Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 38, 21 September 1878 — E pau anei ke ao ana i ka Olelo Hawaii maloko o na Kula Hawaii, a e aoia ka Olelo Beretania wale no? [ARTICLE]

E pau anei ke ao ana i ka Olelo Hawaii maloko o na Kula Hawaii, a e aoia ka Olelo Beretania wale no?

HeLu 3. Ma k« helu ehia, ua maopopo, aole hamahnuiH ka Olelo Hawaii, «ola i i xia buke o!<j, a pouo ko uoiu ka 01010 haol® wnle no iloko o u» knln i hiki ke heluhelu i ua buke huole, oiai uh uui ua buke Howuii. 17« o!«lo fca nupepn linole, pono ke hoopiiuia Jce no uua i ka 01010 Hawaii iloko o un knln, u e uo ia ku olelo haole whlo uo i Liiki i un kanakn Huwnii, na wahine Hawaii ke liookiekie iu'e, a Hlk i poe uui, i poe iiauoliano, a loaa na oihaoa he uui wtilo e liko me n« haole. oibana i ioua, nukn na. knomua a afenmai ole, uuku, a aole lon p,»ha ka poe. ooa o un halekllni. He poe panhana, he poe kauw.i, u kumakahiki, hookepa ia e laaua uo Da haole. Oiaio iio kekahi bapa o keia olelo. Ha poe mamo no makou nn Seanii ».uo> ho islī iia iniiāilā' a - līipeta aiSk(ruiakou mau halelewa, a haua no innkon uo lākou, liookipa, kokua, aloha nku. No makou no na uina mnmu.i, ae na« makou e noiio lakou, a haawi aku, a kuai aleu i aiua no lakoo, n ku imUo oluolu pu uei m ikou eae iakou malnlo »e o kn Moi hookaiii, a me ke Kumukauawai hookahi. CTa pomWikHi iikt> uo. Oiiiiono, nole i aoifi k» nni o na leanaka Hawaii, wahine H..whU ma k« olelo h-'oie, iia lohe oiau no na i ka oielo haoie, a ua loaa unku no niu ka khe pinapiue ana. Un loan nui nae i kekahi poe. Aof» nae i hiki ia makou ke ae, he poe hanohano ole m-iko», u nele i naoihaoa. N"ui ua oihana i loau ia makou mo fea ike ole i ka oieio liHole. He poe alii no kekahi, he poe luuaknnawai, luna naakai, he poe luna helu, luna auhau, he poe kumukula, irini na kuU liilii « kulauui, be poe knhuuapuLa a kahu ekalesia, he poe kiaaina,'he poe luuamakuaina, a koho e ia mauiua o ua haole; he poe kauka lapaau a uuiia, h akaunaihoi i ka hoola hlh» L kekahi man mai ; he poe kakaunlelo, ho poe loīo, be poe oua ruoku, « «kimai i k H hookele inok j; he poe oun hale tiui, halelnuu, h.ilo ku i ka mah.iloiu, ha poe oiia aiuu, nui.hoi u-i k-.»mana u nkamni uo i ka ha-1 na knmniu, a makemnko nuiia, hti poe kumeka uo kekuhi, a hana noho lio a 1 hana w«'ti. j A. o na waliiue Hawnii, uui ka poe akamai i.ka humuhumu, i ku haiia i ua ble ko.mo, i ua'pap.alo.a makemaku uui ia a p« hnole i uiau wahine n» lakou. Oiaio no, uuku na on» UaLekuai, uole makon i inakoinnke nu» i rt oihana, he Qibana haahaa ia, he poe h.weLiwe ka po*?.kpai oa, makou. Aia a heuiuLieina makoui ka iole ole, i ai ole, ia ule, paUoa ole.Ealki ole, ti 010, me na me,t e ae. ie nui T?ale,-Jia holo uo i-i.o makoa i Ha.halokuai, a kena «'ku ine Im poe Ku la, e auu. umi i uiau Lwilei. loLa, • k;iup,ao«a im»u p.aona raiki, paonu ko, paXtt.mea..tnaikjii uae T aole ka.mea iuo,;© aua pololei, k„'up rt «> tl .i pololui, inai .;hoomSima, e wiki hoi, makou naamua, alia keia po« komo hope; Ha hana luhi a poho boi i kakuhi maiiawa ka.oihana kuni. Aple nne inakou i boowahawuba, aol« hoi i nele loa ia oihnna. Mahe». k» oi p na kannka Hiwaii i i ktt olelō haole mamua o ka pue iko

jole? E huli i keu I'no Ain» n puiii i ak»ka ka oi n mo k-.* pouo uui o hoopna in ai ki\ 01010 Huwaii um n:> kula, u e ao ia ka olelo Baretrtiiin. w.ilo no. E loaa nna puha kehihi oi ina kekiilii m«n men, aolo ra»lton e hoole, loa ini». Aioha' makou i ka uiakou olalo ponei, miuaminH, make'make ole o-hooliiliii», e hoohanhna i» ii ilnlo lon. Anlo mnkou makemake e iu ka mokon oielo, o man uo ko' ao «n > i k>> olelo 'H.iwaii iloko'o ua kuhi, l;a olulo HaWnii Wiile' iu» iloko o ka uui o ua kula U Aupum. E lo<m iu i un keiki » p"U » nkamai nm nn bako kula"līawaii, loaii i'O kn heluhe'la me ka maopopo lea o ke ano. Ua ku hoi n» kuuuikuai. Ina nae raa ka olelp hnolo walo no ke ao ana lowa luipa w»lo no, pohihihi hoi'ke uno. A hoinu--.heuin iu>i ka olelo haolo, h iko 010 i ka holuhelu i ka olelo H.iWiiii. Ivei kd hwwawu ! I'Ue m»optipa ole mn u,i oklo elun, hnule loa ilalo. Nui hoi ke kunaukuni i na huke kuln b»ole. iVku, ina ua knla lnuiiii, kula keikikane, kula knikainahiue, pouo uo ko «o miiia ka olelo Boretauin, mo ka hoomau nao i ke iio «n>i i ka olulo Hawuii, o lmmahuma nunnui ua hnuiuniia ko puka iw.iho. E ao 110 iria na olelo ehia. Ilookahi walo no kn olalo e uo ia i im keiki a makou ? A i mnu maheleolelo ka 110 lnkou m» ka olelo Huwaii; krti no o ka poe i ike i ua olelo elu i, ekolu, eb«, kai mahaio nui ia, a nui ko lnkou «uioa, ko lakou hoonnueue ana i iisv nn-una, me ku hoohuli aua i ka lehulehu mnnuili o kolukou nono. Ni'u Ni MIK&MINA. OLELO HaW.UI.