Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 45, 9 November 1878 — NA NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NA NU HOU HAWAII.

Cd£ 3 " ile 107 niaii pake hoii mai uei niuhina mai okn moknahi Kaleponi iho E haawi nn;i o M.nkine Claus, he wahine akamai i kn liookani Violiua, i keia Po.ioiio, maloko o kn Hale Keaka Nika i Aha Mele I ka la 10 o Okatoba, ma ka mokunina o Makestike(,a, na make mni nei o Lma Liuinikaiku, kn wahine mare a Gen i?amuel:\ C Liinaikaika. I ka la L'i) o Okatoba, ua pm iho la i ke ahi ka hnle o P Palea, tna Waiea, Kona Heinn, līawaii, 'ne hale hoi i piha i kn waiwai piepiele. Ua mnnaoia, ua polio aku ma kela pau ahi $3,000 M.m imwauaiio .m.vi.—Ho nui na leta a nn m:\k;\innkn \ lona mni ia makou noko kakou Iliwahiwa, aka, e lioomanawanui mai no oukou n kaawale ue kekalii, alaila, hoopuku aku nnn. Ivau Kil'he o Waimua.—l ko ahialii o kn l'oalun nei, ua holo akn kn Lunakniiawai AFJud«l a me ka Loio Knliina, e inalaina i ke kau hookolokolo kiure raa Waimea, llawnii. £§0"* Ua hoi ,nai neioKauka Natatiiela B ErncTson, kekahi o na keikikane a Hev. J S Emcrson o Waialua i make Ua liele uku oia lie hamnaiia kula, a ua hoi mai he kauka. Ua nolio kokua lunakanawai hoomalu iho nei o 5 13 Dole, Esq., no llonolulu nei, mai ka la 0 inai o keia īnalaiua a e pau aua pa/ia ika wa aka Luuakanawai e hoi mai ni, no ka mea ua lele aku ka Aeko uo 1 1:\wnii, jUa konoia mai mnkou e* hoike akn, ua-makomakein nn hon a pau o ke Komo pane B puali Prince's Own, e ako.ikoa ae ina ka Hale Pniknn mn kein ahinhi Poakahi aenei, Nolailn, e nnue nui :ie nn hon a paa o ia puali, malia he mau linna ano nui p:\ha kalii e panue i,j niai ana imua o oukou o pili niin i kn oiliann. Na leai.ea o ka i.a 10 o Novemaba.— Un lnhe mai makou, e malnmn ia aua he mau lieiliei wanpa pea, waa, a me ka wanpa. mn keawn o Hono'-ulu nei, maiala. Ile elna heihei waa, oia na waa ma ka eono nnana a me na wan mamun aku o ka eo. no 1111:111 a. Aia uia ka papa knhikuhi e lioolaha ia aku :in:i 0 mnopopo lon ai. MAKaKie o Kal'ai,aiciivo.—Mn lea lono hope. mni Kupalnkiko inni, 1111 ike ia iho, penei ke kumiikuni o ko knkou man inoa ulu mulnilii : Kopnn lielu I, mni ka 71- keueka 11 hiki i kn 8-j- 0 ka paona ; kopaa helu '2, iniii ka l> 11 hiki i ka 7 keiieln ; laiki, mai ka (ii a hiki i ka 7 koueta o ka paonn; kope, mai ka 17 a liiki i ka keneia o kn pnonn. Mau T.oio iiou.—Ma ka Poakahi iho nei 1111 nieleia imna o na LunaknnaWai Kiekie kekahi ]ioe makeinake e lawolawe i ka oiliann loio, n ua . .iponoia aku o J Kakina Esq., no na Aha n piui o ka mokupuni o Kuuiii, II N Knlinlii no nn Alia npann a me ka Alia Uonoluln, Oalin, o Z Sela D Makaliu, a 1110 J Kanloa, no na Alm apana o Ilaualei n me Kawnilmu, Kanai, Makk i Ai.OAiiAiA.-Ma Knuawai Honolulu, i ka la '29 o Okaloba, uapauaho raai la i koia ola ana o Miss Ivale.unnoole, ho kaikamaliine i alolia nuiia e mnkouleonn uiau m.ikua, a me kona maii kini a pau. Ua hanau ia oin mn Nawiliwili. Kauni. i knlalO o luno n hnalele mai la i keia ao manleulo i ka la i lioikeia malunn, 0 ka nui o konn mau ln o ka Inwe bapa ana i nn inea o keia ao, lie 10 mnkahiki, ■i innlaina, a uie 11 la. Kaahalima. Ive kui,a o Iva.maomaol—Un ku mai uei o Mr H Sliusslei', ko ka Ona Milioua 0 ke kuln o Kamaomao liiua akau u Luna nui 110 ka īnahiko hou e kuknluia aku ana nia Wiiiknpn, 1110 na liuia panhana akamai amo na kokua E liooimka koko nnn 110 oia 0 eli i ka 1111 waha wni iinha e hoopulu lua kiila la. E hapaiia ana 'ia liaua ma ke iino nui kuahewahewa. l'l linah.'lo ana kekaln niokii in Knp.ilakiko i keia wn, ine nnlako papu, pnipu, lio, hoki a pein iiku, e kipn loa a.. aua 110 ma Knhulni'e. lioolei ai in niaii

J- ¥@T Ika po Poakolu iho nei, ma Kaj puukolo, Ilonolulu nei, uahoomaka ae la | e l.ilapa he okooko ahi o Uq okaikai mawaeiia o kekahi nukamaka olailn a'me kana iwilahi, no ke kumu ano poweliiwehi ke huai nkea ae, a o ka hopena o ka a])akau ana o ka mak:(maka i ka h.inaoi, me ka nianao o hoopalm pu i ka heluna'o kona man la, nkn, na liiki koko mni n» ko kim a p.ikele ne la, 15 ka inakamnka, mai hoopouli oe ia oe iho,ac kahi iwiuoaohoi, mai imi oe ikuniu hoonaluev inanao,'e " mahao ai ka mana o kn ua i Alakai." O kn nuPo im mnlīliini o na m'okupuni ma ka hema nku nei, aka nmku kinlua vStormbird 1 lawo mni uei e hoolauknnaka mni innei, he 134. Ilookahi kaika. nmhine mawaho ao o keia lielima i lau-eia mai nei ma ke auo he olele no na ])oo nku i koe. Ina oia e hoi nku mai Unwaii nei a lioike'ku 1 kana lioike e mahalo nnn i ko k:\kou ainn a me nn hookipa ana a knkou ia lakon, nlaila, e holo nui mni nna lakou uo riaivnil nei. A ka la 23 0 Nove(iiaba uei, e liolo l\ou ana ua moku la no ua mmi pae ain.i la. Jlakk mai.ihini.—Ma Rbon, Pne Aina o Mnkaln, i ka la 10 o Sept, 1878, ua ohiolu i ka Mea Mana Loaelawe'ku 1 ke ola o kaua kau wa wahine Tam<ira Kapali, ka wahine mare i aloha ia a Rev Mr Kapali kekahi o ko kakou mau Mioionan - -11« wa i i,— na makahiki loilii i hala, a hooliiki iho ln e aunino i. ke kea o ka llaku iwaena o na pegana Ma kein laweia ana nku ln, un nele ke kauo i ke kokool'ia ole, a o na keiki hoi i ka.maknahine oie. Jle ke kane a me na keiki makuahine ole ko makou paumako. Puolo wai.ohia.—ila ka hora 5 a me 25 minuto o ka Ia S,ibiiti, oia ka lii 3 o Nov. 1878 ua kii mai la na liina inenemene ole o ka inake a lawe aku la ma kela kae o kii muliwai oleele, ia Kaheleluni. 0 ka loihi o kona man la ma keia ao, liookulii niakahiki; elua malama tne 18 la. Uaili iho maluna o'u he ukana kauinaha ame kona inau kupuna, he luuluu, he kauinaha, lie unnamina, ka tuea ili iho maluna o kona ohana, D M Puniniopio. Honuakaha, 11., Nov. 3, 1878. Ua hoi a^Ail—Maiiūū^māFnēi 0 ko kialua Storni Bircl inai na paeaina mai o ka Ilema, i huli hoi mai nei kekaln makainak.j o kakou mai Maikottisia iuai, oia no o Mr Timoteo Kaehuaea, kana waliine, a rae ka laua inau keikikane ekolu, i hoohuaia mai iloko o ko laua mau la ma in aina malihmi. Ileehikii ae nei na mnkahiki oko lnua luakaha ana ma ia paeaina, ahuli hoi mai nei i ka aina haiiau, mo ka na e liookulaiwi liou iho maluua o na lepo alolia oleeone oiwi. Ile oluoln maikai ko lakou ola kino. — j Ua haiamu mau ia ae ke kialua Stormhird i keia inau Ia iho nei, e na kamaaina o uka nei, uo ka makaikai ana i na kanaka malihini o na paeaina o ka homa i laweia mai maluna o ia moku ; a ke hnike ae nei makou no na liana inaikai a Iiooki()a alolia, i ku i-ka mnhaloin o kokalii poe Hawaii lehnlelm a oiaīo o keia kaona, i j)ahola aku ai imna o kela po? malihini i kij)amai, me na manaolana maluna lakou o ka lepo aloha o Hawaii e hookul.iiwi iho ai lleehaeha nae makou i ka hoaiai ae no na iiana kn i ka hoohilahiln a kekahi ]ioe opio kakaikahi o k;tkon,' i hele ae me ko lakou ano kupono ole malunaoka moku i ke ahiahi Poakahi iho nei, a hoala oe la i kekahi hooliaunaele hakaka mawaena o kela poe. Ua mnnene (i makou i kela mnii liana, a o ka makou o kanleo aku nei, inai hoikeiko hou ne i-i kakou īna kela ano hoohaahaa iuo imua o ua inalihini. I ka la U o Okatoba, i ka wa n •ka moku kialua Hnwaii " Violefc," lie 00 inile kn mamno mai ke awa mai o Kapa lakiko, aia hoi na ikeia lie unhi o pu a mai ana niailalo mai oka moku. Ika huliia aua aku me ka mauao o ikeia kahi o ke aln, nole nae lie loaa iki. Nni loa mni la ka uahi. Nolaila hoohuli ae la ka inoku e hooilio i ka aina, a i ke ahialii hovn 5 pa lin, ikeia ka moku kaua Amei'ika "Ttiscarora," n kauia aku la ka h.o ulonn poino Nana i kolo aku n kokoke 1 ke awii,- loan uiiii ln ina mokun-ln kolo. Oka uni onn wniwni io o na ukaua oluua o ka inoku, ua $-24,841. Aia nae iloko o keia ukann he 150 palui puna; a ua inanaoia mailoko oka pun* i puka mni ai ke ahi. Uakinai ia a pio k« ahi ika pili ana i Kapalakiko. Manlahi wnle. "Wahine hoe wai'i. —I kekahi kakahi nka i hnln aku nei, iho akn la kuknhi oliua walnne uie ka.mnnao e kau maliiiia ō ka mokr. kuua " Pirina". Aka, i hiki akn kn hana i ka uapo o Ainahou, aia hoi e heo puka ana ka moku i ke awa. O ko.ua wahine hoolimalima aku lā uoia i kekahi waapa e J<u kokoko aua, kau ilio la a holo aku la. No ko ua wahiiH'. uei manao nui ekau iluua o ka mokn, o koua olelo-aku Ia no ia i ka mea waapa. e wehe i ka pulule, a e hoe ikaika i loaa ka mokii. Wehe ae la ke kanaka i leona pAlule, a noho iho la ua wahine la, laUu i ka lioe, a hoe pu aku la a pili nua ika inokn. I kona hoo ano, he like no a like ka'ikaika i ke kaiue aua i ku hoe me ke knue. Noke nkii la kniīaki i ka heneliene, i-ia kn i :U\ olelo. " noho ftia> lio ouleou •he-liniin. kn'u." E.i, .he kumnlu hooih bip\ kn nnha no Knw-nilinē. llu la ka uk;\ !

| Eia ma ke Keena o "Ko Uawaii Aina" ke kii o kc kulanakaulial» r> Kii»gaton, lamaiea, mai a Mr« Haleakaia li'art nui, aj> ikeīa no ia rao ka uku ole. Ma ko nhiahi Poakahi nei, maluna 0 ke Stormbir<l, o noho nna kekalii wahine ma ka palekai oiai o haunaolo lmkaki» ana, puiwa ao la ia a kuho ana iloko o ko kai, mea po hu U la ( a i ka hukiia ana ao a liinn, ua pau ka liio o nn hooliiwahiwa nna maluno o kona kino. Aolo makou i mnhalo i ka poo honeheno walu i ka pooui loaa na uiia poino ma na ano lie nui. Jln ka hoike a ko Keona Olhana Aupuni o luia, ua ikeia ho 10Q,000,000 o na « aliino i keia wa maloko o io aupuni, Uu pou naaupo loa, i hiki ole ke heluhelu ma ka pal.-ipala i kekahi walii niamala o k.i lakou olelo pouoi. O ke kumu o keia poelole ana, manuili no ia o na mea maa niau iwaena o ia lahni, oia hoi, o ke ao ana aku o na kaikamahine a ike i ka heluhelu palapala a me ke kakauliina, ho hewa ia o hookolo ia ai'lakou a mo ka lakoū maii kane ina ua inaro ia. Kupanaha no kela . a ' i l n " li a " a aupo loa. Aloha waleia poe 'PaU I'UI,U.V IKE A.r,A nor OLE M.\l. He inea iniūaniina a kauinaha ka lioiko ana aku i keia mau m;ikc elua malalo iho iloko o na hoia wale no ke kaawale. 1 ka po o ku la 7 iho nei o keia malama, ua oluolu ike Akna imna Loa ka lawe ana aku i keolāokē keiki uuku a ka Hon. J W Moanauli opio, kokuhi o na lunamakaainana o keia kaona; a tna ka po onehinei' koke no, Nov 8 ua kii hou : mai ka make i kana wahine ponoi a kauo aku la tni ia alanui hookahi. Am# ka wa a nnkon i hoi ui.e pai i ka kakou I nupepa, e waiho ana laua a elua maluua oke pakaukau pnaniiunuo ka make. Aloha ino Uua a me ke kane e u aku nei mahope o laua. , Mau kanaka maiiuka.—Ma ka po Poaha iho nei Oct I,« y t kipa' tn:ii la ma ko J Kahaawi liule noho, elna māu kanaka Kau inai, inai ka uiahiko mai 'oNaalehu, ua ike ia aku jio he a»o maliuka, a i ka ninau ia ana aku o ka inoa, e hai lalau njai ana laua la, o Kapanaia ka I '»°a o kekahi, a o Kahaleahu ka inoa o kekahi, he mau iuoa iioolalau kei3, eia n3 ! inoa pololei o laua, o Keawe kekahi a j o Kuana kekahi, a ua hala lou no i Kohala Akau. £ka oua oka mahiko o Naalehu; uo ike ia aku no he ano maliuka, a i ka ninau ia aua aku o ka inoa, o hai lalau mai ana lauala, o Kapaaaia ka inoa o kekahi, a o Kahaleahu ka inoa o kekahi, he mau inoa hoolalau keia, eia. na. inoa pololei o laua, o Keawe kekahi, a o Kna- ( mia kekahi, aūa ha'a loa no i Kohala Akau; E ka ona oka mahiko o Naalehu e, eia ae iiei i Koha/a ia mau karraka on. Jle lea mahalo. J B Kaiiooucli, Kohū mau kino oi.a. : —Ua makaikai aku inakuu maloko oka Haluknai o Walaka'hauki ma Alanui AliLinehinei,. a ua hoopahaoh io nui ia inai makou i ka ike ana i Uekalii uiau kii i hanaia .m&iloko tnai o ka naauao a me ka loea kiekic.o ko ke kanaka noouoo, a ua manaoio 3ku uo lioi makou, he inau ineaj<iiip ola hairtr'lak,ou. Xo ka inea, ua hikiika Moakane ke oo uio ke kai hele ana o kona inaU wawae, a pola no ho! ka manu Pikake e kai hele ni, me ka hoopipii ana "i'kohi' pnapna me ka hoomohala ilunā- a ilalo, a e Wilohi hele ana niao a-maanei, a o kē.kii kahaka hoi, ua hiki ke au iluua o ka ili o ka wai me he kanaka ola inaoli la, aka, ia makou i noelo pono aku ai aia ka he uiau kii hiuu ole walo no Ukou. O keia kekahi o na ano kii kupaiiaha iloko enai nei o ka Hoikeike Nui o Paris.i, a o ka niakamua no hoi ia i loaa mai uoi i ke kbiki Alr Walakahauki o ko kakou kulanakaiihale alii; a i euea e pau ai ke kuhihew.i e na makain.ika, o kipa ae ilaila i kumaka ka ike.