Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 45, 9 November 1878 — HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU. A ME KE Koa Opio Wiwo Ole; ATAGANANA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU. A ME KE Koa Opio Wiwo Ole;

ATAGANANA!

[Lnuliiiu e kekiihi peni luiuiiiu'ulon no ka lliwahiwa n ka Lahui Hawaii,] MOKUNA XIV. HELU 34. IA Hlailanio Lanoe nao i ninau aleu ai nu im wiihi Imlowim m-i, kokolo koke nola ka ula olielo inu ua papaliua o lea Moiwiihim', u pano niaila me ku i mai, i ke uhiuhi niainua iho, na loaa Ini wahi poino i ua walii holowaa ]a, nolaila na j hoouua aku la oia o batia hou ia o kona | kanaka hana nien giik, a hiki i lea wn e p;ia ai, alailii hoiiioi ia wni. i E hele lioi ha oe ilaila, a e niele pono, | i ike maopopo ia ai ka oiaio a me lea ole, wahi a ke Kiulinela. Ilaila no hoi au i pane aku ai o Kokefuda. Uu hele auei oe i leahi o ka mea haoa gula P Aolte i lono iki ]ce \nn;ikn hann guk no keiii niea, walii a Kokel'oila. Maikai ! niaikai wale no ka hoi ! t liokei'oela, aole no ka i nalowule loa na uiea a pau a auoai paha he mun niea uinikni wale no. Aoheo'n kanalua i koe ma kaolelo ana ae, oia na hana noeau a Kou Kiekie, wahi a lu)kci<)(la. A malia palui he man mea ia nana e hooiHaeniae ae na hanii noouoo olea kuu uiau lioa wahia ke Kuelinela. Aolo anei oia kan mea i īuanao ai ? Oia no ka'u i iiianuo ai e kamnilio ak.ii nei, ina i ae mai nei Kou Kiekie ia'n, e hooholo lea i kan lalaui olelo. U.-t ike iinei oe i hihi a lf« Waliine Keveruw a me ko Duke Bukinaliama i pee ai, wahi a ke Kmlinela. Aolo e kuu h.ikn, aohe mau hoiko uioaleuka mai leiiu poo kauaka mai, e jūli aiKi iio ia mea. lla o'u iho uei, ua ilte maopopo no au i keia maii mea, i puiie mai ai l»e Kiulini'la, Ua ike anei oo e kuu haku, walii a L'oki foda, Ah, aolie o'u knnnlua iki—Ke nolio īu'i liekalii iiia ka Vogirarctl,i, Helu 25, a ina Hape hoi keleahi Ilelu 75, Aolo anei e manao ana Kou Kiekie, he niea pmio no'u e helo a e hopu ia laua ? wahi a Kokeio(la. Ke manao nei au ua ulohilohi loa kaua ma ia upana hana, a anoai ua piihaialiiu aku ht luua hi, w f iJ)i ako Kailiuela. Heaha la luiauoi kana. e hooko paha kana i ka luina, i pane ao aio RokeJbtla. | l Ina, hoi ha pela, e lawu koke oe i umi o kiiu miui koa kini, u e komo aku ilolvt> o na lialo a elua. E hookoia no kau kauoha e kuu haku, a oili pluneho ole ului la o liokei'oela mai loko uku o i<o keena, a uoho hookahi iho la ua Kadinula Ri leeiīeu no kekahi īnau minute pokole, "inu na noouoo e hakukoi aua iloko o liona punwai, a i ka hala aua au o kekahi uiau minu- (■(>, hookani hon ae la oia i ka hele, u komo koke mai la ke aliikua. JB lawe niai i ke kiionk'a )aivoha!n iloko nui, i luiawi aku ai ua Iviidinela Rilo lieu la i kauu kauoha. lliilihali hou ia mai ia. o lioimniin'aka iloku o ko keena; a oili al?ii la ke aliikoa iwnho nuunuli o keleahi hoailona mai a Uikelieu aku. Ua hoopimipuni iuo loa mai oo in'u, i piue rtku ai ua Kiuliui'l.i noi, me ka leo ano kuka-na.

Ua liooptuu|umi io uku lioi nnei au ia oo (> kii niwi kiokii'? wulii «, Bonai)iltin!(a. I ku wa a li!\\i i l),'lo :\i »)ii l<it \ oon mo Hapo, aol(> unei lioi oi.i i holu nku o il«> i Huko wahino o j ii iiie !cc ]s,(| s -ina!i t iiiia. i Ao, i i>am« aku ai o l?oimniUmku m« | ka lioala ana mai i l<ona inau hoomanno a ]uui 110 na hana o na wa i hala hope, ai> a ho <>iaio loa ia, a ua |iol(ik;i Kou KioUio, Ua kumailio man no hoi au i kini niiiUauio, ho mon ano hookahalia loa kii ihilio ana o ka poo, lawelawe oiliana k.'ilopa ]yl e imil.ilw ona halo e liko iiK) kehi, ho inau halo lioi i nolu i na moa hoike kupono 0 10. a iloko ona wa a |ian a u (.; paolelo aku ai pela, lu; <vka hooiuaaiioa walo niai la no kaiala. Anwo hoi e kmi luiku ! i pane hou aku ai o Botianikiaka, a hanle ih o la oia ila.lt> mu ka lioohaahiia loa ana ma ua kapuai o Rikelieu—o oo »o kc> Kmlinela, ke K;idineliv nui, ka me-a i pilia i na noonoo knhohonu, ka niea hoi a ke ao nei a pau o hooniaikai nmi ai. Me he Ia iloko o keia wa, ua komo koke aku la na nuuiao hanoli iloko o Hikeliuu, iv hohola ae la ka niino akama !;ona m;in papalinu, nn> na noonoo makamaka liou i hoo|)iii)ana aku k i kona punwai, a pnliola koko mai la oia i kona J mau lima ia Boiiiinikiaka, uie ka pane anaihomeka leo waipahe, e ala ilnnai ina kou niau kapuai. no ka niea, ke ikei nei au auo he kanaka oinio oe, Kc hopu mai nei ka ke Kaeliuela i luiu lima iloko o tia kaomi pumehana ami a kona poholima laa. Ua hoopa aku uei ka au i ka ]>oholinui o ke kanaka pookela, ke hoolilo mai nei ka ke kan.ika kau!atui ia'u i iioa/olia a makamaka iioi nona i hooho ae ai o Bonanikiaka. Ae, e kuu makumaka, wahi a ke Kadinela, oiai hoi ua hoopilikia mauele wale ia oe, he mea hiki no ia kaua ke hooponoj)()i)o iki ia i;iea. Ea, e kun hoa aloha e Jawe oe i keia eke, me na elala ' hookahi liaueri oloko, a e kala mai hoi j ia'u. j E kala aku anei hoi ke kauwa i kona! haku, wal)i a Bonanikiaku, me ke anol kanalua no i ka lawe mai i ka eke dala,! ine koua nmnau iho he muhnna hoopu- j nipuni wale mai no paha leeia. Ua loaa ia oe ka niana nui e liiki ai ke hopu i leini wahi kioo nei—he mana hoi e hiki ai ke hoouna ia'u tua kuhi e hoeluim ai, a i ole e kati j>uhu ia'u ma ka uniana—o oe ik) kiiu haku, aole loa e hiki i keia. inan lelieleho ke hoopu-a ae i hookuhi wahi Iniolek) e kti(>, aku aua iu oe, ou'uu anei ke kala aku ia oe o kmi haliu ? aka, uole [lahii. iu <> kou mauaoio uiuoli, Ao e knu Eonanikiaka ulolin, he oi ka luaemue o kou mau niunao, ke ike nei au iu mea, tue ktiu hoomaikai nui uku ia oe. Aka, mumna o kon liele ana 'ku, lio inea |:ouo iu ou ko lawu i ke.ia eko d.tla, ine ka honkiiumahu ole i koii uooiioo—'iiolo anei hoi peki ? E h.elo iiku no uu ini! )ca pihn i uu inaiiao oluolu a lumoli no lioi, o kun haku. E uloha auunei—e. inau aku keia aloha a hiki i ko kmm hulawai hou aim, 110 ka inea ke iiiuiiaoliuiu nei no uu e hulawii hou ana kami. E liookoia ))(> i;t i; lil;i; ine ka makeinuke o kuu huku, a eia hoi mululo o na kauolia mai Kou Kiekie inai, wahi a Uonauikiuka. E lioolaiiu inau ia auanei kuu miuiao mahina o kau muu lio])iinaolelo, no ka mea, ke ike nei au, o kun mau kumiikamailio ana a paii, na ku no ia i ka hoonioekiihi una mai i na niunuo ho-ku-ku. E ulohu j auiuiei e Eonanikiaka, a hiki i ko kaua ; liiiliiwni hon ana. i Mumuli o kuleahi houilona i hauwiia j mai e kv lOielinela, knlou lioomuik'iii akn { la o Bouanikiaka, a emi liope «Uu la a | puka iwah.o oka nuni. laia nei i kaa) ivku ai ina Uekuhi \vahi keeua okeu ept - j ka loa uk'ii ui iwuhō, a iloko hoi o ko i;i j nei i ku hauoli, Uii hooho ue ia oia j me ka leo nni; E ola loihi Kou Kiekio ! j E ola loihi ke' Kuelinela nui! mo ka lo- j hoia mai no nuo e Ilikelieu. , j Me ka .mino nka ma na papalina i 'i ho,)io[ie nku in" o Kikeiieu i keia ruati leo hooho pilioihoi 0 1 Boiianikiaka. Ai ke kolinlin ana aku a nulowalo loa ku wau'.t!o iwa o kn leo i kulii <_■, ua<)obe);i ke Kiuliuelai ka pano Oia ke uno o M' •kuuaka e inaiuia io anu i kona ela no'u uia keia inua uku. (,'/')/(> / p ni.)