Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 14, 15 January 1863 — HE MOOLELO NO LUKELA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LUKELA!

[I unuhii* m*i no loko o ka Buk« AUbU.] helu a. Ua pau «e la ko htkou n*na aD« i tia mtkana o ke kaikamahine puukahi o i ia i niholoholona,e hoihoi hou ao ko kikoiī mau oiaka i ka hel« imua, i biki aku I k* launa aoa roe Ano Hila, ke kalaunu o na oaoi a pau loa oia kau o k« ao nei. A p«tt ke kamailio ana o Lukele me ka loiie, komo eku la keia i ka pa o kft Hale o ke kei* kamahine elii o Ane Hila; ia komo ana oia nel iloko, ike eku la keie i ke menu e keu mei ane. a malalo o u» meoa nei ( he ie me •Jie hue epele iioko, a me ke komo o ke kaikemehine. ' | Lewe ee I* keie i\ke epele e me ke komo t e me ne mee e peU o loko o ue ie nei, kopo •kn ie keie iloko o kt hale» hiki mue eku le keie I ka lumi kookipa, e pela ēo ke ie' oei hele ene e f»eu o loko o ue hele nei; ike eku le keie i ke ela j>ii t pii eke )e keie he hale hou, pele oo ke ie uei pii eoe e pēu ne hele. eiwa,» ke umi o k* hale, ileila o Ane Hile kehi i noho ai, komo eku le keie iloko o ie hele, me ke lumi hookipe ko ie <nēi komo mue eea r e hele ie, komo eku ene keie he lumi, pēl* 110 e ioee ue kēikeoīeMne n«i • moe ene, ike eku le keie i ue keikemahine nei e tnoe ene me ke lole nahenehe keokeo kliilehi loe». -koeno eku le keie • kii iho le »e ke poo o ke moe, nene iho le keie i ke meikaj e me ke neni lue ole o «e Ane Hila nei, ue like knne neni me ke ule o kele i ke »e • komo eoe kekehi kihi i ke kai, e ilnn* kekehi kihi» o |ie ule o ke 3e ie we, o ke neai ie o Ane HiU, « nem i k| |e, «ne. neU Am HUe, ua Uke no e like mm ie. I ko Lukele ike ene i ke ileni i m ke «•akei o Ane Hile, ue oi eko koae iiei iueole e me ke nekolu 6 kooe puowei, e oa ili Hei le neai melune oee me ke keomehe eui loe, ioiee memua ooe mee i loee ieie, elelo iho le o Lukele iloko erele iho oo ooe, ehooi onaneehi peheweu »toe; e weiho eaeeeehi pehe wee ie oe, eene iho te keUi na lime e ene ke komo keimeee, e me ke kupM jole, wehe ee le keie e Uwe U ® M » nene eka keU o ea heule keeMe • u keikemehioe oei e weiho eae, leUu eku U so keU e lawe mei le, eeee ehu U keU o! •e poo ele elne, hookehi p«e oke hikiae, hoeMi o kekoaoheoe, © Mie «iew ft»e. aie ke j»tkeedHeni, kehi hoie ke nekaeie pemei ei.eae oeU mao pue e htiii>ēiiie i ke hkeoKon ««ee keikemehUe mi, ein*~e p« •eoi kemekee*» tce km eU pa o oe jiae. L»> *• W» i »»*ne« pae b*I, oaoe ho« eke U k«U o ke mee meU m kelkimehiee »ei* eoh» oei, eohe de, i |teU, o ken jbece no se p%h& e«scou kt$t o |e hiemoe; # M «« o keJi U oo iloko o ae U N tees»

| h«, i i aU •*» t« »eee, i I «U oU m J tt«ke • a* U he kiMki # iiiUi« M li, h«U • ho« kiU loii hi pikiikia m li* ! Miki pipa, kiki* i|o U keU i fc* fiSi|titi i p«, hei k«Utiil* ti poki ifti o LukeU tta ki pokio ki iitti o tti kiiki»ihftse *ii, • ka itu k«> kiki ioiiii MM, tMinki • U iiiaii, i iiU ioi ki tMi |fto i Oiiikii, i « ki wii OMiikii i mm »0; U iki iOi o Lekiii i ki ioUui, lilo iku ti ki kiio iio o U Mi, tdii tiii U ke kiio miikii i like im ko tfi kiikimihitMrt Mi, o ko īi ott hoi ike li tto ii iUlo i Uii ki iikioe mi ka hiU o ki LUne* mimua ii Me o ki hoi isi o LokeU iUlo, ua komo omu ki aiohi iloko oii oei me ka hooluhi i ki paawii, i ua hookiomahiia ka kino okoa i ka &ui o ki manao U Aoe Hila. A hiki keii 1 kahi o ke iikeue e ioho itti, hii aktt li kiia i ni m«a i piti itii t ike ii a ttte ka uini o Ani Hili i oi ie mimue o ni nini i pau o ke io ftti No Atti Hila. Ii hoi iii o Lukeli ilalo, ooi ic U o Ane HUi iluoi o ki mo«, o keia oai ane, t hoot tni i tti pūi toU t>a« he komo tttii o ke ila o oi pua, no ki mta, ua lilo U LokeU, • like mo ka olelo mui i haU ae nei; i nini te kt htoi, iohe pua, o ke ali ae li no ia o Aue HiU» it iU aai, komo koke mai U ke alohi iloko o ta oti, i huli ae ka h«na, e waiho ana ilana o ki ptpikiuk«a ki paUpiln, hopu iku U k«it nini, ia wt, ua piha )oi mii U keii i ke aloha. Knhea tku U o Ane HiU i ki iole, hele mli U ka lolt t hiki, ai.nta aku U keia, oau ao i lawe aku titi kuu paai hooi» mai U ka ioli, toU nt*u, olelo tku )i o Ant HiU i ka ioU, e hele oe e imi i kt mea neoi kiii pt* UpiU. Olilo mti U ki ioli, iit miliU mt kahi o kt Lioni kihi i kili «i i« oe iloko o na U he kiniha, i lohe o Ant Hili i ka olelo i ki 1010, iliili, oliio iku li oia e kii t Uwe mti it Lukili, no kt met, he mikemake au mt> mui ii o ki tint twtket • ike mut ia ii, « e ti miui mt ki papi iioi hookahi, a e inu pu hoi m«ut i ke kiahi uwiini hookihi, nokii kokt ot. Ae iku li kt ioli, iho tntiie aku U keia a loaa o Luktlt mi kt hile o ki Lioni • noho tjii, me ke tiktnt mt Uwilama KUi, oltiku lt kt loU ia Lukeli, ut ala ae lt ke aiii wahioe, t ui mtktm«ke U oe ••$ .hiki e dii* mui o k« iini iw&kii, I ai olut mi ke p«pi iini hookihi, • i inu pu olut i kt kitht awtint hookahi. Ut pono ktit olelo ia Lukila, pii aku U Uui oii me ke eikane a hiki i ki hale i noho ii o Aot Hila, ei aku kt lumi moe, eU mti mamut oii wlhi, ku ito li o Lukeli 4 olelo iku li i kt «ikane ii Uwilami Klni. e ntoi oe iluni, (oo ka mei, tia iUĪU ke tol* tni hoomaikii i ka helehiUna,) it nnoi tni ae t ki iikioe iluni, o ku mii tnt ua tnit> j oi hoooiikii oei, ii wt no, ui Uwe U ke kino ino, tua loti mti ke kioo mtikti, Ua like ltut nel t like me Lukela, iohe oi, iohe emi o kekihi o laui nei. liiki na o ka lole i ki.like o Uui nei, holo niui oii ■ olelo aku it Ane HiU, e, tuhti oe, i hele mti auanei ko kine mai hoohewahewa oe, oo ki mei, elui Uut, ut like oi too a me oa helehelena o Uua. Noliila, olelo tku kt lole it Ane HiU, mwi hoohawabewt ot i ko kane o mtki oe, eit ote, i he<> U mti ko kioe • me ke iikioi -i ooho pu, e otnt o« i o ki mea e ktu U tnt e ka Otl«i, o ko ktoe ia."' " A ptu kt hoomaikai toi t Lukeli ott me ke iikioe, komo ltut oei • kt lumi iiookipi, iliiii o Aoe Hili kihi i noho ti; ntot mai li o Aoe Hili ii ltut nei, ut like waU 00, ea iike nt kioe, oi mtki, ot kapa, oa oa ®«ikti, iohe oi tohi emi, noUile, nint pono U i'kiiii ktoe. lloko o kono wa e oana ana, lele mai lt kt ntlo t ktu i Lukeli, pipili )ot i kooi kino, no)tilt, miopnpo ii U o kihi ktne ia, ia' manawi Ulau it I kt oinole uwaina • Oinioi iloko o ot kitht elu«, hookahi ini ktthi iou t htptlut waiho oo Lukela, • o ke kiahi piht no ke aikine, oia no o UiUmt Kini. Ku tku li keit • hiiwi a oi kiihi ilui miWMOi O Uut U, t haawi tku keii i ke kitht mt kt limt hemt i ke tikane t Lakeli, a o ke kiehi ma ka lima akau aia oiei iou ai • hapa oo Lukela ia. !4>iit>i. M o ka U nti hiiwi iot i ke kitht ii Lukeit, ptne tku o Ane HiU, M It oe e kt m«t ototQe hoola {jko*ti wthi moe t ota hoi e iou iho i 'he koeoi t ktu kauwt ina iho ti" liwn Ane Hili i ptoe tku ii. Ulau mii o Lukeli i ke~ kihi ioao o ki kitht t paie mti } ptoe hou •kta o Ant Hili, kt oluolu it ote imut o kuo Htku. 4lii|t v e oioe ibo «ao ma kini nio kipuii, hookuo aku li o Aat i ke kiiha it Lakeli. Pat mtt U o LokeU i ke kiiha t ol«lo | m«i, " £ lifee me at met t pto t ke lii wthioe noit ka hiU Bini i oUlo mai ai, pela hoi kaoi ktuwt e moe iho ii milalo o kooi poohiwi," pau ka L«k«U oUlo aoa, inu ae U keii i ke kiihi. Mahope oUiU, nanea iho U Ukou nei a hiki» ka aioaawikei, hile likoo nei s kn lomi iwt, ti Ukoa nei a pao kt ii tni, hoi Ukoo nei a ki l«mi hookipa ooho, kaiaaiiio no keU met keii a pala Ukoaa i hoonanea iho ai • hiki i kc wa «m>«. OUloekulao Aoa HiU U Uaa, aU ha Umi • ko eikano, a eia ko ktot lumi, U kal •••» ** Hion ka hana • Keawe, a o ka Kii- «• htoa, >k U iMft iM O Uut, hapii o Aiki i hi keiki, (oea o Uam,) aoho a kani iWihiM &o h U** **;, a haU no uiahi»a piha «ono boi ho« Uaa Oeii BeUktot.

Altt fc«l* iikii fcot Immi k«fe<Ht aiakope »k* o BeldkliM kahi M«>A « Lttk«Ut » « il»e kalu* ika I«<• ieaM, i fIM« 0 »X>(N>pa •!» «« piii le* au» Imm mm • i k» tttUi4 A kift eael o Uliia i kt kMil«i Mi, m» ko *ka e Aft* k'MA ktt»kt>«kiii« mtt ktt A*k» ttlUkttl«tttt« • Bttittktttte* U«lui • kttatt ktttt • ttttktt Hi «fttt, Mtt ttk«i • Aa» i ktt kekkoki i ka wtt kttkttkittktt aai m» kn knU peii k*k*> ktti* ik* tttttt «ka ttt k«ttti kttkttkl Bea kttiki < hololioio tttt« »• k« knltt, • tti iimum «n, kii ttkti ttt O Att« C hopu iko ltt i ktt ĒM • k«i «ku ii i ktt kttttt. I b hikl *fii «ktt o Att« om k* Bca i k*tt« k*i« alii, • »obo titti o«t *att ttttlii tt m* a* .hm* * t»«u io* m« fe« oik>li i k«i« oitt« kot> « k« «lii w«bioe t hoihoi i« «ku la k« B«« « k>» ko o koo« k«U «lti, «i i ktt #«i«t o k« p«p« «io« « tt* «lii nei, 0« n«« oo « pao td«s o u« B«« *«i f tt« oi k* poo«k«te i k« «iii nr*» kin«, m* kot»tt w«bi ooho ■ ok« k«ki heU, m«lailtt k« B«« * hei* *i,jitt«i k* w« uuku « ooi u« B*« n«i o k« m«lam« «o» o Ao« f u« oi «ku k« ik«ik* o u* B«« nei, «ol« oi* * p«« i k«bi k*ut« « k«ol«, «welu k«iti«k«o k«o« m«« e p«« «i, «liila/ooho m«li« «L A"* k« k«te o tt« B«« tiei * *«iko «i/ h« h«l« h«o, he h«6 n« m«« « p«tt io«; ilolio oi«'wa lio, hlki k* h«un«el« i Bet-eUne,a ik« o Ane i keia h«uo«eie «o«, Uoonoo Iho t« oi« t «ole tne« e pooo «i, n«4«il«, o k« me« i holo i knna manao, oke kii ik« k«ikrLu> kela wole no k« pono « hoi m«i no k«i« h«tK n««le o Bet«t«ne. . V Hooun« koktt iho 1« k«itt i kek«hi moku e holo e imi i« LukeU, o k« «lipuni • lo«a «i o Luwela, ehopu ihoa hoihoi mai, wahi hoi Ane, « hoolohe ole ika olelo, hopu «ku i ke kino o Lukela a hooiii oīai iluna o ka moku, a hodki v ae 1« t> Ane ik« olelo, holo ko» kV «ku i« k« moku « imi i« LukeU. 1« holo «n« o ua moku nei i na aupunl a pau io«« «010 iioaa o Lukola, hlki Ukou uvi i ke ati> puni o Aianapo, kahi hoi 6 k« keiki. LukeU 6 noho n«i me Ane UiU, ka oi ke)«kel« o k« nani» 1« hiki «n« o ka muku t ke «upuni o Aia napo, utt hele mai o Lukeia me kana aikaiie aloha me UWilama Kioi ma ke kapa kahakai kahi i holoholo ai, aia no o An« HiUi ka hale kahi i nohp «i. I ka manaw* i ku «i ka moku i Aianapo, Ul* mua aku U ke ft«pen« iuk«, ike *ku U oia ia Lukela tn«» heie mai 1« ke Kapena * kokoke, ike mai U ia Lukeia, k«iwi m«i 1« i M p«i«p«U ia LukeU, «laiia, wēhe «« 1« kei* i ka palapala, « peoei n* hukoUlo <r ioke o ua p«UpaU n«i, Al«h* oe e kuu kaikunane aloha nui, Ke kiuoha aku oei au ia oe, I kou #• e ike iii i keia pttUpala, O ko wa la e kau ai i ka moku • koltilik r Jt No ka mea, ua hiki mai he hauoaele, ' ' Eia i ka aina nei, Aole e hiki ia*u ke pale «ku, No ka mea, ua ike no oe h* wahine *u, He aoao heina he iwi palupaiu, AUha Wuipuilani oe.