Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 10, 28 November 1861 — No ke kau Kanawai. [ARTICLE]

No ke kau Kanawai.

ke k*na#ii i me* e poao *i ke ksttak» 7 a e pooo ai ka a iae leimkini. U* kaa a* ke ka»n lte«wu i n»ea * ike ai na kanaka a pao i ke a&o'hai o k» «> bo ana oka lahni kanaka ffit k* hootj*. i| 4 na sapeni naaaao„ na makaala Ukew i ka wa kaa kaeawai, no ka mea, ai* iloko ohiila ka pr>ma)kai oke auponi. Oka hoa olelo Mponi. oia ka lehuleha o na kanaka maluna o na aina, nolaila ka olelo aupnni. Ina bc aina kanaka ole, aole oia e kapaia be kapa&i oia o na moku kanaka ole, a e kapaia ka liSa of& aiaa mamuli o ka kekahi me& i ike ia maluna oi* o ke anpnni i hoonaauao ole ia, aole e hiki ia lakon ke kaa i na kanawai knpono i ke oia kaaaka. 0 ke oj» o ke kanaka, oia ke aho nni o ke kumu k aaawaL oke ola ka mea i maiāo nui ia a ia, oa malama ia na 'kanawai i mea e hooiaaln ai i ke ola ana o kanaka. Ina i kan ia na kanawai e kapps kau kanawai, aa maopo]v. oia ke ola q u lelmlehu, a ōiijka mea e inaluai ka noho ana ona kanak3, 4» ē ikaika ai lakou i ka hana pakalii o kela mea keia mea, aule hoi e knihe na liuia i ka lalau ana i ka hana, me ka noonoo i mea e ola ai oia, a me kona ohaua, no ka inea, ua kupono ke kau ana o na kanawai. Ua komo ke ola iloko o ka waiwai o ke kanaka, ina ka hoomalu pono ia o ke ola, a e hoopaa pono ia ka ohana inalalo o na kanawai o ke ola ana. Aka, ina i kan na kanawai no ka lealea, a no ka vrāiwai wale uo. Ua pelu ia na ike o ke ola iloko oia mau mea, alaila, aole ia i kupono ike kumu kanawai. Aole hoi i lioomalu poko ia ke ola o ke kanaka, e lilo auanei ka pono o ke kanaka i mea apiki ia, aka, e like me ka ike maoli aua ona mea a pan ina ka nana 0 ke ola oia ka mea i makemake nui ia, eku mai ana imua o ke ao nei, malaila i maopopo ai ka hoopili ana o ke kumu kanawai, a malaila hoi ka pili ana i ka hana a paii a ke kanaka e hana'i, me he mea la aia ilaila ka hanu o ke kanaka, ma na mea oluolu a kona lima i hana'i, pela ke ano mau j o na kanawai a pau, a ua kau ia, a ua pili ; maluna ona mea a pau. Ina i kau ia kekahi kanawai maluna o ke aupuni, a ua pili i ka ohana hookahi, a i kekahi poe paha, aole i lawa maluna o na mea & pau, ua kue ia i ke kumu kanawai, e like me kekahi mau kanawai e kau nei, aka, ua komo wale kekahi poe, a ua hauie iloko o ko hai waiwai me ka aloalo ona maka mao a maanei. He kino ahe poo ko na mea a pau, malalo iho o kahi i kapaia malaila ke kukulu ana a ke Akua i ko iiiu, a ua ike ia he hana kana malaila, & ua kan mai oia f%a maka o ke kanaka e naiia pono aku imua, elike me ka oleio, 6 īfā niea e lalaii ana ka nma l'Ka • lau, tf nana pono iinua. Ke lohe nei kakou e hiki mai ana ke kau Ahaolelo, aka, aole nae kakoii i ike aku i ka hana oia mau la, e waele mua i'ka noonoo e ka poe e hele ana i ke kau kanawai, no ke puhi rama, a me na inea e ae, i ka pili pono ana o na kanawai i ke kuinu kanawai: Mai ku a hoole waīe ine ka naaupo, mai ae waīe me ka ike ole. oke kumu kanawai ka mea nui e noonoo ai, malaila e nana pono ai, i ka pono a me ka hewa, ke ike lea nei kakou i ka hana a ko kakou ua hapai ae oia a me ka wahine i kekahi hana lolfomaikai no kona lahui kanaka me ka piii pono i ke kumU kanawai, oia ke kukulu ana i ka Hospitala, oia hoi ka liale mai o ka Moi ua hooinanawanui laua i ka heie ana imua o kekahi poe o ko laua lahui e iionoi ana i puu dala, i mea e liiki ai ka hana, ua hooikaika maoli laua me ka hoomanawa nui i ka wela o ka la, mehe mau keiki makua ole la e imi ana i ke ola no ko laua mau pokii, o kakou, ano laua iho, ua akaka paha ia ia kakoa nana aku. Pela kakou e ike ai i ka pili pono ana oia hana me ke kumu kanawai o ke ola; nolaila, e noonoo kakou, o na liana e like ana me ke kumii kanawai. oka noho kuikahi ana me na aupuhi naauao. oke kalepa ana me ia mau aupuni a me kakou, ua ntii ka waiwai maiuna o ko kakou mau aina, he maikai ka Ia i ka Makalii a me ka Hooilo, a ua holo pono na haea. Nawai la e hooko i na hana maluna o kakou? ha ka mana hea ? Aole i kaawale na *lii a me nā makaainana, ua puliki ia lakou e ka mana kau kanawai/ he waiwai pnka ko na mea a pan ma ke kamn kanawai, a me ka iioohiii ana i na ano lehulehu oia mea malalo o ka mea hookalii, ke alakai ia nei kakou e ka ana hala na makaiiiki he kanaha a ken āe, he poao tto kakou ke lioomahui ia hana, me ka pnliki paa ona lima i ka lalau aka. Aole i ,iL Maakuīa. Kaopuauu, Honolala, Norēmaba 2V1861