Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 10, 9 March 1878 — NA NU HOU HOOMANA. [ARTICLE]

NA NU HOU HOOMANA.

Ko lil'ii o mi f!iA<«nnt'i"l{fliin Hoohuliia ana ma lta pono o ka E\iane- ■ • LIO—A I'KliA AKU, A Pl'UiA. AKU, lA'akauia e Rev. (L llnū.a no kamlpepna l(a luhui Ilawuii i ihakanake nui «<•] I-lelu 2 , A i ko makon liaalole ana i» TJtvlana, liolo aku la īmikou a lii,ki i Donepe, Muilaila ka lnilawai misionavi, nia kalii o Bov. Mi-. Knleke—iv o ke ano o kanaka, he poe hiliiu, nole maliu nwi, a aolo 110 ho lipokalil kanaka i luili miu'ia niiūiāwa, a un liko lon no'|c(3 ano mo na' paō aina o Gilibati; a o Makalu amo Ualana, ii!i auo liko loa lakou ko oloheloho o na kiuo; aka nao, ua okoa loa ka 01010 Gilibati, a okoa loa ka olelo Makala, a pola no ko lvusaoa, ko Eonoho, a ino leo Mortlotk. A no ko kanalua 010 o ko ko Ku'poiui inaiiao 110 ka holo i Tarawiv, a o ka 'liin.no in o ka helounni, a liolo aku lu 110 Tiim\va. A liuliu iki ko inakou ku ana, liiki mai ln kokahi koiki ako alii. Ninau aku lu ko lea moku iaia, "Auiiea ko Alii ?" Pane mai la kola, Aia no iuka. Ua holo koko mako.u iuka. a ua piha loa na leanaka 110 lea hoonuikaulean 110 ke kium. Ua holo ;m ko alii mo makou nialuna o ka moku, o kainnilio p» ai ine ke Kaponu." Ua ae no ke ulii o noho ka uiisiouari mauka. Iko nuileou liiki ana inauka, oka tnakou hana mua, o ka imi ana i luihi leupono o hoho ai, a na loaa no kalii kupouo, a eia ka niea kupanalia, lio nui loa ka poo no'na ka aiua, he elinm kunaka, a eia ka uku, he 7 iwiloi lole, 4 pupa luile, 2 koi lipi uui,. 1 ]ialiu lole. (Aoh ijKin.) Ua pnka iio niii llusia kekaliī aoao hoomana hou i knpa t» lnkou iho "Na Poe Maomao," Uo ano pnlauoka wnlo 110 krt lakoii liana, oia kein: E maro iia moa a pau o ia aoao hoomana i ku wa o kola a me keia e oo ai ; o aoia ku waliine oia ko poo oka ohana,. a 0 mihi kd kana i ka waliiuo no koua mau liewn, i hookahi mauawa i kola a uie koiu hoboilomu. Ua hootuakanktia o Prof. Alokaneelero Scliom, ho inau papa helu uo ka ili o ka aina, kanni o nakanaka o ko ao nei, ke aupuni, na dala loaa, ka lioouaauaoi i ana, ka hoomaua, a pela aku. Mamuli o kiina helu, ua mauaoia, lie 1,377,01)0,000 ka uui o mt kauak i tua ko ao nei hoiookoa. Eia nn maliolo aua ona aoao hoomnna : i\ī liloko mai o keia lieluna, he 389,400,00l) K.iristLano, oia hoi, Im 201,200,000 Katolika llomn, a he L06,BOO,(jOO Uoolopopo, u lio 81,900,000 o mi hoomana o ue. Ile kou ka liolo mnn o na hann a na misionari Amerika ma Turoke, mahopo iho oku pau ana o ko kana tna Onmimea a hiki mamna iho o keia ku.ua liookaho koko e luku nei. Ua hoolaia na liale kula he 222 ; kukulniu he 78 ekulosirt ; hoounuuaoia ho 110 Kulin ekalesia a me na knmuao ; weheiu ho 200 mmi haiolelo ; hupuiia he 4- mau kuln no Knhuuapnle ; kukuluiu be 12 iihu kula kaikamuiiino ; u mawaho uo o koiu rann kalmn hoonanuao, nu hoakonkna s\o lukou i 20,000 poo houlo pope. TJa hooInha aku lakou mn na olelo lehulehu o Tareko, be 400,000 Buibala u mo elimu hnneri t,nns;'.ni buko o ne. O kn inikiala hiina, oiu ko kaluia n mo ka hoiko aim o ko kekuhi kuuukn mannoio uo ka uiiilamalnmn. Aoho hana °k" peguuu. O nti knnuka iiuiuiao u pnn, ho poo molowa lakou. No ka nanu ae no kn hoeno hnna.

Na anoai O ka. makani —I\lal ka peni uiiii a W S L lTl t ;„ pu ]o 0 Waianao i loaa mai ai ia nuikou keia īnaii ineu liou miilalo iho: No ka wi—lle tit.xi ka lialiana oka wi ma Wuiiniao Pilikiu miioli ka uolio aiiii, Ua uolo 11.1 aina kunu kulo i ka ai olu no ka wai.olo mui ko kuiiio. oke kmnukimi 0 ke tiui nila malni ke piha i ka ai, lie $1.51), a omi iki mai .Me ka nole lio nae iku ai ole, Ko lawo noi no na walii poo nioa ai i ka lakou mau ai i Honolulu. " Na mako—Ho ekolu muu make nmanei' 1 kuiā iaou la, mai lan. -27 a hiki i T?\b. 8, u<> lakou ua inoa Kau w., NaLiim k. a me N'una w. oka moa inua, ua make oi» i ka 100 o kona ma» makaliilei, H*i.eki:ai «o KE kanaka Wathi,—Eia ke kn nei he iialokuni lole no Pukoaku, lio kaiki Iliiwiiii. Ua Uwe mai oia ika lnanao o ko kakou iUoi, aua sila ih o ma kona -pnuwai. Ua hooliana i koia hana oke an o ke Kuikalu Panailike, '-a ua ono kona 18 1 kuu ai " Oka Hueokokuikahilianailiko ka inoa o kona halu)cnsi [Ein ka makou, o hoouua mai oia i olulo.hoola)>;i, a n» mnkoii o kuliiienhi aku e holo ihula e kiiai ai, L 11] Mahiko.— Jvc leali noi na koiki mnhiko o ka makani Kaiaulu okeku nia: o kit wilī, alaila biu pono i ke iiki, ku nlu iiei ko. "0 P ( ', nua miki [ kft lllll,a ku iiiiua oko