Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 31, 24 April 1862 — He manae kokua i na olelo a D. Aiia. [ARTICLE]

He manae kokua i na olelo a D. Aiia.

Owau ke keiki knpa, a he keiki kamaaina no hoi i ka noho ana i ka oihana puali koa, malalo o ka malu o ko kakou Moi Hanohano lolani ka makua oka lahui Hawaii, ke kahea leo nui akn nei au ia oukou e na keiki kino opiopio, e huli mai ko oukou manao e na keiki i haia na makahiki he 16 a oi aku, e hele mai kakou e komo i ka oihana koa, ka oihana hanohano i oi ae mamua o na oi* liana a pau o ke ao nei iloko o im m&kahiki i kaa ae nei inahope, aole i ike ia ka mea hou e like me keia wa. Kinau mai paha auanei oukou, Heaha la ia mea hon a ua poe koa kahiko nei e hai mai nei ia kakou? Eia hoi paha a lohe aku oukou, o ka ai hoi paha a me ka ia, na lako hoi paha ia a ke Aupuni i haawi manawalea mai ai i ke kane, Wahine, keiki, he pono iki la hoi auanei ia la a oukou e nana iho la; he pono nui loa ia i oi ae mamua ona pono a pau. lua ua ike oukOu i na olelo hoike a D. Aiia, a ine S. P. Kanae, oia iho la no ka pololei, na pono aahu e pumehana ai o ke kane, a me ka wahine me ke keiki; na paa lole haawi wale o ke koa i ka makahiki, a m« ka uku kaulele o ke koa, ke hookuu ia oia mai ka oihana koa aku, a me ka uku paa oke koa ika malama $5,00. E, auhea oukou, e huli aku kakou e nana i ka wa o Kamehameha 1., he ai, he ia, he inalo, he wahi kihei, oia ka uku o na puali koa iloko o kona mau la, a pehea hoi ka nku o na koa i keia wa? Eia no hoi, he ai, he ia, he paa lole e huna ana i kou olohelohe, a me kou uku malama $5,00, a me ka uku kaulele i hoike ia e D. Aiia. E wehewehe aku au i ka pono, a me ka pono ole o ko makou noho ana iloko o ka uku $15,00 o ka malama hookahi i na la i kaahopeae nei. Pono no hoi na $15,00, aia no hoi na ka mea hope, alaila, kuonoono, aka, ina aohe mea hope, aole no e kuonoono kana dala, lilo i ka ai, lilo i ka ia, lilo i kalii k> po uo ka waliine, he pomaikai ka hala o na pule elua, a oi wale aku no ia mau la e nana ai i ka makani; aka hoi, ina he mea hope lil«' Kunn TT«lii <lcslc*| haKaikulil tralc ia poe, oka nui ka po'e hope ole. Eia no ua poe liope ole nei, ke noho nei, ke hoopiha ia nei ko lakou opu e ka momoua o ke Anpuui, aia i ke aupuni ka umeke, aia i ke aupuni ke pa, ka pahi, ke o, ke puna; elua kuke ka mea nana e hoomoa ka bipi momona, e hoowali ka poi uouo; ua like oe ine he Keonimana la ka hao inai a paihi, haule iho oe noho i ka papakaukau, ai a maona ku ae hele, na ke kueue 110 e lioloi ke pa, auhea aku kou wahi luhi. Hookahi no paha ou wahi luhi, o ko ku no hoi i na hora kiai elua, pau ae no ke kiai ana, haule aku no lie hiamoe ka liana, a hiki i ka hora ai, ala inai iio oe ai, aole me ia na keiki kua inakahiki o Koloa i Kauai, na lakou no e palukn ka lakou ai, aole a lakou kuke, hoi iho no he nui ko lakou luhi i ka hana, aohe hand o ka oiliana koa, o na hora kiai wale no, oia wale no ka liana, he hana mama loa, aohe kaumaha, e hele mai kakou e koino i ka oihana koa, oiai i loaa ia kakou ka oihaua maikai, he oihana hoopii i ka hauohano o ke kanak&, penei; e hoopii ai i ka hanohano o ke kanaka, i kou mau la e komo ai i ke koa, ao ia oe ma na paikau, a ike ia oe he kanaka makaukau, hoopii ia ae he Kopala, a pau kou noho aua ma ia wahi, pii ae oe he Kakiana, pii ae he Kakiana mekia, pela oe e pii ai a hiki i ke Kapena, pau ka hana, he mau alii ka hoa olelo. Ike alo-pn-ke aloha no kakou! Na na keiki o ka nialu kukui o Hale Alii. W. E. Hoakini. Hale Alii, Honolulu, Aper. t, 1802.