Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 51, 21 December 1878 — KA PAE AINA HAWAII-KO HON. W. M Kipikona hali holana mai-Kapaolelo ana me ka Mea Kakau Nupepa o Kapalakiko. [ARTICLE]

KA PAE AINA HAWAII-KO HON. W. M Kipikona hali holana mai-Kapaolelo ana me ka Mea Kakau Nupepa o Kapalakiko.

i niHioakakaana malalo iho, mailoko tnai o ka Nupepa Chronicle o Kapalakiko, a penei na lioaini ana ae a ia rnipejin : Ineliinei ua lnili hoi mai o Hor». W M Kipikoim mai ka Hikiua ba mai, n. oia }iqi kekiUii o ua hoa kaulnna iloko o kti Almolelo Kad Kanawai o ke Aupuni Hiwaii, a he niakamaloi hoi-e noho koonoono aua iaa ia jme aiua. No koua hnalelo koke nmi ia Knpaliikiko »jm ka niekuahi o keia la, nolaiia, tuv hele aku kekahi tnea kakau o keia pepa. (Cbvoniblc) 0 ike iiua inelmiei tua ka Llolele lkiawiua, a « loho i kona ntan tnanao tna na kumuhana ano nui a jiomaikai akea, a un kamailio tna na hana tjiii j [<a hoonioo ana i waea olelo moana mawaena o Kapalakiko a i ka Pae Ain» o Hawaii, a liiki i Kina a uie lapaua. I ko Kipikoīia niau k nku nei nae i Nu Iol;a, ua hnniailio nui oia ine Cyrus W Fiilc!, he haole hoomoo waea olelo moana kauīana a uu. hoine mai ua Fieid nei, o ka hoopuni liolookoaia o ko kakou net Poepop, me na wawi oielo moe hohonu kooa anoi, a o kaPaeaina Hawaii wale no ke kikowaenaano nui a kona uianao i iini ai. I ka wa hoi a Ka Bloi Kalakaua o na Pae Aiua Hawaii, » hele makaikai mai ai i o kakou nei (Atnerika) ua kamakamailio pu no oia me Mr. Fie)d, a ua hoike mai ka Moi i ieoua manao no ke kuu akea ia mni o ua pono a pau o ke Anpuni Hawaii, no ka pomaikai o ka hoomoe ana i waea olelo, a pela no hoi ko Kipikona kamailio pu ana me ka Hui o Borua ma Bosetona, tio lakou kekahi Hale Oihaaa Kalepa raa Hoaolulu, no keia haua ano uui a kaulana o keia au holomua. Mahuaeu.a. ka Oihana Kalepa o ica Pakipika. No ka hookomo pu ia ana mai o Kina a rae lapana rtta keia hoomoe waeaolelo na lilo i niea. ano nni loa na Pae Aina Hawaii, a e oi pakela aku auanei kona pii atia me na jjomaikai holomua, a e liio auanei o Honolulu he wahi hoolulu no na aumoku kalepa waiwai a pau o lie ao nei, a i kahua hoomoana hoi no ua aumoku kaua o ua lahui a pau ma ka Pakipika, ke hooko ia ka tnoe ana o ka waea olelo, a e Ulo hoi ananei q Kapaiakiko i poowai nui, nana e hookahe akn 1 na hoolako ana, no na auoioku kaua a kalepa hoi, mawaena o ko ka Hikina Amerika a m« Auseteralia. " 0 ■Ql-ojiakiehie ka Lahūi Hawaii. Ua ninauia aleu o Kipikona, no ko ka Lahui Hawnii manao no keia hana h&O hooinoe ana i ka waea olelo moana, ua paee mai la oia: Aohe mea i koe, aia, he hauoli me na manao ulumahiehie Jiai loko oia lahui aloha, ke hookoia leeia hana nui a kaulana o ke ao malamalanm, a ua oluolu loa ke Aupuni i kekahi Hui, nana e lawe mai na ho'oko pouo ana. Ua waiho aku o Kipikona he bila kanawai iloko o ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii o ka makah.iki 1874, a ua apono ia, oia hoi, e kaawi ana i ua pono uo ka hoopae ana aku i na lako hana waea a pau e komo aku ana iloko o ka aina me ke dnte ole, rae kona kanalna ole no hoi i ka hooko poīolei raai o ka Ahaolelo, ke hiki mai ka manawu, a ua makaukau ka lahui Hawaii e hooko mai i ka hana iua ko lakoii'aoao. Na Limahaha. Paei.e no Hawah. Ia Kipikona i aku ai ma Kalolaina Hema, koua onehanau, na hakilo akahele loa aku oia no na linmhana paele kupouo no na Pne Aina Hawaii, a ua olelo ne oia, na hiki loa uo ke loaa iaia 500 paahana me ko lakou' mau wahine, no na aina mahiko o Hawaii, ma ka §10 ka uku malaina, me Ua hanai jtu aku,. no ka mea, ma na mokuaiaa Hema o Amerika, he §6 wale no ko lakou uku malamu, aia hoi iwaena o lakoue loaa anu he nui wale tm lirn&hiiaay mai~ kni, no lakou na uku kupono e haawiia i $15 a $20 o ka malanm, nole loa hoi e kanaluaia ka hiki e lawe uiai ia lakou, a o na lilo nku inoku no.ke kino hookahi, iimi Kaleiona, Kalolina Hema mai a hiki loa i Honolulu h.e §100 paha. O ka poe nae i maa 'ma ka hoohana nna me ua hipi a me kekahi uiau haoa auo nui e ae i pili i na mahiko, o lakon ka poe i akenui ia ma ka Pae Aina Hawaii. Ha uui ke kekeueia o Da pake ma ka Pao Aiua Hawaii, e na hoale a me na kumaaina paahana, a, ua lik§ ka mauao o kela mau lahui a elna, aole e lawe hou j ia aku ua pake ilok<\ o ka aina, ke ole o ka lakou lāau w<ihine pu kokahi ē he-le aku. Iwaena o eu tausani pakp i lawe 1 inan limahuuaia no na mahiko, he raan hanei'i wate- no paha -o lakou e noho la ma ia ano. TJa emoolu loa ka hapanui o i lakou a haali-ie mat i ku noho ana kauwa | zna na aiahiko, a lawelawo aku hv i na [ hana U-o lukon ponoi, a uo'lakou ka,hyi ,}ia uiahuahua o na oihana kalepa iiilii a' i o kekahi poe kakaileahho lakon he roan , j poo kah:pa kiekio a waiinu a'tr .-iloko o . 1 ka aina.

0 HAWAIt 1 >'A X,A K HtKt MAI AifA. Ma ko Kipikona. manao, na hipuu paa loaia ka Pae Aina li awii rne Kapalaki» ko, aob.e ona nmnnoio iki, o tta Uelehele* na o ko Kuikahi i telegutapaia mai W*~ &ioetona mai, o aeia akn ana ia mea, a hiki walo i ka \v& j lonoia niai ai na manao o kekahi noao, aka, «a liooia maol| no oia, ku liaawi uku nei o Kapalakiko i kona raan kilohi waino'iia ana maluna o Ue Kuikahi, me ko nno, oia ka pnnaika nui e lioen mai nna ma o Kekiukahi U nana i hookele i koua tn«u hana a m» Imahua loa. Ma ku makahiki 1878, ou pilahea aku nm-o o lsa 81,000,000 ka waiwai īo j lioounaia mui Ilapal&kiko aku, ahe pii nui una i ko na makaliiki e ae, a Hlo auanei o Kapalakiko a ro6 Honolnlii, i maii hoaaloha ehoolako aku ana kekahi i kekahi e lilie me na wa i hula aku.