hoi he kanaka no ko loko."
                "Manao au he kanaka no, ke hamama mai nei no hoi na puka ame na puka aniani. E kali, e hele ae au e nana."
                Ia wa ua lele iho la o Jenete, wehe aku la i ka puka pa, a pii aku la a ka puka o ka rumi a Heloise e noho ana.
                Aohe kokua nona i keia wa. O ka poino, ina he poino kekahi e loaa ana paha ia ma ka halawai ana me Mrs. Sekuila; aka, ku ae la o Heloise iluna, a mamuli o ka Janete kamailio ana aku, "ua makemake o Lede Emele i kekahi o kela mau pua rose nani e popohe mai la." ua ae mai la oia, a hele aku la e kii iloko o ka mala pua; uhai ae la, a lawe aku la e haawi ia Mrs. Sekuila, oiai oia e nana pono mai ana iaia nei, ua haawi mai la oia i kona hoomaikai ana.
                A he mea pahaohao no hoi ia Heloise, oiai oia e nana pono aku ana i ka lede, me ka noonoo ana iho, he mea pono e loaa kekahi mea oi aku mamua o ka rose nana e hoopau ae i kela helehelena haikea o ke ano mai, aole no e hewa ke olelo ae, aole paha he makemake o Konela Sakuila i kela ano.
                "Aole o'u manao ke hoomanao la paha oia no'u," i olelo iho ai oia iaia iho, oiai oia e hoi mai ana iloko o ka hale, me ka nana ana i ke kaa a hiki i kona nalowale ana aku mai iaia aku. "A no keaha la?" i hoomau iho ai oia i ka namunamu liilii ana. "Ua manao paha oia ia'u he wahi kaikamahine kuaaina loa, o ke ano kamalii haalele loa. He nanaina nae kona, aole elike me ia mamua, a he wahi ano hoohai no hoi. Manao au ina paha ua hauoli oia no ka nui o kana dala."
                I keia wa ke hele la ko Heloise noonoo wale aku, ina paha e loaa iaia ka noho ana hauoli ina oia o Mrs. Sekuila, e noho ana iloko o kela Hale Nani iluna o ka Puu o Sakuila. (E ka mea heluhelu, ma ke ano makaula o keia wahi kaikamahine, ke halia e la no iaia ka hooko ia ana oia manao i ka wa e hiki mai ana).
(Aole i pau)

                Mamuli o ka paa ole ana o ke kii o ka Hae Hawaii ua hoopaneeia kona paiia ana a keia pule ae, a ma ia wa e ikeia ai kou Hae ame kona moolelo.

                WAKINEKONA, Mei 8.—Ua noi ikaika loa aku o Kakauolelo Lane e hoopaneeia ka hookohu ana i ke Kiaaina o Hawaii a hiki i ka haulelau i hiki ai ia Kiaaina Frear ke hoopau loa aku i kana kahua hana no ka hooponopono aupuni Teritore.