Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 47, 23 November 1878 — HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU. A ME KE Koa Opio Wiwo Ole; ATAGANANA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA KIAI EKOLU. A ME KE Koa Opio Wiwo Ole;

ATAGANANA!

[Unuhiia o kokuhi pooi mimnwalea no ku lliwahiwa a ka Luhui Hawaii.] MOKUNA XV. HELU 3G. OKKKAHI kunni ivno mii i loua mai ai keia nmu humi hoopoiiio, mainiili no i;\ o ka ]iili aloha loa iimwaeua o ka Moiwaluno a 1110 lui Mmlame Kovenist>. Ua oi pakola wale aku na lmim hoonhiInm a keia niau kania o ka aoao waliwali, uiaimia ao o ke kaiia hookalio koko iiio Sepunia, ka ulnha-ka run Enolani a 1110 na hoopilikia in mai o na waiwui. Un akaku i ka Moi me he aniani kilohi la, aia o M;idame Kevevuso ke lawelawe ut't inalalo o ka Moiwahiue, ka mea lioi i kaiehuia e hele aea wale ma ke leulanakauhale o Toua, a i inanaoia hoi, aia no la oia ma leela kulanakauhale kahi i noho ai—ua hiki mai no uae oia i Pai-isa, a iloko ona la elinia o kona noho pee wnlo aua, ua pakele »ku la oia iua ka apua, mai u.t poholima aku o na kaiko o ki-* kulanakaiihiile, a no ka pakele ana o ua Muelame Kevevuse uei, ua hoopiimia l<a Moi me ka enaena o kona inaina.

Ano e koke ae la ka inanao o ua Moi Lui nei o Faraui, a pau loa ae la ka hiliiiai ana aku o kona luanao maninli o kanii Aliiwahine, aka, o kona iini nui uo niw, e liookiiulana, i»ati iaia iho ma ke ano he hi wa ole a he maemae. Ua hoomoali hou luai la nae ko ICadinela ina ka olelo ana, aole uo ka hiki kino aua mai wale no a Maelaine KeveniKu ma Parisa, aka, no ka pipili hon ana aku 0 na inanao aloha o ka Moiwahine no ua Miul.une la—iloko hoi o lea wa a ua Kaeliiu'la uei i hoomuka aku ai e nowelo pono 110 na inea 1 hanaia, me ke ukenui ana <: loua mai un lioike moiilmka, īm liouo mni la kekahi elele uiai ka Moiwa iiiiu' mai o liimn kiKi nmi i nu kuamoo o ka poiio a ine ka inaluiiia, ii īnainuli o ka lelo ana umi uie ka pahiluuia uuv kn lima, nialuna iho o ka lunu nnna e hooko na kanawai o ka pouo, ka mea hoi nona ka inuua i haawiia aku ai o uu knuoha o noii ukahele alui i na mea a pau, mo ka hookiiawulu pono una, u e wuiho alui lioi mahopo i ka hoike oiaio imuu o ka Moi. No ka lono ana nku o kn Moi Lni i keia mau inapuuu oielo, ua liiki ole loa iaia ko hooumlielio iaia iho, —ku iui lu oia iluna ma kona mau kapmii, a hele aku 1«, me ka awisvi launa ole, ma ke kuena knhi e uoho ni o ka Moiwahine, nau iho la n» kni iuo na helehelena i hole a haikeu, a i ka o-wa aua aku o kuua umii mapuna Jeo, ua !il;e do ka imleolo me lea uuina ana o tia paia o kekuhi hulo nui e hiolo aua ilalo, a e hoike mui ana kona ouli i na umaweawe o ka inaina kupouli. Aole loa i ekemu hou alai ko Kadincla, aka, ua noho iiuuuule, iho la; uole hoi 1 lioopuka hoii aku i kekahi mea e pili aua iio ke Duke Bakina]iaina. la wa no i komo uiai ui o M Terevite, nio konu inau hionu uno olmolm, nole loa hoi he wahi auo inakuo inaluna o koiia muu papalina. laia i hiki aku ai iloko o ke keoiia a ikd aku la i ko Kaelinela o nohi» mai una, a nie ka lioonmopopo pu iiua akii no hoi liekahi i ke ano haakokohi o na heloholena o ka Moi, ua liele wale a "kului ka eiia i k;t iiiiu leaikoo," uohiila, ua opiopi ae la oia a kii[iao aku lii. i koiin. man nooiioo wuilaua uuilie, a nio na hioii.i wiwo a pau, a lioomak'i

la koiia lioike iuia iho he koa hopn 010, e like mo kSainesona imua o kona muu one-! mi Piliselin. la wa i pane mai ai ka Moi Lui, ua luki mai nei no oe iloko o l;a wa maikai, | no ka ine;>., iia lono mai nei an i ke.kali; niea nm.i e pili nna i koii maii leoa. J A pela no hoi au, i paoo aku ai o M i Ue Terevile. lle nmu mea nani no hoi j ka n e hoike iiku ni imna ou, e jiili ana uo kou poe hooleo kanawai. | lleulia la ia au e pane, īnai nei ? walii a ka Moi Lui, me ke, ano uiuilani. Ua loaa mui iii'u ku hiinohano e hoike akn innia o !;on kiekie e ka Moi, no kekahi [;oe kiikaolelo, na luua a mo kekahi muu poo o ka oihaim kaikoo kou aupuni e ke aiii—he jioe hoi no ke kuiana hanohano nae walo no, aka, ke hoao nei lakou e kuo mai me ke kuum ]iono ole i ka maluhiu a me ka hiehie o ka oihiuia koa ua hopu iho liv lakou ilolio o ka hale ina ke ano kolohe, a leauo aku la niu ke alninii me ke uno lioolmahaa ino loa, ti hoopaahaoia aku la iloko o ka [i.i kauii o Keake, i kekahi o kou inau koa e ka Moi, o noho ami mnlalo iiio o kau hooniulu mia me, ke kuinu knpouo ole, a o im koa la o A(osa no ia. 0 Al.OHu anei, wahi u ka Moi me ke uiio hooinuuuea, ho oiuio, ua iko uo au iaia. E hooomanao oe e ka Moi, wahi a M de Terevile, o keia ALosa no ko koa i )ooiiia ai k.t eha kukonnkonn nlia w;ile ia M Ka!in.s«cii, i l;a w;t i uluahewa ai );a manao iuaina, iloko o kela liakaka lua i hala aku nei mamua, aka, e loaa no ke ola maikai ia M de Kahnsaea i leeia wa, uole anei hoi pela e kuu haku ? wahi ana i haliu ae ai a paue aku la i ke Kaelinela. Ke hoomaikai aku uei au ia oe e M ele Terevile, i pane mai ai ke Ivadinela 3 me ka nau o na kui, a rue ka uwi o ua niho. He oiaio, ua hele aku o Atosa e ike i kekahi o kona maii ui.ikiimuka, wahi a M de Terevile, he opio nona ka inoa o Bi'renese, a he koa no lioi no loko o kou inan koa kiai kiuo o ka Moi, inalaloo ka hooumlu una a Esr;ivLs, akii uolo i upuupu ilio Uona noho ana nmloko o ka hale o ua inakaumka nei, a iaia e hooinaka iinu o kikoo uku i kekalii wahi huke me ka muimo e hooiianea iaia iho, ia wa iio i hoopuuiiii ami ai o w.'iho o ka halo o ua koa a mo kekahi poe lunu o na kaiko; a wawahiia inai la ua ipuku ; a holomoku nuii la lakou iloko o ke keena a Ato«a e luana inaikai ana. Ua ike akaka lea inakou ia mau uiea a piui, wahi a ka Moi, no ka niea, ua hookoiii kela maii inea mainulī o ka nml<oti oihaua i i.twela«"e ai. A o kekahi ha[iu anei ia o lea oihaua i iaweluweia nm'aio ou e ke alii, o ka (iopu wale ia nim o keknhi koa e uoho nna malulo o ka'u ianiinaln ana, a he kuuaka hala ole lioi, u huio hiilulniliiiu aku la inuwaenu ona koa kiai elua me he kanaka la ua haiia i kekuhi kuraima e hoiuo ui i ka liiinohiino o kou anpnni e ka Moi, uie l;c* alaka: hoomaewaewaia iwaemi o ku lehuleliu—he kuuaka hoi oona nii hioua wiwo ole, me kona uiuu olona wikani. a ua mauuaaku hoi i kona ola, a ine ka hoolmiiini ana i kona koko īnaka nme no na wu he niiii no ka niakee i ihiihi e. ke alii, a tia uiakaiikau umu no lioi oiu i keiu wa e hoolmnini lion i kona luiwui koko uoii wule no e ku Moi. Auwe, Wiihi a ka Moi im; ke ano uuka hiialulu, a pelu io ilio la auei 'na uha i loohiu tn;ii lualuim oua i keia wa ? (Aole >