Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 6, 8 February 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

[Unuhiia e ka peni manawaloa a .Toscpli Poepoo no ka Hiwahnva aka Laliui.] MOKUNA III. IIELUJ9. I IA WA, kn ae In un inau moho nei ihuni h pn ke «e ln i ka Ihu» uihii piiliiUnua, holo nku ln ke kimi-o o kn tno{nla kiln n hoooooo h1cu lu iloko o ka lioene nHnaho liilii o nn lmi lann e anaauai ia nna o ke «lioahe mnknni noho waokelo. I koia' wh, (ih ku kela a m« keia o ua niau Nuitn nei a hoike uinoli i ko laua mau makaukau, n i k» n«ua aku a ka kakou kuuialei e poo uei, ho mau kanuka mnknuk»u io uiaoli no keiw, «kn, ua mahalo UBe ia i ke kuuaka opio i ka mikihiliiua 0 kmia tmui liaunn pnlii a mo na pale uuh, » e laa no hoi mo ka huli nna a alo ana ae o kono oiwi kino, ua kn maoli iio i hiehie, a o ka Naita aoo hoi he puikaika mauli kana mau hanna pabi me ke ano Liopuhopualulu awiwi loa, «ka, hoIo nae e liiki ia Hokekila ke olelo ae be Naita oia no ka papu 2 o ua Nnita ukamai, aka, aia no oia ma ka helu ekahi, a oiai laua e nononoke ana, aole uo 1 ike aku keia i ko l tt iia mea i lanakiln. la wa nae, ike aku la keia he aoaoa ilio hae, a aole no i liuliu, aoa hon ruai aoa no, a lohe inaopopo aku la keia ke hookokoke loa mai la ua aoa nei, a meha pu iho 1«, a liuliu iki aoaoa mai ana ia wahi a ia walii aku, me ke nno hookokoke noai no nae i ka pohaka a na Naita e nononoke nei. la Hokekila e hoolono nei i nei mau aoa ilio, ike aku Ia ia i ko na Naita hooki pu ima ne i ko laua lealea, a huli ae la laua a alaalawa ne la ma o a īnaanei uo keia mau leo ilio, a maliope ha'Wauawana mai la ka Naita opio, a pua®a ae la ka Naita aoo me ka leo nui okalakala. " He mau powa anoi keia e hoomaknkiu mni uei ma keiu uno ? Ina 0 hele mai anu lakou, e ike auanei lakou 1 ka makakila oniu a ka Naita Upeliama liopo olo." Aolo i pau pouo ae keia mnu ololo i ka hoopiikiiia, aia hoi, oili mei nnn ho ewalii mnu knnaka nuuui k'mo pnipni me na piihikaua nunui, a paiio inui la ko kanaka mua loa. " 15 na kauiika komohowa a wawahi wale i ku mnluhiii o koiu ululunu, ma kn iuon o ka Mui o noho ulii niiu nialuna o uei ululaau, oia ka powa Bttfetu ka nuiiui, e haawi pio mai olua iu olua ilio, a i ole, o haawi aku no nmkou i ka make mainoino maluna o olua i koia aokona." Naiia aku )a ka NaiU opio Ororna a pane uku lu. " E nu daimonio, aolo loa he mea a wiwo a e hoihoi ai aU i kuu pahikaua iloko o koua wuhi, i keua mau ok-lo u oukou, a i olo i ko oukou lohnlehu loa p»ha imna o maua elua, oiai, ke ike nei au ke kokolo mai noi ke koko wela o ka inaiao a Orema Kaulaua ; e helo mai, a e uioni auanei oukou i ko oukou koko iho." " E ua ilio," wahi a Upehama, "e helo mai, a e inu auanoi ka oi o ka'u raaknkiU i ke koko' o ko oukou mau puuwai o keua uinu ilio ino." No koia mau ololo a na uu pieuo loa ua muu powa uei ewalu, a ueo mai la lakou a hpupuni ae laia laua ner a o ka hoomaka iho la no ia o ka hakuka weliweli. I koiu wa, ke lai aku noi o Eokekila a kiloi nku i kona hoino malunu o nu kann ewaln, a i koua monemene hoi maluna o na Nuitn, oiai, ko hakaka noi hookuhi o laua i ka oha o lakou 1«, kn iho 1« uo ia me nu kueniuku hookuokue nui. n naiiu aku la i ka hakaka, aiu hoi, iko aku lu ia ua haule a muko aku la be olua o na powa i ka honnii, oiai, ua kapoo aiiunnu aku la ka oi o na makakila u n» Nuita, aolo no i liuliu haula hon akn la no mni ka huuna palii hookahi a ka Niiila opio liookahi hoii o niv powa a hunu lii)|)o lou aku lu nialuna o ka ho-

uua, a ia wa lioi iko aku la ia i ku liiu.i nua ilio o ka Naita aoo Upehaom, oiai, uii loaa miii la kona kua i kn uhnu n lctknlii o na powa mo keknhi pnuku la»u nui, nolaila, koe iho ln ka Nnita opio Oreina o kn ana imua o elima mau powii, a i konii ike nna im hniile kona kokoolua, pano mni l.i ia. '• Emt d.iimo nio ino, oaa no anei oukou e hnkaka ilio ? oini, ho elima ika hookahi. En, liilahila ole maoli oukou e na puuwai oleele,aka, e moni i ko o.ukou koko iho.' I keia mnu olelo hope lon, haule a mnke hou aku la hookahi hou o na powa, n ia wa hai pu ae la kana pahikaua, n ku ilio la ia ma he inouo la iloko o ke kni, a aie ka leo wiwo 010, pane hou nku la ia imua o ua koena powa ehu. '"Ano.hepio nu na oukuu, oiai, aole kuu pahi me a'u, aka, he aa no &u e hooni:iu i ka hakaka nna me oukou e na ilio ilio, inn onkou o linawi mai i pahi hou na'u." Pano mai ln kekahi o na pown. " Ao--1 le o loaa ia oe kn palii, nka, o pale oe nou iho me kou mau lima, a ina e oi ao nnn ko makou ikaika mamua ou, alaila, lie pono nou o hnawi pio mai mnlalo o | ka Moi Bufcti, akn, e lawo iidh oo nno i ka hanwina like me kekahi o ko mnkon mau lioa. .Nolaila, ma ka inoa oke alakai o koia puali, e make no oo e like me ka make ana o k*—" Aole i pau pono ae na olelo n kn powa. liuli e ao la kona alo ilunn nie ho kuunilaau la i ulaa pn ia e ke kikiao mnkaui Kona, a puana ne la ia he mau mamala oh-lo a o kona aho liope loa no hoi ia. "Ua pau an īue koia ao." A i kekalii mau powa hoi i kaikai ao ai i kn lakou mnu pahi me na manaolana e hoomoe iho i na ai o Ilioakahua maluna o ka oiwi kilakila o k» Naita opio Orema, aia hoi, ua Liaule iho la l.ikou a pau ilalo me be mau huita la imua o ka p:ihi oki a ke kanaka mahiai i ke kau ohiai. 1 ka haule aua iho o nn koena powa ilalo n iuu aku la i ka w.ii awahia o ka make, un knlioha loa ia o Oi'ema, no ka mea, ua iko no ia uole na kona ikaika i haawi akn i keia make kohu luku la na ke ahulnu, aka, iain nne i haka pono mai ai imua, ike nini la ia he knnaka ui opiopio e pna ana lie pauku laau nui, kunou mni la ua k*nuka opio nei iaia nei, n e like me na leina mama a ka An«telopa keokeo, pela no un kannka opio lu i lehei ak'u »i a kapoo emoole aku la iloko o ka ululaun, a he mea huohno loa no lioi ia i kn N»ita opio, ku iho In ia me ke kahnha uni n ine, ka uiiiaiiinnu niin iaifi iho. " Heaha keia ? He aueln aiiei ? Aolo pahu. Owai la keia? He kuewa opu aloha auei ? Ho oiaio, he oi keia o ko .kanaka ikaika a me ka oleo—o I in» pnha o keia kannka keknhi molio i ka la apopo, manao nli oia ka oi kelakelo, a unnu o knili nn miiluiini." Pnu »e la kuna nalii unn, holo m»i In in n liiki nia knlii e waiho nno mnko nna kona hoa Nuitn, nana ilio la ia ine ka uiiinao ua lelō lna ka hniiu o kona hoa, nka, kukuli ilio In in ilalo a liahn iho la i ka houpo, »ia ka, o impe ninlie niin 110 ka hann O u.i hou liei oua, uolailn, hooluliluli iho la ia a liuliu, puobo ae la ua Nait,i hnpauoa la n ninau nno hehena mai la. "Eiuauihea? Auh(J& kuu kauwn Dile&a ?" Pane iho la koua hoa opio, " E ka Nuit'i Olul'e, ua eha loa nuei oe ? Aulien kou Wahi i eha ?" E Orenia h..opouo wale, auhea ua ilio makanahelehele ? Eiu miei knua lie man pio na ia mau ilio ino ?'" wahi a ka Nnita Olul'e i iiiuau ao ai. " Aole, o ua mau ilio ln, he mau luahi poino h» ka niake, akw o kauu, he mau jwea ola uhnue laki lauua ole malalo o ka lokomaikai o na Lnni, no ka men, ho umi mau minute i hula ao nei, iua ua haulehia kauu he mau kannkn poiuo nn ka mnke, i ole wule uo ka lokomnikai o ua Laui, ma o kona hoouna ana mai ho knnaka ui opio lielehelena nuni, nona hoi ka ikailu i pu-umi uku i kou a me leo'n ke huiin, a ho akiunni kaka lanu hoi a'o i ike ole ui mumua—h ho kannka kupnuaha loa. E leun hoaloha, aole pono k'-ua u hookaulua" il<i maanei, ukn, ed hoi kaua me kanwiwi, he maonolnna ko'u, o hann hou mai ana koia poo i ko koko o ko'lakou imm luiu," wahi a ka Nnitn Ol'ellln. Ao, u i puno knu, o\i hoi knun, \vnhi a kn"Naltu liapaUOH. (.•lu/e i pau.)