Ko Hawaii Pae Aina, Volume I, Number 51, 21 December 1878 — Ka Pae Aina o Kilibati a me ka Pae Aina o Makala oia hoi o Maiconisia. [ARTICLE]

Ka Pae Aina o Kilibati a me ka Pae Aina o Makala oia hoi o Maiconisia.

[Kakau ia e T. K;isliuaen.] Eklu 4. A oia no paha ke kapn kiōkio oi «ku oia lahui, aka, na maopopo no nne ke kumu, Ho ko nloha menenmne a kieleio oia lahuiik.» iakou mnu keiki, uaikenu. He lalmi puni keiki a mnlnma hoi l;a pot> Kiiumilii. I ke au n n» han.a lealen a iuo na wa kupilikii kauao ka iiinn, no le lakou haalalo wale i na keiki liilii e uwo alnlu i kauluile. E like mo ka hapanui iwnona o ko kakou Uhui nei, a ua oi «ku ko lakon aloha i ku lakon uiau keiki mauana o ko lakou mau hoaLnuau ponoi iho. O ka honu ka ia kapu kiekie o ia pae aina, he make ke kanaka a mau kanaka hoi i loaa ai ke ai malu, ma na aina alii, a me nn aina alii ole, ua liko no ; nolaila, ina ua ikeia ka honu, hopuia a paa, alaila, e hoolaha akea akn ka pono a lohe na 'lii, ina ina na aina alii, a o na elemaknle hoi ma na aina alīi ole, alaila, e pepehi, okioki a pnunaue aku i ua kanhale a pau oiaaina; a pela no i ke kohola ke pae ola a pepehi ia, e kaana like aku n", i ole e ulu ka ohunwa a me ka hoohalahala, alaila, o ka hakaka hoi, TJa olelo ae nei au, nia na aina nlii ole, e lika me Taniana, Avoxa, Onoion, in tukunau, Beni, Tapiteuea ine Nonouti. he mau aina alii ole keia, aka, ua Johe au mai kekahi mau elemaknle kuonoono o Makin, a he kupiinakane o kela alii nana i pepelii ko kakou maulo I-lawaii, penei: 0 Beru he aiua alii ia, a nolaila ua kapaia na aina a pau mai Apaiaua aku a hiki i Tamana ma ka olelo 'a ka poe Makin, "'l'ei Beru," oia hoi, "He Beru,". no ka mea, o Beru ka aina alii kookahi iwaena o na aina alii ole a pau ma ka homa mai Nonouii aku, penei kekahi wahi mooleio : i ka manawa e like me ia, ua laha piha ae ka mana ulii o Beru e hoomalu i nu. aina alii ole, alaila, holowaa aku n holowaa inai; lakou ko na aiua alii ole i Beru, a me ko Beru i na aina alii 010, a kukakuka na ka-1 naka 110 ka maikai o ka noho ana o na alna alii ole. a nie ke iuo o ka noho ana o na j aiua he alii, alaila, o ke kaua kipi no ia, a'i kokua tnai la na aina alii ole ma ka hema ! aku a ma ka akau uiai o Beru i ka poo kipi, a pau loa ilio la ua alii i ka luknia a lile o Beru i aina alii ole a hiki i keia manawa. Aka, o kona kaulana iwuena ona aina alii a alii ole tna ka liapa liema oia pae aina a mni Apaiana u;uma ka olelo ana a ka poe o ko na aina Makin, aole e j pau mil" He walii huaolēlo keeo ia nae oia hoi o f 'Tfci Revu" eua kanaka o Apaiaua a hiki 1 Abemana, no ka mea, hē mau aina alii no ia uo lakou ilio, uka ua huipuīa nae me- na aina' makinūnana ika olelo a ka poe Makin, a lie mau kuuiu hoopaapaa ia no lakou , penei: oAhemana, Kuria Araiiiiba, hookalii no alii, a o Makiu nui a uie Makin liilii, hookahi uo alii, he mau alii mana kiekie.luua iwaena o na aina alii a pau o ka pae aina Kiuimila, a he mau hoa'loha laua e kokua ana kahi i keknlii mai mua mai a hiki i keia manawa. Lokomaikai—He poe lokomaikai Ica lahni Kilibati ma kekahi njan mea olikeme kakou nei, h<3 kuhea mai penei: " mai ikai," oia hoi* mai maanei; ia oe e hele aua ma ke alanui, a ina oo e kipa aku a pili hale, alailn, e kaheu hou mai no kela ia. oe peneī; "mai tekateka i aou kieu," oia boi, mai a noho iluua o kuu moena; * ūoho īlio la paha oe, alaila e Ininai a hooiny niai auauei keia ia oe me ka hoilioi piha, a liookuu ia oe e liele no kau wahi e makemake ai.

A it\u ltoi oc o kipn i>lo, aku, nolo palia olelo aku -i maopoiio ki»\i mniiao, u'uula o hoino lakou ia oe, a olelo lio iko ole, hn pi n ho mnkamaka nanaH, \ia like 110 lioi patia me kakou ke kipa ole ia mai o ka ma« kamaka mnhope o ke 'kahea ia ami, a. he poe puni hooinoa u hookeiki mai 1 tia tnalihini, ho ka maUcmnk« i kalū moa waiivai keki.hi, a 110 ka manno hoohalikelike a hooioi i kona mau hoa Kinimila, 110 ka loaa iaia o ka inoa a nio ka hoomalihini. ITc ulia nao o ka pilikia ke ili tn:vi mahina o ka malihini maniuli oi.i nmn manao o lakou, nolailn o lea hoole loa aku ka pono ī):a ka houinoa. ann mai, no ka mea, tna haawi wahi" mea waiwai oo i kokalū mea i hooinoa inai no kona hanai man uiai, alaila, e olelo a mnnno mai o liku rno ia kekahi poe aku, a lilo i kumu hoohaunaele e pono ole ai, Na hana lealea—Fle poe puni lealea ia lalini, a he nui hoi na ano hana lealea, aka, -o ka lualea hula nae ko kiekio o na ano hana lealea iwaeua oia lahui. A 110 kekahi nioa ano mii, ina paha he hōokuku akamai hula, alailn, eluu a «kohi nialiina oao ai alaila biki ikala u uniki ai, Ua kahaa ia ka lehululiu e akoakoa ma ko ktihinukauhale hookahi, ku no ilnna ka pa hala, na kumu me na lmumana, mai ka niea ekoln kapuai ko kifkio a hiki ika mea eono kapuai, alaila, \ia hamoia i ka aila nin a liiuuliinn, e kului olohelohe ili ulanla aua, he pa-u launiu ko na wahine, a lie pa u īnoena liilii ko na kane, o ka poe pokole mamua, a o ka poo loloa mahope. (Aole i /w/.l