Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 48, 21 August 1862 — Ke ola o ka Nupepa a kanaka Hawaii. [ARTICLE]

Ke ola o ka Nupepa a kanaka Hawaii.

HELU 5. , r ; ~slj* :l ai Ko ka Puul-u malamk dala. ; r 6 kekftki k&naka hana keia, nana e maUmi nei ke dala o ka Hokn Pakipika iae kauMii ole, ke kohibewm ole nae au, ke malan» nei na Puuka malama di)A okm oihana o aopalapala ao oft ieoeia eliina no ke dala hookahi. A o 4i#iittktt bdt tiah(i e «alama nei ke dAla o ki kakoo' iole iiie hi a he nui no hoi na Inhi no k#kakan ana i #a Mla hookM dala an& lans oSf 6*14, * ins na bkbi tpa i Ulo wale no ifc maii bila hookaa, no ka neo, na maopofk> īi;iinakou ka poe luna ohi dala, kakUkahi hm

hma itowi afa|, \ fri ikll mamua o k» t4<> i4al #»-4obkahii 0 ka irafo sa niaillo mai no, a hiki i na dala elua no ka hila hookahi, ua like nae ka oni oiihi apuia pep* ke haawol maī, a me ka like nae 6 na olelo 0 loko f (koe nae ka hoina dala.) aole ioi aku ei olelo o ka mea I nui ke da&jn* ka bi!a, a ēia£ m&i Ia hoi o mea aukn 0 ke dala, aa like loa no. - Nō kē aha keia hoomanawanoi ana pe&? eia ao, 00 ka manao nuī i ke ol& o ka napepa ā kahāka Hawaii, ina e like kona maoao me ko kakok a pau, ua ola no ka nupepa a kakou. Ma eeia kanaka i kohoia eka Ahahui i Puuku, a i hilinaiia hoi e kakou a pau, e like me ka peno o kana hana ana, a i hoowahawahaia no hoi e kakou ke hewa kana haua anau Eia kekahi mea kupono ia kakon, a hē mea olioli no hoi, ina ua haawiia oia, a he mana paha kona ma ke Kumukanawai o ka Ahahui, e hoike mai i na ioaa a paa, oke dālā i haawifa mai ia ia, no ka poe lāwe pepa f2,00, a pela no hoi oia e hai mai ai i na hlo e.pili ana i ka poe Paipalapala, a me ke kiiihu o s ka hoolimaiima aiiā ika poe hoonpho kepau, ka lilo i ka pepa, inika, a pela aku, ka lilo i ua luna ma ka uku hapahanen, ka luna lawe ole i kaiiā uku, a me kekahi mau mea e ae, ka aie o ka Ahahui, ka nui o na luna i koe aole i loāa ke dala, ke koena da!a a kēlā lnna keia Innā, ka huina inoa a ka luna hookahi, kana mau dala i kaa mua, kēlā haha keia hana ē pili aua i kāna oihanp, ahe papā hoike inākāhiki hoi ia imua o kakou, ka poe lawe nupepa, a me ka poe kokua wale i ka maona o ka nupepa, e like me kākou e ike nei i ka papa hoike inakahiki a na Kuhina.o ke Aupuui, no na dala lilo, a me na dāla loaa mai, a lie meā hou no ia i na maka, a me ka noonoo 0 ka poe ike khoiioono. Ina hoi ua haawiia ma ke Kumukānawai ko lakou mānawa hoike mai i ka wa e ae, oia no hoi, ina aole haawiia ke poho kela olēIo maluna, a e hana e like me ia, oia hoi keiā. l: onā hāna e pili āha ikā Luna Nui; 2. Na hana e pili ana i kā Lunahooponopono; 8. Na hana e pili anā i kaPuuku malama daia; 4. Ka hana a ka Luna Kaapuni; ka nui o iia dala loaa ia ia, ā me na lilo no kana hana; 6. Ka haua a ke Kakauolelo mau } a Kakauolelo kokua paha; ka nūi o na pepa 1 hooiliia i kela iunā keia Itina 0 na Mokupuni, ka Ia; ka malama, a me ka moku i hooili iā aku ai; ka nele o kēkahi poe i ka pepa oie) ka moku a me ka Lunaleia nana i hoOkoiho iloko o ka eke, ā ehē ha kāiiaka naha i hālihali ūa eke leta hoolēi wale la i ka pepa a kekaiii ppe, a nele lakou la i ka pepa, a ihe iā mea ae, aia mea ae e ola ai ka niipēpa. Ua ike au ma ka pepa hoike makahiki a ka PcreBidena 0 ka Papa Hoonaauao, no na mea e pili ana i ka Hae Hawaii, ua hoikeiā malaiia na loaa māi, a me nā lilo āku 110 ia nupepa, ā me kela ano, keia ano 0 ka lilO ana. Ina e hoike poloīei iā māi keia mau olelo paipai maluna, he kumu no ia e lana ai ka manao 0 ka poe kokua nupepa, oiai he pepa keia na kahakā HāWāii, āole keia he pepa ha kā mea hookahi, e manao ai kakou, ua poho pahā ia, a ua puka paha, āole no hoi he kuleanā| a t wahi kenēta iki no kakou, no konā waiwai puka. Akā lioi, iua e hoomāauēā ia keia mau olelo malhha t he kuinu no hoi ia 110 kakou ē hoopohaiā ai i keia mea he nupea e i ka pākeke 0 nā #āhi lole, ka manao| hoika|ka niipepa, a kokua dala manawalēā iiiipepa pāhā, (koe nae ka auhau maoli o ka pepa mamuli o ka hele aua māl a kā poe luna ninau inoa, makemake nupepa,) inā fto hoi ē ikaika loa ka hoopohala ana, e āho no e hoihoi aku ka mahā ā pāu, loa o ka nupepa ia A. Fornander, ka Luna Paipalapaia, e like me a'u e lohe nei, ua lilo loa ka maua 0 ka nupepa Kuokoa ia H; M. Wini, a nele iho la ka Ahahui 0 ia nupepa.