Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 2, 3 October 1861 — MOOOLELO NO KEANINIULAOKALANI-Helu 2. [ARTICLE]

MOOOLELO NO KEANINIULAOKALANI-Helu 2.

--l-Ia wa i lilo ai o Hainakalo i ka pupule,'a;#kfrjieiki hoi ua nalowāle-i ke kai; -aole no h&mea nana i ike ia laua: la manawa hae, e hanaana 6 Olopana he unu-oia hōi ka ield, rid ke kaikunane o Hainākolo, a ua ha•jhau ae nana elua kaikamahine, o Luukianui [a me jbuukia iki. I ka paa ana o ka linu a Olopana, manao iho la ia e kuuia ka -ia ulaula, ke kopili, ka awa, ka puaa, ka niu i rnea 4io^aff-loa i.ua. unu la no kon/i jikua . ./<&dkoit£ : maii!ba lainei, 'kaūiohaeakli Kaholoholouka laua me Kaholoholokai he mau lawaia laua na Olopaua e noho ana iuka 0 Opaelolo. Iho mai la ua mau kanaka nei a hiki i kāi hoomakaukau iho la i ka laua upena no ria pikoi, a no na pohaku... Ia: wanaao ana, hele aku la laua i ka lawaia i kahakai ma na kuuna no i rhāā iā laua i ka loaa p.ka ia. I ke kuu mua ana, aele hookahi ia i loaa, a pela akii no i ka lua, a me ke kolu la nele ana, i aku la kekahi i kekahi. " Nani hoi ka maikai d ke kai, pela hn hoi ke kni a kaua e hele inai nei, hoi no kaua me ka,ia, heāha niai nei la.hoi keiā? ■ Aneane loa e ao, wikiwiki aku la laua i ke kuiinn hookahi i koe a laua, a hikiilaila, au aku la laUa a hala uiana6 iho 'a laua ■i ka loaa o ku ia, no.ka pumehaoa maikai o ke kai o ko laiiā A waēna koiiu o kf kuuna, holo aku la kekahi māe, a au hoi k6kahi maanei, a pae aku la i kapa. Hiiki inai la laua i ka alihi o ka laua upena, hukihuki aku la keia mea iloko o kā iipena, alāila, paa'iho la ko laua manao,, he iā. Huki ino mai la laua i ka upena a hiki i kahi o Ua niea nei, wikiwiki iho la no Īaua e aWiii e hala iuka aliiila, wehe, nolailā ko laua ike mua ole, a no Jto laua hoihoi loa hoi, no kā inea, ua kakahiaka loa ae la, makāu no laua 1 ka ike ia mai . A īiiki i ke one maloō, wehewehe ae la lāua i ka iipena, alaila, ike iho la laua, he kauāka. Paue aku la kekahi i kekāhi, Kainoā he ia keia, he keiki Jianaka kai! Nana -iho la laua ua keiki nei, ē oaua ae ana hd na maka, a e hauu ana rid, a d ka lua i ;."hei pu ai me ua keiki:jßei ii wa, he ia, i kainoa he Pakahaloa. Owiii iho (ā laliā i ke keiki a paa i ka lau kawelu ā hoi aku. lā lāua ihe kā nele i kā ia ulaula, no kā mēi] iā la ho e kāpu ai uā ūoii (ā no ke ikilā o Olopā'nā b % * Katie: M Hoi akli la lai ā hi-i ki i ka hāle o Luukianui kekahi kaikāniahi•iik 'k Olopanā, he haiiai iio iā tta 'Kahoioholonkā inā. Hoole ākū lā o kahoiohoiokāi nia iā Ltitikte, i ako fa, aoh# he ia, ua kiiii \ nei mauā i ha kiiiiha iā, aohe he iā iki, a i ke kiiuna pau loa, eia ka meā i ioaa māi 1 nei ia maua he keiki kanaka, tf fea ia he J Pakanaloa. aohe ia ulaula. * \Vikiwiki mai la o Luukiahui e nana i ke keiki, a i ka ike ana, mahaio iho la ia i Keia keiki maikai," auheil la ka aakua ? Koho iho ia o Lunkiā 1 ua keili nei cana £ a olelo aku iā ia kaholohoioiika ina e lawe i ki Pakanalāoa i ift no ka Lele, a kapu iho la ke kapu o Kane ii la. Oielo aku ia o Luukia ia Ka- ; holoholouka ma, e lāwe t sa keiki nei na la- : ūa e hanai, a o na alaea manu a Ltiukia« a rae na hai<sk€f o iapn a lionkia, kia, e noa ia mau eoea i mea e haaai ai o Kahoioholokai m» ua keiUi nei, a kapa iho la no hos,o Luukia i ka liioa o ua keiki nei # o Tjopaikibeleira3e alawe aku ia o kabolobo

louka ma e hanāi iuka o Opallolo a hiKi i b nui ana. . ' Hanai dio fa v o Kaholoholouka nra ia ihakani a 'ntit, āok nae he«e« i h«le mni e nana ia la; abfe no hoi o Lorukm. A t ktfcihi #a ih»,' pae mai la o Kumanmaiwekē Koāfh>Nrfi : #»«»», na kanaka waa o Kea- ; niitfrtiftkif>fcalam 60 a pao. la ike o. Loukiamā i ka eaaik'&i o keia poe $anafsif t | kuko iha !a o Luukia e feii t kek,ifll •] ne liaiia. Nur!oa ka mahalo o na kan*fev* f i ka mflifc#t o kela-p>»e kaimka. A i kekahi ! la, horjbik*kaha iho la iakou oia hoi.'he ano hoikeīke i ko l«kou kino, ko lnka|» catli, ā - ehe ka ui. A atf la eiLf*tiīki§ ffte'!WsftoftoHtatetitirir. Mh ia hope »ho hoi. 'hoouna afcftt la a Lfto« i kianui i kona kaikaina ia Ludkiaikt e pfii itrk» o Opaelolo, * kek3htfftedan« f ai. ia Kaholoholoeka mt, pnikO' la 6 "Le'u* kt«iki a hiki iiika o Ops6tdfc>, ā ka bafed Kaholoholoukā ma, ifee*tffeuf*lfc ota i&eiakeiki maikai e nohrt mai āha, a nāna mia ah*, olelo iho lā ia iloko oak, aohfe~ be: n»ftt* kāi rt na kanakaō kāi,- oia Ktisttnai *veke h«ihoi nrfāi fa mrk6nāmftaao hal-» iā liēimakani, kōmo iho ia 00 ia o kn halāia oka hiakeiilaliia'ō keia wahine. Aole i hoi o Luukiaiki i kai iala c a ua liuliu loa nn kā noho ka' aūa aha Ō ka makemake. " Haohao iho la o Luullanui i kona kaikai? na i kā hoi ose mai, a.manao no, ia ua make paha. Hoouna aku la ia i kekahi kauwa aha ē pii e nana, s i kona pii iīiia, ua ioaa o Luukia, e noho ana me kana kane. Hoi . fnai la o Luukia iki a hiki t kai, aole ia i ha| āku i kona kaikuaana, no kona manao o kāiii auanei oia. I kekaiii la hou ae hai ia _mai la e hookafiakaba hou ana ua poe kanak*ā maikai la o ke hou ana i ko lakon nani, a : mau kahiko. Tā wa no, īiai aku [ kiaiki ia Luukiamii/i aku la, " o I keia poe kanaka, e like me ka'u nani i ike ai, a ke manao nei āu, aia a hiki i.ka la hoōlīahakaha ō keia poe kanaka, alaila, kii au i ka'u me«i«i ike ai, oia ka oi k«-la o ka nani.

Ma ia hope iho, pii aku la o Luukiaiki e hai ia Leia}ak i Sn: i konā manao.-3io k/i he14,l ia 1 konā mānāo e īho laua i kai e Jioikeike i kona nani imua o kela poe kanaka, no ka mea, āohe kanaka o Hawaii a puni i like ka maikai me kela poe wahi o Luukianui, i ko lauā wa i hoopaapaa ai. A lohe o Leimakani i keia olelo a Luukiā a e mai la no ia e hele i kai e hoiiee ia ia iho me kela poe. Olelo mai no,,nae o Leimakani ia wa i mai la, he.uku no paha ka aa mai e hoikēike makou, nianao au e hilahila no lakou ke ike iriai iā'u, nb kn mea, o na poe kanaka la, he poe kahaka waīe no no kuu mnkoakane. A hoi aku la no o Liiuk'ip i kai. A kbk"ke i ka la e hele mai ai ua poe kaifāka la, a i kekahi la mai, pii e aku la o Luukia iuka e hai hou i kekahi la ae hoike. I ke ahiahi oia la, kena aku !a o Leimakani i kona mau kahu ia Kahoiohoinukā ma e hele i kā wahiea niii, a ike 0 Leimakani, ua nui, koi aku la ia i kona mau kahu, e iho i kai o Waipio i kahakai, ae aku la no nā kahu. Iho aku la lakou a -hiki i kahakai me na pu-a wāhie ho hoi. Oleio aku la o Leimakani i na>kāhu, e ! eia ko'u ia olua, e hele ana āu i ka auau kai, e ho-a olua i ke ahi mehana no'u ke hoi mai au, ina oiuā e ho-a a i pau ka wahie, e kakali no olua i ka a ana o ka nanāhu. a ina e pio ioa ke ahi, aohe wahi huna ahi e koe, alaila, e hoi olua, ua make au; iho āku la o Leimakani iloko o ke kai, hoomaka iho la no hoi na kahu e ho-a \ ke ahi. Lāwe aku la o Keaumiki laua me Keauka ia Leimakani a hikii laloo Kuaiheiani, malalla ae o ka mokupuni o Pae. Kakali iho ta o Kaholohoiouka ma a patij(a wahie, a*lefui ke ahi, a koe uuku, a ohikihlki akii ia e loaa ka huna ahi, a maopdpo ia iaua, ua hoi ole mai ka laua hānai, a o ko laua hoi no iā. fā iaua e pii ana i ka pali. pae īnai la o Leimakāni i ka'ni a lakou i ho-a ai i ke ahi, ā ike iho iā ia aoie kona kahu, hulihuli iho la ia i ka hunahuna ahi iioko o ka lehu, a ioāa iho la, ālaiia, hopu aku ia ia i ka lau Kawelu a ho-a ae ia. Ike mai la ua mau kahu la i ka a ana aku o ke ahi, manao iho iā laua ua hoi mai o Leimakani, a hoi hoU aku la iāiia a hiki, aiaila, hoi pti mai ia iakon ua aneane ao. Ke kumu o keia auau ana o Leimakani i maikal ke nana ia mai, i ka nonono oJta papalina i ka ula i ke kai. Hoi aku la lakou a ka bale, moē iho ia o Leimakani ma kona wabi, a hiki i ke ao. A kakahiaka ae (a hiki mai la o Luukia mai kai mai, oia nd' ka ia hookahakaha. Ike aku ia 1 ka naai, a me ka maikai o Leīm«kaoī. Hoolale akb ia o Leimakani i kai, i mai la na kahu, 5 umeke ai ka kekahī, a i ia hoi kekaht, hooie aai ia«i me ka oielomai, he poe okem no kaiaea nana e lawe .oia mau mea. liui mai !a iakou o na kahu »me ka wahioe mamua,. i oiai la o E ! i rneu ka maka.imu». enai noho oukou a nanā mai i hope oei. 1 a befe aaa o lakou, o kui iho lā no ra o ka kekili o lap* a«la k«

«*i 1« ki ib *kftli lahou i kiniiii o āa k«fc aaka, ē pum me «r tubtX ma ift*a *©«i> Wi* āoao olakoa, fci-p**p&ti« «&•• mt ip*r. li l»te 9U 6 J«Jro« a «MAe&eiM» lftrtiafc»lvHS i kahi o kanaie» ko iakou ike rnai fa oo ia, • o ko laieoa pt« t»o i«i tia lotf iloko e 3c« kif i ka hiMhiU ia x -- : i kai t i k» amalk iu»ici o I» iM*~Wi s o kjs keiki ana i fesfj*i ia e tw>to-uls« r»a, 1« Um lawe iiu Unoia i kaoe 6<aau 'Ok!« i ko> aa kiikiiina, afee kaaaka e ae fea« e nalud» mi i ka naai» eta no ka o koo keikī. Nele iho la o Lot;iuatln i ke ka&e b!e f i ki lilo ana i korta kā<kt2%&ōa, Hapai ae la o Luūksa-noi ike keiki', iiiikH ka hanao ana. ike »bo la o Leimakamhe kes- - kane, no!ai!a, kapa aka !a ia i ka ino* o Lorio o ka inoa fā o ke Akoa oaft, a i ka hooholo loa aoa oia ipoa o Lonokaiolohia, H#nai i&o la o Loukia i ke keiki, o ka hoomaka 4 no ke}« 6 Leimakani e hele hoa me Lunkiaiku fh«?la o Lnakia I ko kt!ohe oko kane m€ ke kaikaina, o koni hohu oo ia, a o ke kumu no ia o koaa p«pehi aoala Loao lta laoa keiki opiopio. 1 kekikhl hele ana o Lelmakani, hiki «ka !afka lono ia ia, ua m&ke mArIĀ ke keiki a' ohūfa ta Laukia, aa hahau ia ilona oka pae|iae olea puka o ka halo, alaila, ,bbi mai fa o i Leiinakani e nana poiio, a i kona ike &ba oa make io, iīaila, hti ae la koea alohi i kona rnakaahtne f Oli āe ta ia'peoei. O Leimakani hoi ao la a Hainakelo. 0 Hainakolo wahine i ka pali o Waipio, 1 waiea ai «nauā ine kuu makaahine i ka pa« I ka bua u!ei a ro«ua, [14 o ka l'loaa ai an lā KaHofobo!«ftka laoa ō KāhoI kun ia au i ka iipMa, [loholokai, Hei he i?al(lH>&loa lua t - ■ ■■« Lawea au a eika o Opaēlolo, Kanai makua ole ia &u ilaila, . Ihea wale iha iā āt kbu in6ā o Lopaikiknu-wa-hele-wale mai o Luukia.