Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 8, 14 November 1861 — Moooleia o ka hoekumu ana o ka Hoku o ka Pakipika. Helu 1 [ARTICLE]

Mooolelo o ka hookumu ana o ka Hoku o ka Pakipika. Helu 1

E na kanaka Hawaii, na kelki kupa o ka aina, mai ka Moi, a na makaainina ilalo loa. ka poe lawe i ka Hoku o ka Pakipika, a me ka poe lawe ole, no oukou wale kekahi aloha E hai aku paha wau ia oukou i ke kumu o ke kukulu ana o ka Hoku o ka Pakipika, a oia keia Nupepa e maalo nei ma ko kakou maka, a e kamaaina nei hoi ma ko kakou mau hale, eia noia. O ka makemake nui iloko o ke kanaka. e ake ana e ike i na mea hou ano naauao, a nui, a pakela aku. Eia malalo nei kekahi olelo a Wini i paiia ma ka Hae Hawaii Buke 1, pepa 19, aoao 15, o ka la 9 o Iulai 1856. " E pai ana wau i na la Poaha o na hebedoma a pau, mai ka mua o Iulai aku nei, i kekahi Nupepa, ma ka olelo haole a me ka olelo Hawaii, ekolu aoao ma ka haole, a hookahi aoao ka Hawaii. Eia na mea e paiia ana maloko. 1 E laweia 'na ka Nuhou i paiia ma ka haole iloko o ka olelo maoli, i ike ko Hawaii i ka manao ana o ka haole. 2 O na mea hou a pau e hanaia ma keia pae aina, i ike ka mea e noho ana ma Hawaii i ka mea i hanaia ma Kauai, a ma Oahu. 3 O na mea hou mai Kahiki mai, mai Amerika, Enelani, Farani, Rusia, Kina, Kaliponia, a me na wahi e mai ; i ike pono a; oukou i ka mea a ka haole e heluhelu nei, me ka lealea, a pela hoi oukou e heluhelu ai a naauao. 4 O ke ku ana mai o na moku Kahiki, a me na moku Hawaii a pau, oia kekahi mea pai. 5 E paiia ka olelo hoolaha a na kalepa e kuai noi i ka waiwai o lakou i loaa koke i ka malihini e pae mai ana kana mea e makemake ai. 6 E paiia no hoi na kanawai hou i kauia i ike maopopo ai oi oukou i ko oukou pono i ka Moi a me ke aupuni. E pau ia mau mea i ke paiia maloko o keia Nupepa hou. Pehea la ko oukou manao? ke makemake nei anei i ka pepa e like meia? ke makemake nei anei oukou e mahuahua ka ike a e lilo i poe akamai a waiwai. E ninau mai paha oukou, heaha ka uku no keia mea hou? Eia no ia. Ua like pu ka uku no ka haole, a no ka Hawaii. E uku mai nna kela i ua dala eono (|O.) no na pepa he 52 iloko o ka makahiki, Pela like 110 ko ke kanaka nuwaii. Aka, i makemake kekahi e lawe i koia pepa, aole nae o hiki ia ia ke uku i $0, e huipu noia tne ka hoalauna, a e uku like laua i na dala ekulu no ka pepa hookahi. Aole no e liiki ke hoolahaia keia pepa 110 ka uku malalo o na dala (5 ; nolaila, e noonoo pono oukou e ka j)oe puni naauao, a e pale ae ana i kn naaupo, ka poe makeinake e ike i ka aoao 0 na liaolo, a e lilo i poe noiatt a me ka mahaloia, e iioonoo pono niai oukou, malie palia e hiki no ke uku i na dala eono 110 keia inea hou, ke hooiaio aku nei au, ina e makemake oukou ia mea, a e heluhelu pono oukou, a me ka oukou mau oihaua, e loaa mai ia oukou ka waiwai nui ilailn. A i maketnake kekahi o ka poe e heluhelu ana i keia olelo hoakaka, e lawe i ka hoku loa 0 Hawaii, e hiki 110 ia ia ke uku aku i na dula 6, i kekahi 0 ka pofc i haiia malalo akn nel, ā e loaa ia iā tta pepa he 62 iloko 0 ka makahiki, e hooiīiia-'ku ma ka ltifta lawe lela me ka inoa 0 ka niea nuna ka pepa. Ktn kii lawe t>alft4 0 Mi Kipimana 110 Knu Ilawaii, 0 Mi Laimuna fto Ililo Huwuii, 0 SCI Laiuna 110 Waim6u Hawaii, 0 Mi L. L. Tobata 110 Makawao 0 j\fatti y 0 Mi & 13. Bato Luna Duko 0 Lahuina Maui t 0 Kauka Kamika, 110 Koloa Kauai, A o ka poe e hele mai ana i Hoholulu nei a makemake, e lawe umi i ka lukou dala ia ia, e hiki noin pela, a e hooiliin'ku ka pepa ia lakou ma ko lakou mau wahi. Me kē alen ha a me ka muhalo Ileiiei-i lil, Wlni, E nana kakou i keia tnatt olelo naauao, waiwai, maholoia. i kakauia maluna. lla paiia ekohī aoao ina ka ka haole ōlelo, a hookahi īio atwvo hia ka olelo Hawuii, maikai no poha, akaniai no, a mo koknhi oielo koikoi hoft iho 110. " Aole e hiki ke hoolahaia kein puka no ka ukn malalo o ua dala 6 ,* i hookahi uo ftoād, Ina prtha i pau loa na aoao eha i ko paiia raa ka olelo maoli, kokoke $94, paha dala f peln ke knhlhewa wale. A ma ia hiki ana ae o kft Hae Hawaii ma ko ? u wahi i ka poakolu, a i ka poano la 12 paha o lulai, tiek» an ttt& kahi o H, M. Wini e kakau i ko'u inoa ma kana Buke, e ae ana e lawe inakahiki, me ka uku i na dala $6110 ka makemake i ka ike. A i aua mai o ka pepa mua, maikai io no, like uo me ka Nupepa haole aua nna e pai nei, maikai no na olēlo ploku, ono ke moni aku. Eia 110 kahi mea kanalua, ua like pu ka'u uiau dala me ka ka huole, i k» mahele ona i ua mea 111 oloko, ua ekolu hupāha kā haole, a hookahi Iwipaha ka'u, a he hnpawalu ka ka haole no kfc pepa 1, a pela aku ka*u. U* tua« l»G ko makou lawe ana pela mē ke kuai aku tto 1 ka pepa i ka hapawale, a hiki 1 ka heiu 13 paha, loaa ia'u kekahi Wahi oleVo inaikai malnilA, penei, " E hoomoeia ana

1 ke [>at aua «k* b Hoka loa o Ha- | wiii,« hiki mai ka mea iri)i p«l palap«la mii | Amenla mai, alaiia. pai hmt r a e bo«ni tnas | no i #4.00 ke knea na iiwa o oa kaoaka lai we 200 a ke«. | Xolaiia, hoomaha *"ale i* a hiki I mai ka mea wiii |»i palapala a H. M. Wini e | pat nei i keia manawa, he hope ka lslkf aua 1 mai o ka m«?a wili pai palapala o ke aopnni, jhe mna no ka H. M. Wini. A maia ike aua | ua hiki mai ka mea wili pai palapala a Wini, ; hwmanao hon ae Ia na keiki puni ike o knaI aina i ke jfai hon ia o ka noku loa o Hawaii. [ >*o ka mea, ma ka manao lana. aole no emi j ana na kanaka malalo o 200, e 01 ana no. | A ke kali wale nei, o ka puka mai o ka nupei pa, a hele mai malaila (rtale Leta a me Hale ; Paipalapala a Heneri M. Wini.) Aole no he I wahi lohe ia ae e paiia ana ka nnpepa a ka- | nakn ma ka olelo Hawaii, o ka ka haole wale | no ka pepi e paiia ana, a e hwkaa ana no l kekahi ina d?ila $6 00. Amakemake e hoo- ; launa me Wini, a e kamailio pu paha me ia, ; no ka nuj>epa, a me kekahi mea e launa e ae ! ;ti, no na oihana luKinaauao. Kohi mai nae ; ka ho{tohopo o ka manao, a me ka ike ana'ku | no a ka muka, he ano lohe ole o Wini ke ka- | inailio uku, a pioo paha kela, a nui aku paha | ko ia leo no koia la loheole, a wana, nolaila, i hiki ole ia ia ke kainailio aku. i