Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 22, 20 February 1862 — Ahahui Euanelio ma Kaumakapili Honolulu, Oahu. [ARTICLE]

Ahahui Euanelio ma Kaumakapili Honolulu, Oahu.

Fehmtai, 11, 1862. Halawai i ka hoi'a 10 o kftkahiaka, ua (kk>kaawaleia ka hapalua hora ma ka paie i ke Akua e Hke m€ ke kamukanawai oia Ahahui i h'K/hoioia ma Haauia. la liev. J. 3. Brtiesona ka Haiao; Heluheli ia ka Himeni 59, e pili ana i k£ anaina, a pao ka Ilimeni ana ; pule a pau, heluheluia ka himerir 119. e pili aua ika Haiao. Aia ka pooielo rna 2 Timoiet> 2: H. Ia Rev. E. W. Kalaka ka pule hope, ia Tlev. J. S. Emesona ka pute ho<jkua. Ku rnai o Rcr. L. Kamika, hoopuka rnai he wahi olelo pakole e pIU ana i ka Ahahui Kuaiielio. Ma ke noi a Emeaona, e hoakoakoa na luna elima o na apana i kohoia. Ūa fux>holoia. Hor«holoitt ma ke noi a P. Naone, i kokua nui ia e ko ka hale, e lilo o L. Kamika i iuna hoomalu. Pule a pau. Hooholoia o Rev. S. Kahoohalahala i kakauolelo rnau, d o Kaolīko i kokua kakauolelo. Ma ke noi a Enie«ona, e hiiluhelu ia ka mooolelo o ka halawai ma Hauuia, ua hooholoia. īleluheluia ka m<KJolelo, a aponoia. Ma ka aponoia aūa o ka mooolelo e Pareka i kokua uui ia eko ka hale, ua hooholo loa ia, o S. Kahoohalahala i kakauolelo. Hooholoia ma ke noi a Pareka e koho i mau Komile i ēlua na latia e noonoo na hana. Ua kohoia o Enicsotia ame Solomotia i mau Koinite. Hoopuka mai ka luna iioomalu, he olelo hoike a ua Komite no rift hana. E hooinaii ta ha haiawai pūle ma na ahiahi rna na mea pili i ka Ahahui. E hoike inai nb kahunapuie i ria haiia iloko ona kihapai e pili aiia i iia hana aka Haku. Ua apoiioia ka olelo hoike a na Komite rio na haua. Hoopuka ināi o Ēineaona he olelo imuft o ka hale, penei, " B kuka pu na lilna oka ekaleeia ine na honlianau, ma na mea e pono io ai ke aiipuni, a me kanaka ho na Lunamakaainana. ĪKii hoopuk» inai i kAUA olelo, «"hāpaiiā ka iioohoo anā no ke kumu manao elua, o ka olelo hoike a na Komite no na haua. Kue ia e Kalaka, wahi āiia, e hoopaneeia a kekahi halawai akU.

Hoopuka alua hott mal o Pureka he olelo, e hapai hou ia ke kumu inauao eīua oka olelo hoike a ha Kotiiite o ua haiia. Kue ia ej. N. Kaunamano, waln ana, e kapaeia ka noonoo aiia iio ke noi a Kev. Pareka t e hoopaneela aka hora 9 o kakaliiaka oka Ia 12, ua kokua nui ia e ka hale. tin hooholoio, Ma ke noi a īfi. W. Kulaka, c īioopaiieeia ka halamii hui a ka īa 12, ua hooholoia. Koe uae na halawai kuka a iia iuiia i kohoia. Feberi)nri 13. Halawai i ka hora 9 o kakahiaka, hookaawaleia i hookahi hapalua liora hia ka pule, a pau ka pule, iieluheluia ka mooololo o ka haiawai i hala* ia (* Kalaka* W'ahi ana» aole i poiolei loa ka mooolelo; kokua ia e Kaunainano, wahi ana ? e kauohaia ke kakaiiolelo mau e hooponopouo i ka inoooielo* a e hapai na hatift i hoopaueeia, na hooholoia. Ku liou !nai o Kalaka, heluhelu tnai hepalapaia hoike a koua kihapai e pili aua i kaua iiana, a ua aponoia. Ku mai o Pareka, heluhelu mai hc palapala hoiko uo na hana e pili ana i kona kihapai, a ine kokahi olelo e pili ana no iia nupepa, aua lilo koua Uianawa ma ka hoakaka no ka nupepa. Ku mai o Bolomoha a hoopuka mai he Wahi olelo imua oka hale, penei: Malia paha na oukou ka olelo keakea aku i kelanupepa? oia paha ke kumu i pane mai ai ka Hoku o ka Pakipika. Kokua ia mai eM. Kuaea, wahi aua, he pono ho kela nupepa Hoku Pakipika, a e pono no e paio na uupepa i tia mea i hoopukaia e kekahi nupepa. Ku tuai oS. Kahoohalahala, a heluhelu mai lie palapala hoike no ha haha iloko o ko* na kihapai. Ku mai o L. Kamika, a heluhelu mai he palapala hoike o koha apana no na hana. Eia ke ano oia palapala hoike.

Mai ka hookumu ana mai o keia ekaleeia ma Kaumakapili a hiki i keia manawa, he 9, 275 poe i komo i ka honhahaU, he 1,473 hoi poe hoahanau i make, ka poe hoi i okiia mai ka ekalesia aku i ka makahiki 1861, he 13, na keiki i hapekikoia, 838, poe iuaue, 46, ka poe hoahanau t koo, l,BtB. Heluhelu mai o Panka, he p&lapala hoike o kona apana, no na hoahanau hele aku ma kahi e. Ku mai o M. Kuaea, a heluhelu mai he palapala hwkv uo ke kanawai e piii aha i ka hookamakama. Hooholoia ma ke noi a ka Lonahoomalu, e paiia ka olelo hoike a Kuaea ma na nupepa.

Hooholoia o A. BislKjp, a me Knae* i iastu Ktmite e hoopooopono i k* okfo hoike a Koaea, no ka hrjokamakama. Hoo«{jlotai, e paiia ka olelo hoike * Palek*, ma ka Hoka Lo«. Ua boobo!c«ia. Hohoholma ma ke noi a ko ka ha!e, e hoopaoee iki ka halawai a ka hora l| o ka auiKa !a. Halawai i ka hora !J o ke awaken, j>ule a pan. Hoopuka mai ka Lunahoomalu he olelo hoike imua oka hale, e pili ana i ka hookip« ana. Hooholoia, na W. N. Poalewa e hoike, a wehewehe na olelo imua o ka hale, ma na mea e pili ana i ka hookipa ana. Hoike mai o L. Kaoiika, he olelo e hoike ana ike ano oka hookipa ana. Uā āponoia ka olelo hoike. Ma ke noi o Kau, e kohoia i rnau Komite i elua, e hooponopono i ke pai ana o ka moooleio ma ka nuj>et>a. Ua hooholoia, oL. Kamika, a me S. D. Ke<»lanui na Komite. Hwholoia, e hoike inai o Kalaka i kekahi olelo e pili ana i ka malama ana o na makua i ua keiki. Ku mai o Kaiaka, a wehewehe mai imuao ka haie, i ke ano o ka malama ana o na makua i na keiki, wahi ana, o ka malama pono ole o na inakua i na keiki, oia kekahi kumu nui i emi ai keia lahui. Ma ke noi a Ukeke, i kokna ia e Kaunamano, e lawe ka hale i ka olelo hoike ft Ē. W. Kalaka, me ka mahalo. Ua hooholoia. liooholoia ma ke rioi a Ūkeke, e malama ia ka olelo hoike a Kaiaka ma ka mooolelo o ka hale, a e kauohaia ke kakauolelo, e hoolahaia ina na nupepa, ua kokua nui ia eko ka hale. Ua hooholoia. Hoike inai o Emeaoua, he oielo imua 0 kā hale, e pili ana i ka hoopii o na hoahanau i kahi lioahstuati. iīooholoia ma ke noi a Ukeke, e lawe ka hale me ka mahalo i ka olelo hoi a Mr. sona. Hoopuka mai o iie olelo hoike inanawa no kona kihapai inā Waiaiuā, ua apoiioia. Ia Pii, he Iwihaiao, a me ka hoomalu ana ike anaina pule, ua hooholoia. Eia na kuinii inanao. 1. Ē pono ke noho pu kekalii me kona ohana. 2. E waiho ina keiki ma ka hale, me ka maiāina pono. 3. Ē ao ke kuinu me ka ikalkā loa i kana mau iiaumana. 4. I ke komo āna iloko o ka iiāle |>uie, āole iiookālnUmu i ke kaiuāa. | 5. Aole poiio ke lawe pu ika illo īnaloko o ka lmle puie. | 6. Aole pono ke heluhelu ika nupepā ika manawa puie, ā me ka hāiolelo. *!. Aoie pono ka Walaau, a me ka iiiainoe. 8. Aole pono ke komo nia ka iiale pule me ke aiio pupuie^

9. A.ole poiio ke hele e iwaho o kahalepule, me ka pau ole o ka pulfe hookuu. Hoopuka inai ka Lunahoomalu, he mau kumu māhao iio ka haluwai a na kanaka. Hoohoioia, e hoopanee ka halaAvai apopo i ka hora 9. Febefuari 18. Halawai i ka hora 9 o kakahiaka, lilo ka hapa mua o ka mauaWa i ka haipiile, a pau ia, heliiiielu ia ka inooolelo, ua apono hapa ia. Ku mai o Kalaka, a hoopuka mai he wahi oleio hoohalahala no ka pololei ole o ka moooieio. Kokua ia e Kauiiamaiio ( ivahl aīia, e kaliohaia ke kakanolelo mau e hooponopono hoU i ka inooolelo rua ha hooloii aiia, ua hoolioloia. Heluiielu mai o L. Kamika, he oielo hoike ma iia iiaiia e pili ana i ka Puuku malaina dōia o ka Ahahui Misioiiari. Iloopuka mai o M k Kiiaea, he olelo ithtia o ka liale, Wahi ana, aoie e liiki i ka hale ke nooiioo i Puuku no na inokupuni a pftU, no ka mea, aole he kuleana o keia hui e noonoo a hooliolo i Puiiku inalama dala no ka Aiia Misionari. & nooiioo no ka mokupuni o Oahu wale ho, eia hou, aoie i heWa ka Puuku malama dala mua, e mau uo ia Puuku. Hoopuka mai o Emesona he olelo, wahi ana, aoie e pouo ka Puuku i na kanakamao* li, ho ka mea, he ano hemahema. Ma ke hoi a Ukeke, e koho i mau Komite 4 e huipu me ka Puuku nui maiama dala o ka Aha Misionari, hia ke kuai ana i na waiwai kupono e hooUhaia'i ko na aiha e ( a na ua inau luna 4 e hoike mai i ka nui o ha la i lilo, ii me na dala koe imua o ka Ahahui Misiotiari, hia ka hoolaha ana iloko o na nupepa ekotu. Kokua ia e Keolauui, a me Kmeaona, wa* hi a Emeeoua, e kohoia i mau kanaka ike i ka olelo Beretauia. Ku trmi o t7keke, a hoopuka mai he olelo kue ho na olelo a Emesonn, wahi a Ukeke, he poho ke hookuu ia ka Puukh mua, no ka mea, he nui ua palapala hoohalahaia mai ko f atuhtva. a hie Maikohiaia mai, no ka pono ole o na waiwai e hooili ia nei i na aiha e. Ua nui loa ke kamailio ihft keia kumu mauao. Ku mai o Emeaoha* a hoopuka mai i kana olelo imua o ka hale, wahi ana, e hookhuia ka hana i na hoahanau wale no, a e kāawale ae na kuuiu miaionan. E koho nae eha Komite o ka mokupuni o Oahu nei, &ha ia mau Komite e kauoha akn i na luna pakahi o na apana toa ha moknpuni a pau; mai Hawaii a Kauai, e hui i ka poalha ihua o Ihai} e hiki mai ana, a ha ia mau iuna e noonoo ka mea e pohoHi ka na aina e. Hoophka aku o S. N. Haleole/ me S. K. Kuupuu, na Komite o ka Hui Hoku Pakipi-

ka T he taaa otelo knoh&lo raa ka palapala iinuM o ka Hod EuaneHo, ma o k* Lanshoomaln I*, peoei ke ano em ota olelo hooholo. I. Hooboloī% e kapae 1« ka olelo hooheik» ma Haoola, e pOi ana oo na nopepa o SepL qka makahiki A e bipai boo ia ka nooooo aaa no na aapepa. 2L Hooholoia, e hoopaa ia ka ol«5o keakea iwaeoa ona hoahaeao, no ka lawe aaa ika Hoku Pakipika. 3. Hooholoia. e ao ia na nupepa e hoopaa ina oleio hwpaapaa aoo ole i kii ole i ka naauao. Ma ka manao oM. Knaea, e hoomoe ika paiapala a na Komite ma ka papa, wahi ana, ua iloko o ka Hni Euanelio, aole e papa ia ka makemake ona hoahanaa no ka lawe ana i ka nupepa ana e makemake ai.