Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 23, 27 February 1862 — Untitled [ARTICLE]

gar " He p«akiki loa ke keehi ana *kn i ke kukn." He mmamina loa makou i ka ioaa ana ia makoa iho ke koi ana mai e *ebewehe hou aka i na kamu hoopaapaa & S. Keolanai, i manao *t e hoike wate aku no ma kekahi eoao a koe kekahi. Ua hoolilo mai o S. KeoUnui ia makoa i hoa paio, me ka hookikina mai ia makou, i loaa lioa aka ia ia kekahi maa mea aole ia ia r a i hiki ole hoi ia ia ke ike, ke oie e hookaaka* ia aku ia ia. No ka hiki ole ia ia ke wehewehe mai i na haina hope o ka makou olelo hoakaka imaa 0 ke akea, nolaila, ke imi mai nei ia i kekahi kamn hon aka i pili ole i ke kamu hwpaapaa ana no i hoopuka ai, me kona koi mai e hoike aku i ko makou inoa. liia ua naaapo ia 1 ka mea nona ka manao, e hoi hou a nana i ka olelo hooholo a ka Ahahui Pakipika, e hoonoho ana i Lunahooponopono no ka pepa. Ke olelo mai nei oe, penei: ke manao nei oe me ka hookamani ole, o ka oiaio loa o keia kamailio ana no ka pono o ka rama, 0 ka hai pakahi aku o niakoa i ko makou inoa. Aole makoa i manao e hoike ia makon iho, i mea e ike ia mai ai makou no ko makou kinp; aka, ua hoike aku makou i ko makou manao, aole i ko makou kino, aole i ko makou hoomana, a, aole hoi i ko makou ano; no ka mea, aole i pili i ka lehulehu i ke kino o ka mea nana ka manao, aka, o ka mea nona ka manao, e huna no me ka ike ole o ke akea, a hoike ia ma ka manao. He minamioa makou i ke ao hou aku ia oe, o kekahi rula nui ia o ke kakau manao ana o ka pepa. lle kupanaha loa ko olelo iho, aia a hoike aku makou i ko makou inoa, alaila, e ike ia auanei.ka oiaio o ko makou manao. Aole o makou manao, aia a ike iu ko makou mau inoa, alaila, uiaio ko makou manao. Aole makou i anunu no makou iho ka pomaikai, aka, ua waiho aku makou na ke akea e kaupaona like i ke kuinu hoopaapaa au i hapai ae nei, i mea e ike ia mai ai e ka lehulehu, a mamua oia mea, ua ake makou e hoike pu aku i kekahi aoao o ke kii i hoike ole ia mai e oe. Ke manao nei no oe no ko kakau ana i kou inoa o S. Keolanui malalo o na kumu wehewehe hope au, ua pomaikai oe ma ia mea, aka, ua kuhihewa iki paha oe, ua like ia ine ka anunu iho nou ka pomaikai ina e laha ole ka rama, a me ka ae ole ia ana o ke puhi roma ma Hawaii nei. Ua olelo iho oe i ka wa o ke aupuni e.puhi ana i ka raina ma na wahi a pau loa o kuia mokupuni, o na'lii, o na kanaka a pela aku, ua waiwai anei lakou ? Eia ka ninau malaila, He aha la ka ke aupuni ia manawa? Aole oe i hoike nuii ia mea. Ua ae anei ke anpuni i ke puhi ana i ka rama ia mauawa? Aole oe i hoike mai, aole no hoi he moolelo iloko o ka Alemanaka a me na huke o ke aupuni e waiho nei, ua ae ia aku ke puhi rama ina Ilawaii nei. l'a olelo oe ma na helu i hala ae nei, he mea waiwai ka rama, a ke olelo nei oe ma keia helu he mea waiwai ole ka rania. Lle oiaie paha, he manawa puhi raina ka wa mamua, aka, aole nae i manao ke aupuni ia manawa he mea ia e pomaikai ai ia. A mamuli o ka paakiki o na'lii, e hoolilo aku i ke alakai ia aua o ko lakou inanao e kekahi poe kumii kalavina i pae mua mai ai ia nei, n<> laila, pio e ke puhi rama ia manawa, me ka puka lea ole imua e ike ia ai he waiwai kona. E ku mai no ka poe puhi rama me ka hoike mai, aole lakou i waiwai ia manawa; aka, e hookuu aku, a e hoao aku, na ka loihi o ka mauawa e ike ia ai ka pomaikai o na mea a pau. I ke au kanawai ole na kumu o ko olelo ana, ua malu anei ke kane a me ka wahine, a i keia inanawa kanawai, ke malu ole nei no. I ka wa kanawai ole, nui ka waiwai, a nui ka loaa, a ine na pomaikai; aka, i keia manawa kanawai, ua emi mai kahi waiwai, ua emi ka loaa, ua eiui na mea a pau e pomaikai ai ke anpuni, ka lahui, a me ka lehulehu maloko o keia emi ana. E imi kakou i mea e mahuahua aku ai, a e loaa mai ai na pomaikai i ke aupuni, a me na mea e loaa mai ai. Ua hoao ia iho nei ke kanu huita, a ke pomaikai nei ke aupuni; ke hoao ia nei ke kanu raiki, a me ka pulupulu, a ke hoea iki ae nei kekahi pomaikai ma ia laina, oiai aole i hoao ia ka pomaikai o ke puhi rama ana, a me na pomaikai oia ano. He aha la hoi ka hewa ke hoao wale i kekahi mea i ike ole ia ka pomaikai? 0 ka ae ia ana e ke aupuni. ke puhi rama ana ma Hawaii nei, he mea ia 1 ike ole ia iloko o ko kakou naauao ana ae nei, aka, ua ike ia no na ino i ko kakou wa e noho ana me ka manao hookuonoono ole, e noonoo ole ana i na pomaikai o ka uoho maluhia ana, a heaha ka ke hoao, he hiki no ke pale aku i na ino a pau loa i ku i ka poino o ke aupuni, a me ka maluhia o ka lehulehu* oiai o ka pepa a mek& mea e hooponopono ana, e alakai aku i na kanaka ma ka mea pololei, a me ka mea e pomaikai ai ka iehiilehu, e imi i kekahi mea e pomaikai ai ke aupuni, ma na mea i hoao ole ia, a i ike ole ia e keia pae aina na pomaikai. 1 ka wa i ae ia ai ke kaomi ana i ka uwaina, ao\« i pilikia ke aupuni a me ka laliui; aka, ina e hana nui ia ana, e maopopo no auanei kahi e mahuahaa mai ai ka ioaa, no ka ua kuhikohi ia ma ke kumukanawai • me 9* o keia aupuni, kwhi e lo&a ai a e maluhia ai, aka,ke ike ia nei kekahi haumana, ke olelo nei, ina d p^ alaila» o ka lilo no ia o kela mea k«ia mea i

ke inn rama. Kopanahu» loa !ke walfao nei ka ninau o ka pmnaikai o ke aapnni i ke kaonii waina a me kft o!e» ke oiek) oei makou, i he poamikai rw r &ka, no k* nui ole o kalii kapemo no ke kaoml, a me ka hooala ana i ka owaina ma keia pae aina i hoike » mai e ka poe akamai, nolaila, ua pio wale kela pomaikai i manao ia ai. Mamnli o ka lele koha honna ana o Keolanni no keia mea f nolaila makon i manao e hoike akn i ke akea i na pomaikai, * me ka pomaikai ole oke pnhi rama. Ua ike ia ma na wahi a paa o ka honaa nei, ka pomaikai o ka ae ia ana oke pohi rama, aka, oiai he mea hou ia no keia pae aina, heaha la hoi ke hoao ? Ke ike ia nei he gala ko ke one hanan o Kuihewa, aka, aole i maopopo ka nui e poinaikai ai ke anpuni ame ka lehnleho. Keolelo nei makon, heaha la hoi ka hewa ke hoao, a ina he nui aku, pomaikai no, a ina he nai ole, ua makehewa no. E kali ko makon makemake e nana, e huli, e kilohi i na hana nui o keia meahe manawa. He manawa e loaa ai, a he manawa e loaa ole ai, e pomaikai ai t a e pomaikai ole ai, a ke hoike aku nei no hoi ka pepa, no keia mea nui hookahi ka mea i loaa ai ka poino nui o ke aupuni o Amenka, 110 ka hoohakalia ana a hala ka mauawa, nolaila, aole i pio ka poe kipi a hiki i keia la, a ke ike nei kakou i ka poino nui i ulii ia maluna* o kela aupuni. Aloha ino. Nolaila, mai hakalia, mai kali, ma: hopohopo ka opu naauao a akamai o na Lunamakaainana—e noonoo mamua o ka lalau ana. 0 ke puhi rama, oia ka mea e laka mai ai ke dala nm kalii mau ano, aka, aole makou e olelu ana, e laka mai ana ma keia kuinu hookahi, aka, ma na kumu a pau loa, ma na waiwai o kela ano kei& ano, a ma ka inanao wale aiia. Ina eaeia ke puhi rama, e laka mai ana no ma ia lala, koe nae ma kekahi mau iala. No ka nui o na olelo kupono ole ke pane aku a ke hoike aku, uolaila, ua manao makou ua inakehewa ka makou wehewehe ana i na ninau ana i helu papa inai ai ; lie mau ninau aole i ae ia e ka poe noonoo, me ko makou mauao ua makehewa loa. E pono paha e hoi hou OS. Keolanui ike kumu ana i hoolaha mua ai, alaiīa, e ike no auanei ia penei, "JE kapu ke puhi ratna." E uoonoo hou oe i kela inau huaolelo me ka hoike ae i ke akea i kahi e kapu ai, a ine ka ole; ina he mea hiki ule ia oe ke hoakaka, alaila, eia no ka haina pokole loa, "Ke kapu nei no ka ae ia ana e puhi a i mea aha keia e hoolaha wale nei, ' Ē kapu ke pulii raina.' " 1 mea paha e ike ia mai ai o Keolanui ka niea nona keia inanao, a noiia kela, a nona keia. Mai hana pela, oku auanei i ka ike ia inai, ua anunu oe nou ka poniaikai o ke kauluna o kou inoa i o a ia nei. Ke olelo nei makou, ina ua hoinoino aku makou ia S. Keolaniii, e pono no ke noi aku inakou e kala ia mai, aka, auhea la iloko o na olelo i hoike rna ke akea, kahi i hoinoino ia aku ai ia. Ile mau no ka henehene ia o kela mea keia mea ina ka pepa, aole nae he hoinoino ; i henehene nomakou no kekupono ole o ka pai ae, lie keiki no mea, a he kupa no mea, a pela aku. 0 Keolanui ka i olelo ino mai ia makou, me ka oielo mai, he kupono ia makou ke inu i ka wai kai, a ia ia aole. Ke anunu hou nei no o Keolanui ina mea maikai, me kona aloha ole i kona hoa a haawi aku i wai maikai nona. Ku keia ika lokoino, a me ka auuuu. Ke hoopau nei makou i ke ao ana ia Keolanui, aka, ina no e loaa hou aku na kumu e hookikina ia makou, alaila, e olliolu loa ka pepa e pane aku no, aka, e aho e pau kaua e Keolanui, o huhu mai na hoa nuku wale o kakou.