Kuu Hae Hawaii, Volume I, Number 3, 9 May 1913 — Page 9

Page PDF (458.86 KB)

KUU HAE HAWAII  9

 

Ka mea Huna i ka Puuwai o Ekika Laila
A I OLE
Ka Opuu Rose i Kikohu i ke Koko o Kana Aloha

                Mokuna I.—Sakuila: He mamo Holani i hui pu me ke koko Pelekane ame Amerika. Hamakeka: Kahi noho o ka ohana Sakuila ma Amerika. Lede Emily: Ka wahine a Colonela Howada, ka me hookahi wale no i koe o ka ohana Sakuila. Godapele: He keiki na ke Konela. Abilaka Laila: He kamana i haule mailuna iho o ka hale, a make. Mrs. Pokahana: Ka wahine i lawe i ke kino make o ke kamana a waiho ma kona hale.

Heloise.

                Aole no i ike nuiia keia wahine o Mrs. Pokahama ma kahi kauhale o Hamakeka i kela manawa. He wahine Pelekane oia, a e noho ana ma kekahi wahi hale maikai no mawaho aku o kahi kauhale. Ua hele mai oia a noho me makou ma ka la 1 o Mei; mahope iho o kona noho ana mai, ua hoike ae oia ina e loaa ole iaia ka launa ana me ka poe maikai, ua pono no oia e noho me ka nele ia mau ano; o ka poe maikai i ikeia maanei, oia no keia poe malihini ame ka poe o na aina e i hele mai a noho ma kahi kauhale o Hamakeka me kona koe i ka hope waa a kakaikahi wale kona ikeia, koe ma ka luakini, kahi ona e hele mau ai me kana kaikamahine nona na makahiki he 15 a oi aku, a mamuli o kona helehelena ui nohenohea ame kona ano oluolu, ua lilo ia i mea e huki nuiia mai ai ka noonoo o na kanaka nona.
                He kulana ilihune, hooio, a he mea ninau uhane paha na ano ekolu o kela wahine mamuli o ka manao o kuu makuahine, elike me kona houluulu ana mai i kekahi mau oiaio e pili ana iaia.
                Ka mua: O kela lole silika eleele a Mrs. Pokamena e komo ana, ua ano alu'a loa ma na wahi apau, a aia malalo o ka lima ua omaomauia me ka lopi, a aole no e emo ana e omaomau lopiia ana ma ke kua.
                Ka lua: Iluna wale no kona poo e hoolili ai, me he moiwahine la.
                Ke kolu: Ua oi aku kona kulou ana iloko o ka luakini mamua o ka mea ku i ka pono, a aole e ea ana kona maka iluna mai kana buke ae a hiki i ka pau ana o ke anaina kakahiaka.
                O keia ka olelo hoahewa a kuu makuahine a no kona wahine e ana na kekahi kanaka kalepa, e aahu ana i na lole o ke ano hou, he mea mau i na kanaka e apono aku i kona manao, me ka haalele loa ana aku ia Mrs. Pokahama nono iho a hoao aku paha e ninaninau iaia no kona moolelo. He mea oiaio i kela wa keia wa e uku mau ana no oia i kona uku hoolimalima o ka hale, aole ona malama kauwa, a e ola ana hoi maluna o ka oka-mila ame ka palaoa a ka ka mea puhi palaoa. O keia ka makou ike nona ia wa, aka i kela wa keia wa mahope mai, ua loaa hou aku ia makou kona moolelo, elike me ia malalo iho:
                No Enelani oia, a o Berawika kona one hanau, ua heluia kona kulana me ka poe i kapaia ka papa kiekie ae o ka poe ilihune. I kona wa kaikamahine uuku he malama bebe kana hana, a ma ia ano i launa nui ai oia me na wahine o ke kulana hanohano, i ko lakou wa e kipa mai ai e ike i ka ohana ana e noho kauwa ana; a i kela wa keia wa e hoopili mau ana oia i ke kulana o ka launa ana o keia poe hanohano, me ka moni ana ia mau ano ana e ike nei, a hiki i ka loaa ana iaia he kulana ano haweo ma ka nana aku, he kaila aole o kanamai, pii ke kulana, a like ole me ka poe oia auna hookahi. Me na iini he nui iloko ona, ua hoole mau aku no nae oia i kekahi mau haawina maikai e haawiia mai ana iaia, a kona poe hoi e kapa aku ai he maikai, a i ke 30 o kona mau makahiki, ua mare oia i kekahi kahunapule o ke kulana ilihune, oia hoi o Hanale Pokahama, no kekahi kihapai mawaho aku o na palena o Sekokia, a iwaena hoi o na puu.
                Maanei nei laua i noho ai no ekolu makahiki, a hiki i ka make ana o kana kane, alaila ua hoi aku oia no kona home mehameha ma Beruwika, me hookahi kaikamahine uuku, ana hoi i kapa aku ai i kona inoa o Ekika Heloise, a o ka mea hoi nona keia moolelo.
                Ma ke ano he kaikamahine na ke kahunapule, he kaikamahine oia e lilo aku ana i wahine hanau keiki, a o
                Mrs. Pokahama hoi, ua hoihou mai la kona mau iini kahiko, a ulu ae la ka noonoo no kana wahi kaikamahine, anoai, mamuli o ka malama akahele ana iaia, e lilo paha oia i lede e kauia ana me kekahi inoa hanohano, a i ole i alii wahine paha no ka home o kekahi kanaka waiwai; me keia mau noonoo ana iloko ona, ua hoomalu loa oia i kana wahi kaikamahine ma ka hui ana aku me ka poe o ke kulana haahaa, lopa, e hoopuni la ia laua, a ua hookomo mau aku oia i keia manao iloko ona, ina oe e hoolohe i ke ao ana a kou makuahine, aia no he la kamahao e hiki mai ana, e halawai ai oe me na mea a'u e iini nei.
                Mai kekahi ohana kaawale loa aku o Mrs. Pokahama, e loaa ana iaia he wahi uku hoomau nona, a me ia wahi uku i hoao ai oia e loaa ia laua he noho ana maikai a hiki i ka wa i piha ai ia Ekika, a o Heloise hoi, na makahiki he 15, a ma ia wa i noonoo ai oia e hele a noho ma Amerika kahi paha e loaa ai i kana kaikamahine i manawa maikai e pii ae ai oia i ke kulana kiekie o ka noho hoolauna ana, mamua o Enelani.
                Maluna o kela moku hookahi a laua o ke kau ana, o Abilaka Laila kekahi, he kanaka opio kamana mai Anawika mai. (O keia ka opio i haule ai a make) e hele ana no hoi no ka huli ana i pomaikai nona ma kela huli komohana o ka honua (Amerika). I ka hiki ana i Nu Ioka, ua loaa koke no kana hana ma ka hale o Konela Sakuila ma Hamakeka, a mamuli o kana hooikaika ana, ua hoihoi kokeia o Mrs. Pokahama i na la mua o ka mahina o Mei no Hamakeka.
                Wahi ana, ua makemake oia i hale nona ma kuaaina, a ua hele o Abilaka e huli i hale nona a loaa, a ua noi aku no hoi iaia e lawe oia ia hale, me kona hooponopono ana i na mea apau o ka hale, a kono aku la oia iaia e noho ma ua hale la.
                Ua lilo no hoi keia mau hana maikai i mea na Mrs. Pokahama e oluolu ai, ua haawi aku la oia i kona hoomaikai ana iaia no keia mau hana, a olelo pu aku no hoi, aole oia e poina iaia; eia nae, ua ike no o Abilaka aia no iloko o keia wahine kekahi ano e hiki ole ai ke hooluolu aku iaia. Ua lawa iho la no paha oia ma ke ano i hoaloha, a i mea ao aku i kekahi wa. Ma kela huakai moana a hoea wale i Nu Ioka, ua kipa mau aku o Mrs. Pokahama ma ke keena o kela keiki elike me kona makemake, eia nae, ua hoikeike mau aku oia ia Abilaka i mea nona e ike mai ai, aia he kowa hohonu mawaena ona ame kana kaikamahine e