Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 14, 6 April 1878 — No ke Kanawai Dala Gula. [ARTICLE]

No ke Kanawai Dala Gula.

E hooaianaoia ai» iut\ ke Km Ahi>oleio i, liala hope ko!to iho nei, na h»n»i» a ua loaa tu»i kn apono o ka Moi, e hoolioloia kekahi Kanawai, e pili ana, itn> he maii uie ko kekahi e manao ana o hookaa, i oi akn m iinu;i o ke Kanalimn Dalh, alailii, e hooka iin kahi liHpa m;i ke Gu.ta, a o ka,hi liapa ma ke elala maoli. E hooponopono pu ana no hoi ua Kanawai ne'i, «lilo o ke Gnla ko .kakou moni maoli, i kukuluia ma ke Kanawai. Mui ka amnawa niai o ua Kanawai nei i hooholoia.ai, aole i manno nui ia konn mau hooban ia ana ; u hiki wale mai i keia mau pole i liala iho hei, ua ioaa mai la ke ano kunukunuia o ua kanawai nei; a ke ulu mai la ka manao o kahi poe, e hoao, e hoololi i ua kanawai uei; i ike Lea ole ia o.kona hewa. Pela no ka hapanui o ko kukou mau kanawni e lauwili ia mai nei, a hihi akn hihi mai aole e iiuliu, a no ke kupono ole i ka hana a roe ka miinao o kuhi poe, alaila, un hooikaika ae la lakou la o hooluli a e hooponopono, i liooknpololeiia ai, e like uia ko lakou la iiakni an», i kokua «i i ka lakou man h«na a rae ko ,l»|<on 1« mmi manao. He mau hana kupono ole ia a makou i mauao hi, he mea pono e h ilawai raai me na apono aiia a ka Ahaolelo. Akii.lio mea pononaepaha ia makou, ke wehewehe iki akn i ke kumu i ulu mai ni o ke kunukunuia o ua kanawai ]a. Ua ike no ka poo kalepa, aia no lie kanawni i haiiaia, ma ko gula e ukn ai i ko lnkou mau dutß no na wniiv«i rrm ka Boiih; a ma ke guU n me ke elnhi, e'liook»a ai m>v ko lnkou kukni knlepn ona; uole nae lakou i lioolako ia lnkou iho ma na gnla;kiipono no ka lukon inau oitiana i pono ai. Ua hilinai nui na ka lepa maluna o ka B muko no ke gnl«; h aia i ku innnawa o ka liookaa aohau ilio. nei, na pau akn nei ku go!a o ka Bftiw-ko-iloko o ko kakuu Wnihona Wuiwui. No keia kumu, ua konoia o Eihopn mn, e liookomo i ke guhi mai Kaleponi mai; a i mea hni e hoiUoi ia inai ai o ko 1»kou iuhii lilo: o ku lnwo H na nm, ua bookau m?ii la.ka Emiako i k« nuhmi kupono ekolu kenetn no kela a me keia drtlu pakahi, ina nm ke gula ka makemake ana o ke kauaka kalepa e kikoo akn. 0 keia linopii ana u ka-B mako, ua lilo i īnea kunukuuuia no ka hoopil ino o ka Banakc> i ke knmukuai o ke gnla; aka, aole no ka Bannko kalhewa, np kaliooinnopopo 010 ia kn hewa o ke kanawni B ua poe kalepa nei; liine be la, ua kai \yaie no laknn, uin un wnle no e hookomo itiai i ke gulu, u o ka lnkou nei ka l?oalin Miiamn ko lakou muu whīliohh. Nulaila, niahiiia -o keia mea he moni, a oiai lioi, he m«ti la wnle no i kov, a noho raai ka poloai ae nei mukou i na hoa a puti o iu Ahnlianohiino, m»i noho onkou u houo o lioonioni i kau wahi lihi o im kanuwu nei e pili ana no ke gula. E h»i aku no nkkou, o ke kau>i\vui o kuuukunnia nei; a i ko kukou wa _no lioi i lnu.loli f ,ike eul.i ko kakou moni ma ke imnaw.ii, ua ha'nu Ihikon i kekulii luniu. i ku i k i liuna kalepa naaiino o ua uupuui Uiekie o

keia lionw».' 0k» lioop.>a])»iv »ui inni : i»ei 0 Ainerikft Iluipnia, oia 110 lui Bih» D,il«, e lioolilo i\na 0 Uo dalu uiaoli, ki» moni ma ke knnuwui 0 iii mipuoi. Uu ikiiika la\ hoopuapm* nna'iloko o kn Aliii Seri{ite; nn lioole k.v Pe.vosulonH iu'* koj k ini k»ki\nino!i.ole miii iku me in hnole uo o ku Pur'. j sidonu, nu hoolioloin aku la lio, 11 lilo 1 knnawni, o ka Ati-.v SeEia ka mea lioopanpaa nui innliopo iho,-o ko elala kalepn i inuni mua in, ua hoemiia konn knmukimi; nua ake nni ia, [īooliuehae hou ia i elalo bou i piha pono o kona kumuwaiwi\i io. Jlu ka hooinnopopo akn, inaio knkon kikilo aku nei, 11 a liiki 110 ke hoo naopopoin, he man hana hoopulenpukn kalepu wnle 110 keln; a uole i hilinni mii ia no kn pono a ine kn pomaikai 0 ka lelinleliu. Ma ko kakon mannwa i haolilo ai i ke gula, i ilahi a i moni nuoli 110 knkon ma ko kauawai, ua huna kakou i ka hiina namino, i t)i nk 11 niamna o ko Ainei'ika hoololi aua iiūa ilio nin ko cl;\la maoli. Mo ka tisea, uā hilinai kakou miluna 0 ko gnla,"ka moni i !oaa knkaikahi loa o kona hoemiia mu ua niakoke moni. Maunili oka pono a m« kn pomaikai 0 ka leluilehu,' aolo loi\ 0 mukou mnkomake | iki o ike akn i ku hoonioni in 0 keia kannwai e ku nei, oiai «olie poinon pilikia lioi e loaa aua ia kakon ma in 1110-1; a l)o kiiuiu nui no hoi 0 loaa ai oka inahalo ia ia kakou, oini, ua hiliuai kakon nnhiua o ka moui i lilo 010 o kona kuuiuwaiwui io.