Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 45, 9 November 1878 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

[Unuhiia e ka peui manawalea a Joscpl Poepoe no ka Iliwahiwa aka Laliui.] MOKUNA 111, lIELU 12. E na hoa hoomnoawnnni i ka moolelo o ka Niiiia Ilokekila Hinedu, aknlii no kukou a ha|,iw<ti hou me na hioliiona oiu waipalie o ka kakou hiwhliiwa a ke koii, oini oia e hiamoe huomaniio ole an» me Niolopun, no kokahi noiu pule i kaHlo ae nei a pimhilo loa aku la a nalowale iloko o ka polikua poeleele a Kuio. Nohiilii, ko nonoi aku nei k;i oukou kiiuwa ina liina aknU nlolia oke oiikou iiuiu lokouaaikai e liookipa hon aku i ki knkou kmnalei nei e imi hou akulaia oukou, n o hoolilo hoi i-iia i hoa hoonipo na ka poe hooniponipo, a ipo inoe aoao ua ka poe puni hoomuo inoe-a-iiio, a e.lilo uuanei ia i hoa kamakaninilio pu uie oukon e heiie olu ni na akn, a op,iip, t i ua hluhlu puliiika, E-i na hou mni k.i Aiwohikupna laniikila u ke kahiiii mokomoko o Oiu»k ■ bua, ke pnkoinikoun a iihiknnniia nana e op»ipai aku iiku i na kuknlu o Kahiki, a o ki «u hoi mwn e lioohiliilu ke koi umkaiwi iloko o ka pa hekili a Knne, a o ke kupueu l:oi uaua e hia ke uhi anannapu īiilii a Kui,t!on. On'iiu no ku oukou kauwa haahaa. HOOUNA aku ln o V..ladimira i k«nukolu i konu kwikneke, oia o Terewuh>, e hoike aku iaia no konn mnre nn.i me Milolika ka ui, kona kaikuahine, n me ka lianlehia am o ko laua enumi ka pilikua Tugirinu ma ka oi o k-i wak.ikila a k» N <ita Kokekihi Hinedu. koua mea kiai a mea miil uua-i kiiim mau mea kaua, me ua miikoiiH makauiae ho nui. aiOKUNA IV. Le.ilea na ilio-h^o, V amii a ielele, H oloke i o a i o, Ao-an-ii uiu ka olinli. Oiyi'. Auwe ! ha k«pa no ke kanikau KelH e hoikoia mai la, Ae; aia aia io la, 0, ke uwo mokumokuahn» nei, 0 ! lie hiliii.—ho hihio weliweli uuei. 01ynipiu. UA HAAWI ae la nu Moi he ahaiiiua uui i ke nhiiihi o ka ly j lanakili ai o Kokukila, u ua kooo ia na mea a pau e helo ao, e hoohiwn liko i kn liauoli oia po. E kaiii ueio ole hiih na moii kani, o lnio aua ka poe hul», e hehe iuin ii.i akn, e puku min na kinlia, a e hooiiiaiiiiiu noa ka poo liooiniiiunu, a ke hoom.iopopo »iku i ka mannwn, ua pilia i®aoli io i ka lnuioli, Ae, eia iloko o koia nluka aliakniuikii he iwnkalua poe kiuo kanaka i iko ia nku aole o k,iu in ii nun lii) inau ino-ili okā 1 >e»e aka iloku 0 keia wa o pihaia nei e ka lenlea, aole aka, e li«ka pono nnn kn lakou mau m»ka niHhuia o lea ui Milolik», e hoomaopopo pooo iuia i na oui nna a koua oiwi kiuo, i 'ka waipihe olu o koua leo, Ika hai mnlule ona uiiuo «ka. Auwe I iia ku inaoli i ka iloli ii miki puuwai k"» Milolika inmi "lohi apa i ka pnpa o Mhukelo." Ae, ini oia ka puuwiii o ko oukou mea kakuu i ka eba liuia ole, e o maeelule anu. E na inakiuuaka maikai, na hoa puni kuao hoi, ke ike pu ae la uoJ<akou i ko ka ui Milolika hiihii iu «tia e na kaliaka iio lakou u« heleheleua umlihini a kakou i ike >h nei e huikau pu aua a e hi:>kaha kauahealie ana hoi iwaena o ke nuaina hewahewa i kouoia no ka ■ihaaina hauoli ina in po, a me keia heo lioniia ana o Milolik», i h"omauao wale iie ai uo ka mea kakau i koia mnu wahi I"L»))i mele : ''Ua haln ka PiHilona ni i i Ililo, U.i imi aku la ia Papaliiiahi." Mnanei l,v e uon > kikon o nn hoa ke

liookun »ku iu Milolika e »h»i iu una e ka iu o Ukon, « 0 liooj>mi loa hoi i ko kakon m,ti uu.nno ana o nhaialiol,, uku m.i nu mehon o u;> kupn kil>ikih, i)0 ; „ kn ui. oiui oia e laweu iu lu e ka ehuohu m >k:tni Puulenn o llilo. E hnli ae kakou i hopo ,t hekau pono aku i ka knk'ou muu kuiuakiimiiilio „ na no ke Aliī Vnladimiru mo kana ;a«u h<ma ma4a po. Ea i ku hnli hoi ana mai o ua Lii la m»i k«na huukni kinai ahi mai me> kona P"hli mu kii oihnn», me ka lehulehn no lioi a pau i ulua ia aku no ia hana nui mu īa po, a ia lukon ma ke ala-hele e k;.moe pololei m>ii ana a hiki i ka halenlii, e uluaoii aim na leo himeni ano ahiu olioli u na keiki a hi Ursa Nui (Beu Nui) e kani-kmii pihe mnu ana na | e0 hooho hnro nia o a maanei o ke kuo-o hunk^i, e umnmnmu ana hoi na lania liele j>o he mmi t'>usnni a i ka hooinnopopo uku ain i ke «o okoa keia nmu mea o iko ia akn nei. oiui, aohe uama kau kua p* ala o pu kele kona ike ole ia iho. I ka hiki ana mai o ke Alii kn Moi a me ku lehulehn u p MU oka hu-.kni kinai alii a hoolana pono iho lu muwaho o ku pnka pa nui o ka liulealii, he meuehune "kannka ko ilee aku, ke hele !u u kaulu welu luu." I ka wa a ku lnmkai e hoohii ana na ilee iu aku la ka Moi, e pii »e am ma keknlii «ahi kiekie, a oini ke alii e hoomau ae ana ika pii, haawi mai Uke nnuina holookoa he muu huro nui he ekolu, a i ka nieha uua'e o ua haiiwulnau a ii)e na hi.ukamuuou pahmehe liilii, ua kunou mai |u leu Moi, a paana mai ]u oia he mau mapuna olelo wai-palie. E o'u uiau mukaainaua uloha—Ke haawi aku nei au i ko'u mau hoomaikai ana a rne ko'u mau mahalo palena ole ia oukou u pau, ka poe hoi i kokua a i »)u pu mai me n'u i k« hoopio uua ako i ku lu;i o na euemi i auehe mai uei e hoopoino mai ia knkou. He oiaio, o kooukou kokua h)ju ke kuinu i aaha ole ai ko kakou knluuakanliale mnkuahine nei ika aahu eleele o ke kanikau, a i ole o kona lilo anu uopnha i pun lehn eleele, >1 i luiilii mainoino, uu alelo nnu ole n ka enemi n oukoil i laiiakila ai. Ea e na innkuainaiia, nie ke kanalua ole aole mu i ike i ke kolu, ku ha, ka liiDa a me ke ono palm o ua enemi e iiookokoke mai uki ia k..kou, a o ukali una hoi kela ii ine keia o l .kou iho, no ku mea aole i linliu loa inai ka hala aua aku oko kakou eneini iiiua, aia hoi ukali, uiai nei no keiu enemi, aolo no uae pnha e liuliu e hoen hou mai do ht eneuii e owili ia »1 kakou o ke kmnakenn,* a pelu uku no paha aiiHiiei ka bope—-aolo nae kikou i ike. E l)i,>om>)ui)W;inui iki hoiMO/iiou-, j kon, uno he inea pono ia kakou « puu ke j hoi hoii ae u hoopun loa uku i na lealea ! o ku alniuiiiH n knkou i neuei i i ( na liora m>utiua ae o ko kakou hoeu ia j una e holo e hakoko pu me ua ula ahi okooko. Nol.iilu, uie keia kono hope! loa ko hookuu uku nei uu i ko kakouj i koakoa unu luuunei, a koino uku kakou o hoopau 1 nu nanea hope o keia po. "I j ku pan ana ue o ku ka Moi haiolelo, ua palni niai la keiHlauia he Uiall liuro hou ekolu, a kii aku la iloko o ka haleahi a ' liiki uku i k-ihi I ku huakai el komo nkii nei me ka Moi ma ko poo a liiki uku 1h tua ka pnku komo, nu e ako | lu ua muku o ku Alii ma kohi aiia i h«a lele iho ai i kaeu ipo a/oiiu, «ia hoi, ua j lioohoka ion iu miii !a ia oiui o kela mau ] pupalina no laua 11:1 ula weweo ohelohe- ] 10, aole iauu niHlaiU, o keia oimu maka | noho hoi u k»i noliea olu O'moum. aole no ' he ike hou iaakii, a o kela papu ama-i . umn aiii"i i oi aku'maioua onu kulu hau i o k i weh-enu kuiao, uole iio pu,i hou mai' aka, ho neo ke ike ia aku uua e ke Alii i ia wii. Ma keu nole mua anu okoke i Alii man lena ike i ka ike nn.i'kn i kaua I mea i alohu ui aole no ia i mdUao, "Ai i ako nei kanu ipo, 1 ke hu a ka liewuhewu, A ke hoohowahewu nei la ia, Ike kiiioWnilua e akumai uua." i 0 kona koiio ia mmiawa, ua hōoualo i kana kele it» i>i iho t> uieu noua e hoouia-; ia ai, eia ka auanei. " Aia i ka poli O Kalaluu; j Elalau wulej»nu no me Hiku, ' 3 kt< kui papalii lei puu Pupala, . ! E"kul.i no u ka \ Ho miki-u»iiiiiii\i uu k<* akaurai," (Anln i f.av.)