Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 13, 19 December 1861 — Koena. [ARTICLE]

Koena.

" E ha makaniaka mai Hawaii a Kauai, k a

olelo paipni hou aku nei att iā knkou a pau ke kokoke inai nei ke kau oko kakou ( Ahaolelo, e nooiioo nui kakou, he maii keiki kakou iia ka inakuahine inoa hookahi, āka, he nili ke niio o na keiki moa, o kekahi keiki moa, he ulahiwa, o kekahi he puahau; o kekahi he alae, o kekahi he lawa, a pela'aku e helu ai d paii ke ano o na keiki inoa. " Aka, noloko o ka ohana iiioa hookahi, aole lakou a pau i ku like noloko mai o ka ohi&na moa. Ua olelo ia ika wā kahiko, he mau inoa ikaikā o Kāuhelemoa, Ohunuikuakamano kekahi, a he mau moa laua uā kaulanp. ka ikaika i ka hakaka, a he kahua hoohākaKa moa, kameai olelol», no na mua liHkuka. Aka, i n& he kanaku koa, he nui oleio ia he kaiiaka koa, māka koa o ka haiina laau a ke koa, ka hooili āna a ke koa, a he nui wale na kāhua hoouka kaua, i ka wa kahiko.

0 kakou, tia hooikaika i ke kaua, me nā kino, a ua hookāh« koko no hoi; a ke olēlo nei kakoii ia kaua. AUā pau na kāhua kaua/' leniilehu o kākou m wa. Hookāhi wale nO kaua 0 kakou i kela wā, Oia iioi kā Ahaolelo e hiki mai ana. Ma ka noonoo ka hoakaka i koe/ a me ka hoopuka ana i ka olelo, no ka mea, rio kākOu no ke kahua, aole no hai. ;

Aka, ke mau nei ko kakoti aole nae kakou i kaulaha, no ka makaukau, aka, ua loaa ia kakou ka noho, kā okoa ānā, maialo o nā Kanawai, 0 ko kakou Alii, ua kanu ia he pomāikai no kākou, uā mālamaia ka inaluhia no ka lahuikanaka, a mē ka hoonaauao āna. Ke mālāmāia nei keia mea no ke ola ana, ame ka waiwai 0 ke kanaka, i hiki ai iii kakou ke hōolāwa i kā Wā kaulana oia mea, rne ke kanalua ole, i ole ai kakou e pee ae malalo 0 kā pilikia, a hookaulana mau kakou ia ia, ā haawi aku i ka pomaikāi nolioi, ho ka mea, 0 kakou ho na moopunā/ ā ko kakoii ināu kūpuna.

£) hiki no ia kakou ke knauhau no ko kakoli k6too aha ilōko oka pilikia hookahi t he mau keiki kakou na fea maklmhiiie, iliulahla hookalii, ua iiiki ia kakou kē paina pu ma kar •hi paina pu paakai, a paiha luau, paiha kala. Ūa maa kakoii i keia mau hana> a holaiia pāha ka olēlo i kadtana i kekalii wa. E* aioha ia kakou hookanaka, 6 kipa liewa kē aloha i | ka iiio. Nolaiia; kē katilaha nei ko kakou ilihune daia &na i kēii manā#a. 1 na ua nele kākou ia mea, pēlā no kakbu e nelē ai ko kakou PanekO; kalii e waiho ai ko kakou māu dala, kē ikē nei kākōu, ua kpkoke ē haāiele . ift ihai kakou eia mēa «ke ake hei kākon e launa if6ū Mē ka hanohāiio i jbāla iho nei i ke kahi inaii lau īna paha kākou e halawai hou ē like £se hā lā'mua, a o kakou* ālāilā, e lawe, hou ia ka porhaikai a kau maluna o ka lehhlehu. Aka, ke inah i»ēi no ia mea niē kakou, i owa| la la iakoh ka ako ai ke oho iko kokou Ahaolelo, oiā&e kulēana o na mea a pau ke hapai ia nei nā hana ma!hna o kākoa, aka, | ha ka Ahaolelo ē hoonoo t kahi e phka ai ko i kakou hanā, ua lako ko kakou mau aina i ka waiwai āole o kakou hemahēhia. kē malāma ia ko kakou māu aina. Aki, eia ko kakou pooo ole, āolē o kākou ike ika malama i ko kakou waiwai he hoomaunahna, aole hoi i malu ke kanāka i ka malāma ana i konā wai* wai oia hoi ke kamu waiwai o keiahi poe lāhui kanaka ē noho mai nei iloko o keia Anpuni, ma ka hana i loaa ta lakou, a ua loaa ko lakou waiwai malaila* aka, ti& kofho m#i lākou iloko n keia Aupuni.

£iā nae ko lakoa ano, he poe hoomakaalil liikou i ka hoopukapuk» waiwai, no ks naea» āole lakou fc hoolele anā i ko lakon Aupnni,

e kmauiilio ooi iakon mc kakou, e ke koa naē HMf hAkoa, o ko laikon ola, ois »o i ko 1«. kou ibi liaeAO/aole oae Ihlm e ntiko im i ko lakoo Pts«(td «aiw«i Uoko o k«ia Aopo* li, iit eo lo Itfcou Pan«ko i!oko o ko Ukoo Aapani. Nofaita f pebea la kakoa? e po mci } aa ike ae t* no kako» t o ke kao leo aile ika oo keia, oiai oa fa oke alo&a me kakoo, e boolawi ae a£»a*i ka pemaikai oo ea nnaa a • lAena hope ae o k*koa. Hlawaema keou o ka lokomaikai niii o ko kakou tnaa bope alii e noho aei, oo ka n»«a, oia hoi ka bope Moi, a ua ili mai ka hanohaoo Alii ia ia, a peta bot iakou, o kakna na mua i keia mau la, ae malami klkou i na kulana o ka pooiaikai oo kakou, a pela kakou e hoolawa aku ai i ka pomaikai mahope ae o kakou, Nolaila, ua hala na moa o kakou me ko lakou tnau la, a ui paa e ko lakou, helu ana <ne kakoo, a pela kakoo iko kakou ola ana. {AoU i pau.) , K. MAAKUIA. KaO}faaua, Honolulu, Dek. 19, 1861.