Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 7, 16 February 1878 — NA MEA PILI KANA WAI. [ARTICLE]

NA MEA PILI KANA WAI.

IIKMAU NINAU KANAWAI. 1-1. līealia la ke kue o kekahi kanawai 1 ko Kumukanawai ? E loaa ka liaina'o keia ninnu ke nana nku ma ka Pauku 3 Aoao 4 Mokuua 1 Buke 2 o nn Knnawai o Kainehaineha 111. 15 Ileaha ka hnna nuiu'a ka mea e noho nna ilokito ka Ahaolelo uo ke kau ana i kekahi knnawni ? E hoolauua mua aku me ka hooluolu i na hoa Lunamnkaainana; nole no hoi e kue ino i na Hila i lawo ia mai o kou mau 10, E holo loa ana anei kekahi Hila knnnwni, mst ka noonoo o ka nieii hookahi ? Aole. 17. O ka la hea l'a ka la e helu ai ina la he uini no ka hoopii ana ? 0 ka la inahope iho o ka hooholo nna a ka Aha inalalo i kana olelo liooholo, e )i--ke me ka Paukn 1 l»30, e wniho aua i ka la Sabati iua oia ka la hope. 18. Mnhea ka palena p.ui o ka Aha Kiekie nia na hiliia i hookolokolo ia ina ko lakou nuui i hookoloki'lo ? Ma na hihia inoaua ko Inkou palena pau, ina paha mnloko o na palena o keia Aupuni a mawaho aku palia o kon.\ mau pnlena. l'nuku 847. 19. iMa ka la i knkau iinm ai kn Moi i keknlii kanawni a ka Ahaolelo i kau ai, ua lilo auei ia i knuawni no ka Aina? Ua lilo no oia i kanawni e like nu> ka l'auku 31 o ke Kuinnkanawai. 20 No wai ka aina o ka mea i make me ke kauoiia ole, ina ua koe mai kana kane inare,-. mo ku kaikaiua o kona makua 1 E lilo aku ka waiwai i kona makua, oia hoi na knikaina o kona niau makua j)onoi l'auku 1280. No KA L.UVtI„OVĒ ANA 0 KA LOIO IIoU. 1 mea e hoopau ai i ka liopohopo o ka Loio hou, iiuua o na Aha liookolokolo, e hoonianao oia Ika Pauku t oke Kuinukanawai, ua ae i:v ka Loio aoho mea e makau ai, na like ka haawiua a ke Akua i haawi inai ;>i, inai ka 31oi, a hiki i ka mea hanhaa loa. Eia kekahi : mni manao ua oi aku ko hai nkamai i kou. Mn ke kanawai man i waena o ua Loio; he kauuka akauini a i hilinai ia ina na hana a pau e pili aua i ka Oihaua Loio: a no ia maa, nuii makau ka L.oio hou ; e liana oo o like me kou manao a noonoo jiaha. Eia kekahi: iloko o kou wa e Loio aua, 01:11 e noho ana oe iloko o ka Aha ; ina e noonoo ana ka mea i koho ia oe no koua hihia, e hoomnnao oe i kou wa ma ke kula Loio, oia hana mau aua, me he mea la iloko o na Ahahookolokolo, a ua npono aku paha kau kumu, oia 110 kekahi mea e hilinai ai, o ka apono ana o ke kumu nana oe i ao, he inea 110 ia e lilo ai ka lawelawe ana nie he uiea la, o kau haiiii uiaoli uo ia 0 11:1 makahiki he nui i hala. Eia hoi, iimia o na Aha Hoowalu a Apana pnhn, mai hoopepe oe ma ka nolio aua, he mea innii no i ka mea kuleana <ua ka Aha llookolokolo he a a ka uianao, a me kn noho ann, ho -mo uwilam, naau koa 110 kiyjale aku. oe ma k:i noao pnle, o oe ka e waiho aku ai 1 ka olelo hoouohonoho imua o ka Ah.i, me ka mnluhia a ine ka hoano o ke kam.iilio ann. E LAAVKI.AWK KA Loio I'ĒNEI, E ike oia i ke kanawai ke kahua o kona aoao, ina ma ka aoao hoopii, e noi mna nku i na koma, iinua o na Aha npaua. e lik"eSva nui me ka mea i olelo ia ma ka l'auku 1217 a me 1278 o ke Kanawai Kivil:i, a oia mau koina ke haawi mua ia; ina he hihia waiwai ka hihia e hana ia Ile mea mau no i ka aoao hoopii ka lawe mai 1 kona mau hoike, a kii ia ka hihia a hele niai ka mea hoopii ia, ina e noi mai ana 110 ke kii ana i kona mau hoike, e hai nuu ka aoao i hoopii ia, a i ole ia o kona Loio paha, 1 ka imi o na hoike, a he hapiha dahk (;> 20) ka uku o ke noi ana aku e hoopanee ka AJia, i lia eha hoike i kii īa, e loaa hou ana he mau koina hou i>enei : no i ka hele ana mni o ka hoike hookahi, he | hapaha dala, alaila, eha hoike i kii ia, j hooknhi ilala ; no ko lakou hoohiki ana' he hnpalua d.ila hookauwa aua no ■' ia palaj ala, he hapalua dala. j īka lawelawe ana o kekahi iuu;a o na ■ Ahii, ApanaaAha Hoomaiu paha, e ku j "o ka Lo, ° 0 hoopii a e hoakaka 1 ka Aha ma ka olelo' waha wale no, a i ole īa, ma ka palapala pau ka hoakaka nua, e noho iho'ka Loio ilalo, alaila, e nmau ka Lunakanawai i ka aono i iioopii ia. Ua oiaio anei 'ka hoopii ? A ina ua maopopo i ka Loio, aia kona pono ; ma na hoike, alaila, c hoole. j 0 kekahi hoole ana, he oiaio ua hnna a he uie 10 no, alaila, e hai uku iuiua o ka Aha ua oimo io no aole nae au e liookaa ana alaila, he hoole no kekahi knmu m -i ke kanawai, a i ol«, no kekahi 15il a hookaa pnlin, e wml.o ana ma ka lima o ka I aoao hoopn ia, alaila, e miuvAQ i;1 na Hk īa m e iia olelo o k:i l'aukii 894 oke Kana' wai Imvil:i, no ka hoohalikelike aie i„hoi no ka In.laoka manawa ka hoole ana alaila, e manaoia, ma na buke k:i hana ana oka Aha; ma ka hoike aua mai oka Loio ma ka nono pale :i mi i keia mau han'a nna ua kupono i ka Loio, iua ua like ka ike o ka Lunakai.awa, n,o kona, 0 hōopau koke no ka Lnnakaiiawai i kn hoopaapaa loihi an.i īmna o k;i Alnihookolnkolo, iiiaiki n.in.i iiiii ia ka in.mawa no ke pale hil'iia ,ana, i lioike īa „,a ka Panku 10;jij oke Knnawa. luvila, {Aole i ]>nu .)