Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 39, 28 September 1878 — Ka manao o kekahi makaainana koho balota o ka Apana o Honolulu, no ka Bila Haawina o na MH 1878 mo 1879. [ARTICLE]

Ka manao o kekahi makaainana koho balota o ka Apana o Honolulu, no ka Bila Haawina o na MH 1878 mo 1879.

| [Kakau ia e J H Kiuiopuu.") "Ua ikeia ka manao a me na hana a ko kakou uiau Lunainakaaiiiana i akonkoa pu e hui aku niu na 'Lii iloko o ka Hiilo Ahaolelo Kau Knnawai o ke Aupuni Hawaii. O na lilo a UUou i hoolilo ai, inai ua loaa e komo mai aua iloko o ka Waihoua I)ala o ko Aupuni 110 11 a niakahiki elua, 1878 me 1879, e pau ana i ka la 31 0 Mamki 1880, he $1,441,699.56; a o ua loaa mai a lakou i maaao :ū, aole no i hoike ' ia inai, ua kuhi paha lakou e loaa mai ana iie aa,ono,ooo. Aka, ina ka hoike a ke Kuhina Waiwai niua iho nei, (J M Kapeua) iloko o ka Ahaolelo o 1873, ua kolio wale oia i na dala e loaa mai ana i ka Waihona Aupuniehiki inai ana, he $1,174,841.41, ao kana man hoohlo i mauao ai $1,258,351. O ka oi o na lilo 0 koia haawiua, he 833,409.59, a lua ka haawina a ko kakou Luiiamakaainana hui me na'Lii, he §260,838, oia hoi, he $183,448.31 i kaulele hou iho ua lilo maluua o ka ke Kuhina. Nolaila, o keia iuiui kalai uaauao ana a ko kakou Ahaolelo, hu kalai naanao ana paha i:i i ka nianao o ka lehulehu a 0 kekaln hapa paha o lakou. I ko'u manao, aole. Aka hoi, ina ho mea ulia wale na loaa, a me na hooikaika looa ana a na Kuhina, e piha ai keia puu dnla mii he 20(5,258, ua uani kela. O ko kakou Aie Aupuiii $444,800 0 hui ine keiu, he $111,038, a hui hou aku tno ka nkupanee, mahuahna hou ae, ina nii ka :iio liou ka mea e loaa mai ai keia 111:111 dala haawiua oi ae. O na Luiiii Helu i leeiii makahiki, a i keia makahiki ae, he walii aiana ko lakou e koho paakiki a koho kupono paha i ka huina waiwai paa a waiwai lewa, o ka poe e liuli waiwai ttia Ilawaii nei, ina e pilia ana. lua e piha ole, aole uo ia he mea e hewa ai wahi a lakou la. Aole no ikepono ka liapa nui o ka poe lawe balota, a koho hou ia no i ka makahiki 1880 i Lunaiuakaaiuana. E hoohiilike hou ae knkou penei : O na papaa berena i liookomoia iloko 0 ko kakou mau Luna Aupuni, he hanen a emi mai paha, he $(>98,278, no ka hoomalu aua i ka pono o ka lelmlehu, me he mea la he $12.30 na kela a me keia kanaka e uku nei i tia Luna e hoomalu nei, mai ka Moi a ua Luna Aupuni malalo loa (a koe nae na Luna Aupuui e haua ana i kekahi pono hui 0 ka lehulehu.) O na lilo no na hana hui e pono ai ka lehulehu, lie 5840,09, a o ka hapalua a elua hapakolu paha o keia,.ua lilo i ua luna oia mau hana, ina e hui ae kak'ou, up. oi a like paha me na loaa a ke Kuhina i koho ai, oia hoi, he Sl, 174,841.41, ua lawe ae la 110 na uku, a koe na hana liou e popo ,ai ka iehulehu, ua pouo no ia koe :\na, wahi a Hnaa. He mea mau i na makahiki i hala, ua kaa a lawa pono ka uku o na Luna Aupuni, a koe 110 nae na hana 11011 na kekahi Kan Aha'olelo e hoolawa, ua pau e ke ilala. Ma ka manu'o o keia inakaainana koho halota, ina 0 hooi ia. a oi loa aku lea heiolilo ana i ke dala e like tne ka hiki no ūa liana hou e pono ai ke Aupuni, he Kalaiaina akamai a loea kela, oia hoi ka imi ana i pahu wai, i hawai, i pakeke, e kukuln aku ai mawaho o ko tia halelaau, a na ka ua no ia o ka pomaikui e kulu mau iloko 0 ia mau paliu wai i oleloia, i kela a ine keia la, e loaa ai na uku kaulele hou o na Luna Aupuni a nie na hana hotij na haiia mikiala, a pela aka. Ua ike ka lahui i ka papa hoonohonoho 0 ka Bil:v Haawina, na lioapono au i kekahi a ua kanalua i kekahi, aka, o ka manao no ia a ia makaainana koho l>aloti), o ka hooholo loa ana, na waihoia aku no ia na Ilon. D Malo e ae a e hoole, oia hoi keia ; 2>To ka Moi ma ka"N"ohoalii, §45,000. Mai ka wa 0 ka M.OĪ Kamehameha 111, mai ka makahiki 1846 a hiki i 1849, uā ! ukuia oia aole e emi malalo 0 $6,000 no ka makahiki, mai ka inakahiki 1850 a hiki 1 ka 1854, uii uknia ka Moi Uamehamelia 111 he $10,000 a he $4,000 no ka hanoha--110 alii, a he $2,000 uo ke kahuna lapaau, hui $16,000 no ia Moi. A i ke au o Kameh»meha IV. oia uku no; a i ka hni ana iloko 0 na makahiki elua i ka Ahaolelo o ) 858, ua haawi ia he $02,000, a mahopo 111 ai, pii i ke $34,000 ; a i ke au 0 Kamehameha V, oia uk.. no, a. hookahi Kaii Ahaolulo pii ho §35,000. A mahope o kn lilo ana o C U Ilailaki i kakaolelo no ke Aupuni, a hoohui ia ai na Ilale Ahaolelo elua i liookahi. e like ine ia i keia wa, pehn hou: :Uj. ]a a piha ko «45,000 n ( ', elua makahiki.., I ke au o LuMilo, na o)ii palia oiiLiikaihapnlua oia uUu, ho alealu ma-

kahiki koiui, o i ko »u o ka luni o noho uei, o Kaulilunikeniiu\vaip,loale, $45,000. I ka wa i ku ai keia Alii i ka moku, ua ikoia ka lahui e nana pono aua na iuaka me ka "omokahi," rao he raea la e noi ana i ka Jokomaikai o na Lunamakoainana; m e lea ae o ka Moi, o hooeui mai i ka uku i $40>OOO pahu, aolike me ka erat ana oko ka Moi, pela paha e emi ai ko na Luna Anpuni o ao, a hookahi raanao ft ka lahni e noonoo pauluhia ana, o ka hookaa i ka AlO Lahui iaa he koena. (Aole i 'pm,)