Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 28, 3 April 1862 — No na Aina e mai! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

No na Aina e mai!

Ke huiiamahi mai nei na lohe o ka lauak»la mau ona koa aupuni malona ona kipi. I ka nana aku, ke koiii mooli nei ka la o ka nani o na kipi, a aoW pa\ia e upunpu a e kapoo loa iho ia a nalo. Aole nb he nui loa na hoouka kaun e kaua ia nei r aka, ina e hoouiuulu ia lakou he mea nui no na pono i loaa iko ka Akau. Hc emi inau ihope ka hana maa i na lurta o ka Hema, a o ke alunln aku ka hana maa o na iuua o ka Akau. Aole nae i mauaoia ua pau ke kaua ina ia ha na ana kipi; aia a mahope e ike auanei kakou iko lakou koa aua a me ke kaua ikaika ana i ko ka Akau. Ua oleloia uoe aoo hauoaele ke ano o na puali kipi i keia manawa, aole lakou i hoolohe pono i na kauoha ana luna o lakou» aua ane poho loa ko lakou manno no ka lanakila mau o.ka Akau—aole nae i akaka loa ia olelo.

Ua haalele na kipi i ko iakou wahi hulili ikaika 100, ma Manasa, kahi a lakou i kaeua nui wale ai mamua. Ua hooniaka ka hele ana aku o lakou i ka la 8 o Maraki a hoo raau ia akapo o ka la puhv Ia manawa, wawahi iho la lakou i na alahaka e kokoke ana, ua hoopuuia nu alanui hao, a puhiia i ke ahi na hale leiva, na lako a uie na . niea ai a pau i hiki ole ia lakou ke lawe pu me lakou. Ua kokoke e pau na pu nui i ka lawe ia aku, he uiau pu ino wale no ka i koe. Ue ikaika a pna loa no ua pakaya a puni nia ia wahi, ua paapu na puu ina iwi pakaua. Ua kau lalaniia na batori, maluna ,o. ka aina no na mile ekolu, e like uie ke .kaua ana o na lalani koa, a ina ua pio ia ka iuea rna ke alo, ua hiki wale i ha kipi ke ihope a ka lua, a malaila e kaua hou ai, me he mea la ua komo lakou ma ka papu hou. Aka, ua haalele wale ia keia wahi ikaika me ke kaua oie. Ūa nui ka poe i hakalia iho a lawe pio ia e na koa Akau, a ua olioli no lakou no ke kuu aha aku oko lakou pilikia. Ua waihoia na hale laau he nui wale, ki|pono no na koa he 30,000. Ma kahi e kokoke ana i ke alanuihao, ua ahuia mai lie mau ahua nui ona kupapau lio make. Aole i oleloia inai ke kumu i make nui ai na lio, he wi paha, a he mau lio mai paha ia. Ua manaoia eku hou ana na kipi ma kahi e kokoke ana i ke kulannkauhale o Richmoiid, uo .ka/ inea,, he aiua ano palipali ia a knpolio loa 110 ka pale ana aku o ka eneini, oiai o ka aiua o lakou i haalele iiku nei he ano papu no. Ma kekahi bateri, ua loaa he mau pu i hana ia 1 ka laau, i 1 mea e hoopunipuni ai a hoomakaukau ai na koa aupuui, aole e hoouka rpai no konakohu ikaika. Ma ka Ia 14 o Maraki, ua lawe pio ia ke k&uhale kipi o New Madrid e Gen. Pope, a me kona puali koa. Ika la 13, hookokoke loa inai o Oen. Pope i kona mau koa i ua kulānakauhale nei, oiai e ooloku mai ana ka makani ame ka ua, a iloko o kekipu mau mai ana ona pnkuniahi he kanaono. Ia po no, loohia ae la na kipi i ohemohemo a hee wale aku lakou, me ka waiho mai o na lako kaua he nui loa; ua loaa nae i ko ka Akau he mau j)io. 0 ka waiwai o na mea kaua i loaa malaila he $1,000,000 a keu ae. Hp 25 na pu nui, elua bateri, ( eono pu o ka bateri hookahi,) he mau kaukanio na pu kaupoohiwi, he 300 na lio a me na miula, a me na halelewa kupono no na koa he 12,000 ka waiwai i loaa inai. oka puali koa kipi hope loa no ia iloko o Misouri, a ua c hee loa lakou, me ka haalele iīio i na lako a pau e pono ai ke kaua. •

Kaua nui ma Sugar Creek.

Dc hoouka kaua nui no i ka la 8 o Maraki, oia hoi ka la pule, ma ka m(>ku o ArkausaB, ma kahi i kapaia ke inoa o Sugor Creek, (Muliwai Ko) iwaena o na puali koa o Gen. Curtis a mp Gen. Price. Ua make ma ka aoao Akau he 800, a rna ka aoao Ilema he 1,000, a au)iee hou na feipi,.' bole lakou i lanakila iki. Ua laweia na pio he 1,500. Ua pakele hou o Gen. Price ine na koa he 10,000, aole paha e liuliu a e lohehōu kakou i kona auhee hou aua, no ka mea, ua mama loa ia luna koa i ka holo kiki ana. Ua like kona pahee melie puhi la, aole no e paa ia i na lima o na koa Akau. Iloko o ka puali koa kipi he 2,000 Inikini, a ua hoomainoino maoli mai lakou i na kupapau onakoaAkau i make.' Ma na kaua o Jia * inikini/ he mea mau ia lakou e oki i ka lauoho e laa me ka ili poo o na enemi i make ia f |akou e kauhoa ai ma ka ipuka koeno o ko lakou mau hale i mea e kaena ai no ko lakou ano wiwo ote—-a pela lakou i hana ai s na heana o na koa aopunL Ua nui ka huhu a wda loa hoi ka inaina o ko ka Akau no keia iiana lapuwale Ina ole o ko ka Hema. Ua kanuia ka poe i make o na aoao elua <na ka oia ka la 9 6 2iaraki; ua hoonalo ka A)dui i ko lakoa poe, a o ka fiema i ko lakoo. I keia manawa, aole no he pdall koa kipi ma kahi kokoke i ke kul&nakaubale o Wasinetona, he 30 na mile ko lakou mamao aku o ia wahi. t7a oluolu loa ka launa ana o Amenkahui | mē sa aupani noi e aej tta ? h<xrpoloteii& o» | kee » me m hiliia, a na ilu** V»kti n» ao |

luiala oke kaa», 11 lai}ai botj ka laq{ ok* oialnhi*. . M» k* 1« 14 o 4» holke aka o O«o. Mc€lei!«n i kekahi m»n*o imu* o n» pt»a)i ko« ma ke »lo o WaaineioM, me k» ole» lo ako i» Ukoo, aa oobo loihi l&kou me ke k*oa ok aka i tnea e līlo ai i poe ko* akanwii a makaakao loa boi t kt oihaoa koa: oa kaohi oi» ia lakoa i mea e biki ai ke hoomake koke i ke kipi; o ko lakoo ahonui a me ka panlele ntii ? na lona koa o lakon, oa oi ka maikai oia fnamiaa o kekahi tnan lanakila aha; ano 1« ua hiki pooo mai ka nta&awa e haua me ka ikaika; ua haia ae ka vra e iK»ho matie r a e alakai koke aoa oia ia lakon he alo a he alo i na kip'u Ua holo kekahi anenoka aianawa ma ka moku o i* lorida, a ua hoopio he pakaoa maiaila, a ua loaa na pu nunni he li a me 13S na pu nao. Ua haalele na kipi i ke kauhak o Pen»aciv la* a ua hele ita koa oia wahi i Norfolk. o Ua hooholoia ena kamaaina o Norfolk e puhi ike ahi i ua kulanakauhale nei, ina e hoo|>to ia ina koa oka Akau. Ke akonkoa nei na koa he nui loa ma ia wahi e pale ae i ko ka Akau.

(le Kaua nui iwaena o na Manawa.

He kaua nuj a kamahao hoi iwaena o kekahi mau manuwa o ka aoao Akau a me ka aoao Ilema memua iho nei, ma kahi e kokoke ana i ka pakaua o Monroe, kaikuoOo o Chesapeake. Penei ka mooolelo oua knua nei: Ma ka la 8 o Mamki, ua puka inni ka mokn manuwa kipi o Mrrrimac mai Norfolk aku, i ukaliia e na mokupu elua, a hoouka mai la ua mau moku ttei maluna o ke kauhale o Xewport.NcWs a ine na moku e ku ana inalaila. Ua hooea mua ia mai ka 3lerrimac ika hora lOokakahiaka. 0 kona inau aoao, ka hale huila hoeuli, a me kona hof)e, ua uhi ia no i ka hao nianonnoa e waiho hio ana e like me ko luna o ka Imle, ua hele ia n paa i elua kapuai nialnlo oka iliwai. Ma koua iliu, maluna iki ae o ka iliwai, ana i elna kiwi hao oioi a loloa hoi i mea e hou uku ai ina moku i knuaia. Na ka inoku Akau o OumOcrlond i hoolei i tia poka inua; rna ka hora 2 o.ke nhinhi noia ; nlaila, kipuia mai ka moku Akau o Minne*ota e kekahi bateri kipi, oiai ia e mftalo nna inawaho ae, a pnne aku la keknhi bateri Akou, a o ka hooinaka ne la no ia o ke kaua nui o na aoao a elua. 1 ioa uo ike kaua ana, houia mai ka moku Cumberland i na kiwi oioi oka Merrimāc, elna ka hou nna, a hoohnmnma ae la he inau puka nunut ina kona aoao malalo iho oka iliwai. Hōomau no uae ia ike kaua aea, a komo mai ka wai ina kona mau ipuka pu, a hio aku la ia a hoopiho inalie iho malalo oke kai. Ika nana aku, nole i poiuo iki ka Merrimag i ke kipu ia mai e na manowa o me na bateri iliia ka 3īinnesota ma ka ptikoa i kinohou, anolaila ua hiki ole ia ia ke kokua nni mai i kona mau hoa e pilikia ann. Ika hora 3 hiki mai la elua moku pu kipi, » aole liuliu o ke kaua | ana, loohii kekahi o laua i ka poino ā hoi liou ia e kapilipili hou ai.

Mahope ilio o ka hoopalemo atia o ke Cuml)ertand liuli ae la ka Mcrrimac i ka moku uui o Congresn, mc ia e kaua al, a iloko o ka hora hookahi ua hoopioia iu moku. Ua law® pio ia na luna nioku a me na koa, aka, ua pakeieia na luina ina wnapa. Ika po ana iho, i ka aumoe, ua puhiia i ke ahi ka moku Congrem a hoppau īoa ia. Ua lioomauia mai ke kaua iwaena o ka Minnemta a me ua tno~ ku pu o nn kipi a po ka lā, aole riae i ili niai ka pilikia maiuha o kekalii o lakou. Ia po no, ua hiki aku ma ke kahuakaua, he moku hao hoii o ka Aka», o Monilor kona inoa (o ka Bateri Lana kekahi inoa ona) a hoomakakau iho ia ia ekomo ilokoo a ua hoomakaukauia hoi he mau moku hou a rne uu lako kaua kekahi, no ke koua lumana i ke ao ana o ka po. I ke kakahiaka ae, ua hoomaka liou ia ke kaua; a rkc aku la ko ka Merrimac ua hiki mai he rnoku hou a ikaika hoi, oia hni k» moku Monitor, o ka hoouka mai no ia o lauā la. Kaua iho la laua 110 na hora ekolu mai kahi loihi aku, aole pipiii Joa mai, aole nae i poino iki kekahi o laua, ua likealike ko laua ikaika, ika «ana aku. Ia manawa ke mai kekahi i kekahi e ksua me ka ikaika loa. A liuliu iki iho o ke.kaua ana, hou ia aku la kekahi puka nui ma ka aoao o ka Mem'mae a konio loa ka poka ma ka ipuhao mahu, a mahope inai ua koino na poka hou elua, a o kona pilikia uo ia a hoi hou ia roa kahi i holo maa mai ai.

lloko o ke kaua ana ia la, ua moku loa a h(X>pipo ia kekahi inokupu kipi e ka uioku hao Monitor, aole uae i kanahoi iki ia kona holo wawe ana, mehe mea la he makani wale no ia moku. oka Mea i kapaia he mokupu, he manuwa maoli no ia, aolenaehe lehuleliu na pu, ua lawe lakou i hwkahi a eha paha pu uunui, a ua kupono loa lakoo no ke komo ana i aa awa a me na innliwai papau, kahi i hiki ōle ai i ua manuwa nui ke holo. Maluna oka moku Congren* ua raake he 50 a u» eha he 27 a a* lawe pio ia he 40 ; o ka poe i make, a a mako hoi ika wai i ka hoopalēmo an#o ka moku Cumberland, he 150 ; maluna o na moka eae a pau be 13 ka poe i laake ahe2o ka poe i eha. Ua komo kekahi poka iloko o ka 3Jerrimac r a ua pepehi ia i ke kapona a me lt o kapoe e ae. He poka mainoino maoli keia. Ua olelo no na kipi ua poino iki ko lakou moku, a ke kapilipili hoe ia nei, a aole paha e liuliu ana a e kaua hon mai no. Ua ku ia ka Momtor i na poka he 33, aole nae i komo loa iloko kekahi e poino aL