Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 6, 9 February 1878 — Ka Laiaa Mokumahu o Kiun. [ARTICLE]

Ka Laiaa Mokumahu o Kiun.

M;i kf nwiikeu o ka laS;ib:vti i liala aUii nci, uu. ku mai l;v kekulū inokumului inii, kn he IHOO tom> ka mii ; o k;i inakanuia loa keia o un mokuiiialm o ko> kulii lainii liou, o liolo pololoi aua nini Kina n i lA'i-u nui Amenka lloiihi. I koia uiakaliiki i luila iUo nei, uiv hun:»ia, :v ua hooholo ia kokahi kuiknhi mawnena o lvi ua u ko Aupuni l'ua a mo ko Aupnni o I\tu ina xVmerika ll«ma 0 koi:» moku mahu, ka lina uma lo;v o ia hana kuikaiii ana ; a ua hooliloia uo ke nloalo una i na ohna n me <ia ukann. Ua manaoia, o hooinauia an;v ke kipa ana mai o na luokuinahu o koia laina i o kakou nei; aia mn kn holo aua 5 kahi aoao, a me ka hoi ana. O ke kipa ana niai a koia inoknmalui, ho mea knpono e hooinanaoia o kakon, ho wuhe aua mai ia o kukahi ainvaha liou o loaa nmi ai o na uomaikai kalepa kuwaho, oiai, raa na la i kaa hopo ao nei, ua ano kamauiua iki kakou nie ka ea aua mai ona "ao uaulu" o ka llema ; a i koia \va hoi, ke ea mai nei, inai ke Komohana mai. Ile inea maopopo, aia ma ka hoomaka ia ana mai nei o ka weheia o keia iaina •.nokumahu hou; aole 110 palia e ole ke noi ia nna mai o kekalii uku kokua akn i ua laina. moknmahn nei, 110 ka niea, he mea kulnnia niau no ia ma na oihana o keia ano, o ka haawi kokna ana no na pomaikai loaa mai. Ua liilinai ia, ma ko ki pa ana mai o na enoku o keia ano, na loasi mai ia kakou ka pomaikai o ka loaa hou ana lie makeke hou 110 ko kakon mau waiwai kuloko nei; aole wale oia pomaikai, aka, ua loaa hou ia kakou he ipnka honrloa, e launa pu aku ai ine ko ke ao o waho mai. Ma na makahiki mamua i hala aku nei; a i ka manawa hoi e kamakanlailio ia aiia, o ka hooinoe ia nna o ka laina moknmahu mawaena o Kina a me K:ilepoiii s ua haka riui aku ka lelu» ana o ko kakou ra:ui maka ; a hiki wale i ka lilo ana o la mea 1 moenhane palanalelo, a i lei hoi, me hu la, "ua kalaiia a haalele \vale" I ka lialiiaiia ae o i;v hihio paoa. ua iuauaoi-,1, aole la e loaa ana kau walii lihi launa aua aku i ka mahinaai o ka Aina Pua ; aolu 1 lioouioemoe mua ia, eia ka o Peru, ko kakou kuouo e launa aku ar me Kina; a e inu poloiei hikiwawe ana ka kakou i tia lau ti makamaka loa mai Kina mai. a o hoomoinooa einoole ia hoi ko lakou mau bola ti me na ko Hawaii. Aka, m:unua, ue o ko kakou poloaiia ana mai, o haawi uku i uku makana ī keia laina liou, lie mea kupono iio ia n& kakou e maiuu akahelu ai; oiai, he poino aia ilokt> o ka lele paiimako hikiwawe ana i kahi manawa. E ku kakon a eoonoo no kalii mau raea. I keia wa, ke nku hakalia ole iK-i kakou tio ka laina i Kikane, i na dala nui he umikumamaono haneri i keia inahina a i leela malama. I ko makou hoopuka ana "i na dala mii he umikumainaono hanen,"—he nui a he knnmaha ia i ke Aupnni opīopio a nawaliwali o iike me ko kakou, akahi a hoomaka e pii ae. He oiaio no, he pomaikui «ui i ke Aupuui ;i me ka laluii, ka loaa ana o na alahele maikni, e hoohikiwawe ai i ka holo ana o ua waīwai i na makeke pii a lak> hoi o na kunmkuai maikai. Ak i, he mea maikai nae ia kakou ka ai pakiko me ka maiau akahele kupono ana. ka halo ana iho, īn;t lie oiaio, o ka hoomau ia ana mai 0 keia laina mokiimaliii hon i Peru ; aole loa o makoii kaiialua i leo lākou kip'a ana 1 Ilawaii nei; aole lakou e hooliaki ana i ka malm ana mui i o kakou nei. No ka mea, he mamao a he kikilo loa ua niile o ke knwa mawaena o Kina a me Peru • he kamiha a ken na la e holo ia ai e lakou, alaila lnki niai kahi awu a i kahi awa, ina, i huh, ia me ka mama loa. Aole paha e |uki i ko lakon man ipuhao me na enekini • ''oomaiiawaniii i ka enaena okooko o ia mnu holo ana. Ke nana akn i na mo. kuiualiu e holo nei; ua olelo na luiia wiliki o ia inau mokn, na iuaikai ka hoomaha \ nei t i loau ni ka hoomaaHli ana o na ipuhao a me na iiien innhu. Aolu wale o kela kumu, ka mea e pn . weo nle ia mai ai kakon ; akn.'ina; lie oiaio ka'hot>piii waiwa ia, h hiliio ia mai uei o ka hiki '.-ma inaioka ; ko

kakou iiiau kapakni' uei; uluiln, o keknlii kumn nui koi;i nanu c nnio .nui ia lukou i ko kipa aua mai. Ma keia kalai m-.muo ana, 0010 o mnkou mauao, o lioonole loa i , ka liaawi ana i kalii miui kokua kupono ia lakou, oiai, ho mau pomaikai nuinp ka lakou i lawe mai ni. -XJa inanao 'niiikou, e haawi aku 110 kukou i 11:1 kokun, o liko ulO ko knpono 110 ka kakou, ko haawi uiauawalea aku ino ka auhau ole ana aku ia lakou, i na ])omaikai wai, kukui, uwa]io, walii wi\ilio lnnaliu, a pula aku. Ua ma-u kupouoia uku inakaua na kakou i keia maiiuwa ; a mai lioopuuilioi ia leo luUeou 'miui liaawi hn\valn.>\va r ana, 110 ka nioa, ko ulu mahualiua mai noi ko k-.ikou mau loaa leuioko.