Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 1, 26 September 1861 — Pepehi Kanaka. [ARTICLE]

Pepehi Kanaka.

1 k«i» pale iho u* pep«luia kekehi kanaka «09. W«jaU»a, • p«nei ka mooolelo co ka olie Mi. Hini ibo I® kek&bt kaßAkft i kona hslo hou a paa, alaiia, hana ia iho ta he wai oos, noloko mai o ka hua o keia laaw kalakala " papipi," t mea inu no ka la komo q oa hale ia. A hiki ika ia komo oka nui oa eo«a a pau ilaila e ahaaina, a aa«t U ua mea ena uei ,a ua nui ka poe ona. Ilokv ' oia poe, ku mai la kekahi kaoaka, o Kahalau kooa inoa, a nonoi mai la i hoa hakaka nona; ku aku la kekahi ka&aka e !ikc me Ke noi a Kahalau. Hele aku la ua kanaka nei a kokoke ia K&halau, kuikui oiua aku la ia ia Kahalau, a ku; ia wa no hoi, kuikui mai la 6ECabalau aku hoi keia,<a o ko laua aomeuene iho la no ia. Ike mai la kekahi poe, kti mai la lakou e uwao, a o ka pau no hoi ia o ko laua hakaka ana. *He!e aku la ua wahi kanaka nei i ka auau; imi heie iho la o Kahalau e ake ana e ioaa kela, a e hakaka hou, no kona ukiuki mua no paha. Ike aku la o Kahalau e hoi mai ana ua •wahi kanaka net, hele aku la ia a kokvke a kuikui no ua kanaka la, a ku ma ke.kumu pepeiao, a kuikui hou no a ku no malaila, a hina iho.la kela ilalo. Aole no paha i ane loa i ka pilikia ma na kui ana, aka, hapai ae f la ia i kona wawae a keehi iho la ka puu o •ua kanaka la, a o ka puka mai la no ia o ke koko ma ka waha. a ma ka ihu, aole nae i leie ioa ka hanu; a i keia mau ia no, un lohela mai ua make loa. Aua holo elaila -o | J.' :t it. Bi*o»vn, Luna Makai nui, ame Kauka i Poka (Fortl), e nana i ke kino a me ka mea i i make ai. A o Kahaiau, ke paa nei oia ma I ka Haiepaahao. Oia ka mea hou. Ka Hoku oka Pakipika. Aloha oe : Ua ike au i na manāo o Punimaemae, ma ka Helu 2G o ka Ilae Hawaii, aoao 102, e olelo nui ana no na olelo polupeia, nu olelo haumia, na olelo moekoiohe a pela'ku. Ma kona ike ana iloko o ka Hoku Pakipika, he kumu jseia e make ai ka lahui Hawaii, wahi a Puhimuemae, i ko'u manao, aole no ke ano moekolohe oka inea nana ia inele. Owau no kekahi i ike, he mele kahiko keia i hakuia 110 ka naauao, e ke kumu a me na haumana, a ua hana ia no hoi keia ma na la lioike, i ko makou wa e noho haumana ana na J. W. Kaiwi, e noho mai la i ke kaj; anuanu o Fatuhiva, a pela'ku. Wahi a : Putiimaem«€, ua hanaia fa meie no ke ano hookamaka'ma wale no. e ka mea nana i hoopuka iho nei ke mele kanikau o ka naauao, heaha hoi OJ. W. Kaiwi, ka mea nana i ao mai, a nana no ka hapanui o na olelo iloko oia mele ? He hana hookauiuni wale no anei kana e noho ia ma Fatubiva ? Nq kona mpnao paha ua hooholoia ke knnawai'hookamakama no ke Aupuni, a o na moia nikoia wa e pukii ae ana, he mele hookainakama iho la ia i kou manao e Punimaeinae, a o ke kumu iho la ka.ia o ka hoowuhawaha o Punimaemae, - i ka Nupepa hou, i hiamoe no ka paha oe i ike ole ai i na mele peiapela, haumia, ino loa, no kekahi mau wahine hookamakama i hakuia e O. i pai ia ma ka Hae ;Hawaii, i ka wa mamua, aole au e hai aku ia oe, aia ma ka helufe - linea, ooaoe mea o ka Hae, he kanaka lawe-Nu-pepa hoi oe. ; ; Eia nae ke kumu o ka manao ana orPunimaemae, e lawe ele i keia nupepa hou o ka hoohunahuna ana i ke ano o ke mele, o alia no la [101 ke hai ae, pela wahi a Punimaemae, a ina paha e oleloia e inu rama, e inoekolohe, e hookamakama, ina ua lawe o Punimaemae, me Polohuku, oia ka manao maoli o Punimaemae, pehea ka Palapala Hemolele, maikai wale 110 anei aole komo ka hua olelo moekalohe, hookamakama, e nana i na Kaula, oia iho iano na oleio pelapela e oleloia nei, aole nae i ike maoli ia keia mau huaolelo ma :'ka Helu l, 0 Kii Hoku o ka Pakipika, aka, ma ka noonoo waie iho nb, ina oia iho la ka hēwa o Ka Hoku oka Pakipika, ke olelo nei a'u. pelapela maoli ka Palapala Hemolele, ua ikeia ka hua olelo moekalohe iloko, he nana nupepa wale iho no ka paha kau. Eia ka oinau, auhea ka Nupepa Hemoieie loa ma Hawaii nei, aole kom«» iki ueia mea he huaolelo'hookamakama, inu rama, a pela aku, o aha no la hoi ka haku %o i na mele lealea'kahiko, e lealea ai na pepeiao, oia iho | no hoi keia, ke mele kanik'au o ka oaauao, hehe ka akaaka i ka leat|a,pau kokuli lenaena o na pepeiao i fcft lHk mea o ka v lealea lua ole, a ke olelo' nei o Punimaemae, iahui nawaliwali, e ake ana e lanakila ae. aole la-1 nakila oia ko Punimaemae manao, i na i Kona oe o Hawaii, ina ua ike oe i na 'hoouka kaua nui a Kamehameha I, me na lima kakauha. Ina he kanaka haole oe e Punimaemae, e hoohalike kaua i ka haie kupapau, | aole nae a'u t ike he hale kupapau ulaula kekahi, ko'u ike he hale kupapau keokeo, oia ka mea nui. Nolaila ooe noia ma ka , hoohalike, pili maoli keia. Nolaila ko'u'ma* nao pane akii, no ke kull ia aoa mai o ka , nana i hoopuka iho nei ke mele, oiai o ma'ua haumana like ia o ka noho ana ine J. W. K. ame J. Aoepaku. Me ke aloha ia oe. Nai'u na Puki*jcdpbpa. Sepat. 25, 1861.