Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 5, 1 February 1879 — Ka Pae Aina o Kilibati a me ka Pae Aina o Makala oia hoi o Maiconisia. [ARTICLE]

Ka Pae Aina o Kilibati a me ka Pae Aina o Makala oia hoi o Maiconisia.

[Kakau ia e T. Knelmaea.] No keia aina o Makin na kanaka kupono ke kii ia e ko kakou Aupuni a e ka Pap:i Hoopae Limahana, ma o laua iho e law'e mai i pee paahana no na mahiko a me na hana luhi ano kaumaha, he oluolu ka lilo a ua maa ina hana kau.naha a kuawehi, e like uie na eli auwai ana a hapai,mea kaumaha i ka wa wela .ikiiki. He nni kanaka o keia aina i kepa hanaia e na kapena inoku a holo i tia aina e, no ka nuikemakeia i ka ike hana, pii jki nae ka uku iiana o ko laila kanaka. E walea aua au i ke kakau i keia mea hoopau poinhihi o ka poe heluheluika ?fupepa "Ko Hawaii Pne Aina," ua hiki mai nei nae kakou i ka hoopau ana o ke kamailio no na mea pakahi o ka paeaina Kilibati, alaila, ke nee aku tiei kakou imua ma ka maliele elua o ko kakou n». nea kuwaho a hiki i ka paeaina o Makala, a me ko laila mea i piha ai. Aia na paeaina o Makala ma ke komohana akau mai ka paeaina 0 Kilibati aku, lie kanahiku a oi aku na mile ke kaawale' ma ke alanui pokoie mai Makin aku i. Mille, no ka uiea, o Makin ka mokupuui komohana akau loa o ko Kilihali paeainn a o Miile hoi ka mea hikina hema loa o ' na paeaina o x)lakala, nolaila, ina e holo 1 ka moku mai Makiu aku i Mille, hookahi ■no po, ke inaikai ka makani. 1

He ano okoa na kanaka o keia mau aina pili koke elua Uia ka nanaina, m:ii ko laua mau hoa mokupuni paeahia kaawali' mai, 'a ma na olelo iina wale no i like ole ai. Noliiila, 1a kakoii e hnalele ana i kn paeaina o Kilibuti me ko hiila mau'iuea'i ole/o |ia ao nei, kau ina ka moku 110 na paeaina o Makala ka ihu, e ikea mua ia n -i uluweliiwohi o na aina ma ka' nana ānu', makahi mamau, me he ululaau ia e ntc arfaj ke kai. He iwakalua a oi aku ka heluna o na mokupnui ma «a paeaiua o Makala, oia palm "Na Baharaa" i olelo ia ma ku p«.' lapala aii.a mua no ka poepoe, e pukaana peiiei ua inoa aina a me ,ko kakou inau inakamaka mi B ionan. e nohn ana malaila M.lle. kahi a liev..S Kahelemauna i noho ai 110. ka pomnikai uhane o kolaila kanaka a make iluko o ka Haku, :,ia ~o malaila i keia manawa o Mc. S P K W«a kona pokii nie ka lana wahine i mareia.

Ami0 > Rev - SP Knain ka , t ' lis ionari ma aila. Mcji.ro, o j\h-. S VV Kukuewn ke ku,m,a °. 110 )J!leiinm 0 Radilck kyiji mau mokupuni l.e leliulehn n 0 o lakou ma ka akau ae ( aole nae olaila. man kumuao ,nail ' lllo ' n -Apokaka u:ie e noho kini waiwai- ana, Aur, Ifaruo, Koile,, a , m , ko Aiinlabl„b raa , alaila, o Jelulj, a D)« Lbou.

0 JiDon ka a moJe uwau o in paeama ina ka noho atia, a oia ka aii>a mua i kanma ai ka auoano o ka Euauelio, . . !' a mm 0 iiiilelana- o na pono pili lnui, a malaila i kuu mua i a a j k;l baku l.okauo ka waa ukana makamae Hoopomaikai uhaue o ko laila, poe al.iu »ua k«ni ai»a i neho mua ai ko kakou poe' hoalohaa iuakamaka oiaio, ut > ka. hoo. maamaa hana a kula olelo, a maanei o rV V - J A Kaele ™kule, Rev D Kapah, b P Kaaui, S Kahelemauna O Dr. L II Kulika,l) r . Ri se „ oie Rey. J B S„ow, J L Whitney, Dr A »1 i noho n..,a ai a e noho mai „ei no hoi na moa hope. A^mnilailank U oß,v,l>K npn ii «ii.il la ī Jolnij, a malaila i hookuu oluolu

mai ai kona lioa ii.uuu lawo lau oliva o ko ola,'a hoa mana piha o ka Benta liemololole mnemne, a moo ak» la iloko o'ka Ha- ■ ku ma ka po o ka la 19 o Sept. 18/S, nie ka _ wnlohia. Ua wnilio mahopo nei ho hakukane maikai ino na opio keiki liope o ko laua poli. He uliuli lipolij)0 a ho oluolu nanaiua o na paoaina Makala, no ka uui o' na mea ola knpu luia ai a hoowehiwelii ain», he ano oluolu no na kamaaina o koia paeaiua, he hoopepo a kohu wahine na k;anc, nka, e kauiailio nnia ana au no ko ano o na aina, na mea ola kupu, alailn hoi no ko nlio o ko laila kanaku. Un moe nku na paeaiua nona keia kamailio ana, mni ka akau aku i kn hema, a ho mau luiihelo ano okoa iwaena o ua aina.nei, he momona iki ae ka lepo o Keia mau pneaina i ko KililnUi paeaina, he niau aiua ua mau a auo puanuanu i ka hapalua "o ka makahiki, nui lioi' ka ulu mo keia ])au»iuii, a oia ka ai nui a ko laila kanaka i kapaia ma ka lakou olelo ana u me," ho nui iia ano ulu inalaila, a hu'oi aku ka uunui a maikai o kekahi mau an« ulu olailu i ko kukou ano ulu, a ua kapa inoa walo ia no a pau, Ile m»g ajna lakuna lokokai moana k-p. ia o waehii, muloko olaila e hekau ai na moku, oia hoi ke alo o ke niua a me kahi lana mahe o ke kai, ua poina ae nei au ke olelo ae, he mau p:\eaina kuahiwi ole no keia, aole loa aku hoi he inau puu ine nn kula akea, akn, e like no mo ka paoaina nmii, he ololi haahaa walo iho no, e like ine Wiukiki-kai ma Oahu nei, mai ka elua a liiki i ka eha kapuai ke kiekie, ua kanakolu a oi niile ka loa, aole e oi aku i ka ekolu hapaha iiiile ka iaula ina kahi palaliulaha loa. (Aole i puu.)