Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 5, 1 February 1879 — Untitled [ARTICLE]

0 kula a me keia Aupuni, a o kela a me keiu Lahuikauaku, i lioonohoia maluna o keia ili honua, aole e hiki lakou ke hooneleia i ka Moolelo ole ; a ho mau hana no hoi ko lakou, e hiki ole ai ke powaia i ka hoojiihaia me na moolelo, na mele, a me na kaao no ka lakou nian mea i lawelawe auo e, a, hana kaulanaai. Ko huli aku kakou a nana inalahui naaupo o ka inoaoa, a me na lalmi hoonianakii pouli o ka honua nei,—aole loa lakon i hooneleia me ko lukon mau huopuka kaena no leahi mau hana kanlana a lawelawe kupaianaha i hapaiia e lakou a me ko lakou mau kupuna. O ka hoomaka ia ana .e nohoia o BL'vit;uiin Nui, na kekahi mau ohana naaupo haaha-a, i auo like me kakou iloko o na la pauopano o ka pouh a me ka halīa anu mauiuli ona hoomana ana maliope o na niea a lakou i hana paka ai. Pela no o Kina, a me kahi mau lahuikanaka e ae e notioho mai nei, he mau moolelo iieie wale no ko lakou a pau. Oiai, eia kakon i keia au hou o ka naauao, a ine ka noho lanna like ana me ko

ua Aupunī nu'i o na ;iina e ; ua hupaiia inai ko inakou manao, 0 paipai akii i ka hoomaopopo a rae ka nanaina 0 l?a lehulehn, raa na mea e pili ana i ke kakauia aua i moolelo no ko kakou aina, a ma ka kakou olelo ponoi no 0 Ilawaii nei. No ka raca, 1« nana aku muloko o ko kakou nmu knla, mai lni wa mai i lioomaka ia ai 0 ke knknluia ana c> ko kakou oihana naauao, —!ie mea hilahila maoli ma ka hoomaopopo ana, ka han ni tmi ia 0 ua haumana Hawaii me na inpa e ]iili ana i ka inoolelo 0 na niua e ; a ua ano uuku loa ka ilcy 0 ka haumana īua na mea ponoi, ? pili ana no kona uina a mc kona lahui iho. Ho mea kupannha tnaoli keia, ka hoopihaia o ka kakou niau keiki me na moolelo e pili ana i na kaua Kerusade, a me ko na aina e, kuhi o lakou e moeuliane ole ai, e hooiilo aku ana ko lakou niau hoolnakaha ana ina ia mau wahi, a hookulaiwi loa aku hoi malaila. iVIa na aina 0 ka naauao Karistiano i kweia mai ai i ko kakou nei'mau kapakai, im huiuhelu makou, 0 ka moolelo pouoi 0 ka hauinana ka oiion nniiiia akn iloko o kona nmu hoomaopopo a um na hoopaanaau ana; aaia a pii nku ka haninana ina na buke kiekie, alaila, ua hooniaka ia ke ao ana ma na inook'lo o Roma, a me ko na aina e. No ka inea, hilahila inaoli ke kanaka i aoia rne.nu ike knla, ina, aole oia i kainuaina rne ltau wahi moololo o kona aina. 0 ke kiunu nui no i hooneluia ai ke ao ia ana 0 ua haumana Hawaii maloko 0 ko kakou mau kula maoli, no ka nele no i ka 1110olelo līawaii. Ua leaieau o I3inamu, Jaiwes, Dibela, Choever a me Batus hu moolelo no Hawaii nei; aka, aia ia mau mea nia ka olelo Eeritania, aole e loaa ka pomaikai ,nea i l £a kukou mau keiki Hawaii. 0 kekahi kumn rini i konuia n»ai ai niakou e hapai aku ma ke kakauia i moolelo Hawaii no kukou ; oia uo, me lio la 0 ka wa luipono keia. I kekahi mau makahiki i hala aku nei, ua kakau o S M Kamakau i kekahi mau niea ana i kajia ai he moulelo Hawaii; aka, ina kakou. i hoomaopopo maoli i ke ano o kana num. mea i hoolaha ai ma ka 1111pepa Kiiokoa, e ike nu auanei kakou, ua piha pinepine kekahi uian kolmuu me na mea 0 pili ana i ka hoao ana a Lo Keoki.e hao walo ia kakou. 0 Davida Mulo hoi, niamua aku ona, ua kakau oia no na meu e pili ana i ko kakou man Jau nahelohel ßj na man„, na 5-a o ke kai, kH liolio ttlia o ke kanaka, Im lakon mni,~ liuna a mo ka lakou mau paiuii .me na

lwifuu hoowiilea amo kekiihi man hapa moololo o īKi'lii oku \va kaliiko. 0 lceirt maii mua, ua lono nmkou, iuv kukauia 0 iiv loea, nka, aole niakou i ike uft hoolalia ia ;,eia no paha iiunau moa ke wailio ni'i ii«j kti Papa Hoouaauao a hiki ivmi i keia \va. 0 keia auo tuool«lo ka makou o ake nui nei o paiia, e liko me ka hiki ko houluuluia na au, na \va a mo' na hana i lawolaweia e ko kakou tuau kupima, e liko me na n\oa i hoopaaia n\a ua moulelo o n a aina e. Ua hoopuka āo noi makoa o. ka wa knpono koia o hoomaopopoia ai o keia liana maikai, ina, he hoouianao aua kahi he noho'n» laluii kahi o kakou ; oiai, i ko niakou mnnao, eia no ke koo mai nei kalii poe kahiko, i hiki i ko lakou tnau hoomnnno n nie na hoopaananu ann ko lioolako mai ina mea o pono ai. Aia leekahi men nui, o ka oihana lapaau Ha - wnii maoli, ka oihana lapaaunana i hoolelmli'hu i ka noho mohilolnlo ana o ko' kakou mau kupuna. Iko makou man«o, he oihana lapaau nnuui no ko kakou, aka, a hiki niai i keia manawa, nn hehi a na hana ino ia e l;a poe hoonohonoho akua a me ka poe hoopiuiipuni; a ua lilo ī ka olelo aken iu e ka poo o na aina i* inai, he lapuwalo a he hoopanipuni wale no ko kakou oihana lapaau. 0 kokahi oihaua maikai no e ileeia ai e keia hauaun.i hou, oiu ka oiliana hooulu a:, a nie ka oihana e liooiunnai hou ai, ina, i ka manawa. e \vi ai, e hahana ai ka huue; a i ka' manawa hoi kahi e ikea ai ka loliuleliu a me ka mahuiihiia o ka make inaluna o ka ainn. I ko makou konoia ana mai e kaniailio a e hapai aku hoi i ka nianao o ka lohuK'hu ma keia niea, aole nmkou i konoiiia ine ka tnanao luni, e hoihoi llou ia kakou a me ka kakon mau-keiki ina la pano[iauo o ku puuli oko kakou niau kupuna, a me ku hapa nui o ka lalwu niau iiana lapuwale; aka, uo ka pouo wale no o ka mahima ana i mouklo no ko kakon aina aloha, a i mea lioi e hoaka mai a*. i ke ano o ke au, ka uuho nna, a nie na haua a ko kakou mau kupuna ; e like me ka hana o na aiua naauao i kn malatna ana i ko lukou mau moolelo.