Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 6, 8 February 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA! Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KOA OPIOPIO WIWO OLE MASEPA!

Ka mea i hiki i ka Pahu Hopu o ke Kalaunu o ke Aupuni Liona!

A kau i Kilohana, i Kaupakuo Hanalei. [Unuliiia o Moso Mnnu noka Hiwahiwa a ka Ubul.] FIeuj 5. ĪKA PAU a«m o na olelo a na koa nei, liookuu inalie aku 1h na lima o Maaepa iain me k» ololo aku. " Ke ae uei au e hookuu aku ia oe mai ko'u poho lima uku uei, uka, e.hilinai oe maluna o ka mana lani wale no, aole maluna o'u, iio ka wea, ho mau kino kanaka wale iho no kaua, ina o kau mau olelo i hoopuka iho nei ua hiki loa aknli iloko 0 ua limi, » na apoia mai la e konn uhane, alaila, he mau ulia ia no na pomaik.ii o ka uoho'na lahui a me ko kakou m:ilul)ia mnlalo o ka mana luahia o ka Moi. A no ia mea, e hoomanao oe, aia a ike mai oe, ua molia ia au imua o kn ! mnnn ikaika o Sekotīa, alaila, e hoomanao oe, e hahai mai ma na meheu o ko'u mau knpuai, a ma ia mea e opiopi a hiamoe nialie ai ko Sekotia nnin maua ikn- , ika a pau maluna o Pelakaoe nei, a he j mea ia na ka manao e ake nui aku ai, | aia he wa o ka lnnakila e pn-a hou mai ai ka hae pua ri)He o kuu »iua makuahine malnna o ua palona a paii o Pelej kane nei, a tue koua mau aumoku. kaua maluua o na moana nui akea, nolaila, ano, e ke koa, e hai mai i kau olelo imua j o'u i keia wa." ! " Ae,'' wahi a ke kon. " In'u i hoi aku nei a hiki imua o ka iloi, hai aku la au 1 kan maii olelo a pau i kumailio mni ai, a maliopo iho, uu hoouna houia au e kii i na'lii u nie na Kuhina a e akoakoa ma kekahi nuui o kona halealii, a i ka nknakoa ana mai, ua kamakamailio mna | aku la ka Moi inina o ua'lii a mo na I Kuhina no kan niou oleio, a roe kona | hai pu iina aku i kou ano, oia kona hilinai olo mainuli o kau mau olelo, oiui, be i uuku kuu wahi oiwi a he kamulii maoli no. A o ka pauina loa o kana mau oloI lo, oiu koui» ui ana iho iu'u o hoiko »ku | i na mea a kauu i pupa looilio nei. Aia nao ia wa, ua pioloko loa mai la ua iuau ' alii I-i u mo nu Kuhina, a hoopnka koke i ka lakou ulolo hooholo e kii mai au ia oo a ino kou luakuukane, a o hele pu kukou u hiki imaa o lakou me ke kili ok', o kou manawa no kei-i ino u'u o Imi nei iu oe, a oia iho la ke kumu o'u i hiki hou mai uei." Pane aku la o M-isepa i ua koa nei, me ka hoike pau aku i kona mau inanao ja pau 'muu oim. "E hoi oe a.hiki imua 0 ka Moi, na'lii a mo na Kuhina, a e liai aku oe i ka'u mau olelo a pan mo ka poina ole, mamua o ka halawai ana o ko'u mnu helehelena mo lakou, aole loa | au i mnkemuko o halawai mo kekahi o na'lii a īue na Kuhina o kainailio no kahi moa, aku, o ka Aioi walo no k.i'n iuea 1 makemake ai e kumailio mua—a tuahopo ua uiea o ae, a oia pouoi no ke lielo mai iniua o'u, a ko hookohu aku nei au >a oe i pailata no ka nioku Moi, a nau e hookomo mai iloko o ko'u wahi hwh haiki uei, a ina aole oia e ae inai ana i kau niea e hui aku ana, alaila, o hai aku oo i ku'u man hana maluna ou j i koia \vn, malia o haliu mai kona pnuwai a hopko mai i ka'u uiau ōlolo uuū ia 09 akn, ulaila, aole ho mea o uo u'u e puana ao ai, ho hookokoke ana mai ia o onipaa ku inanu ikaika o Polekano nei, a o hoopuehu i kouu enomi me he puahiohio la 'o uiuo auu i na opiila a mo tia Iinna lopo mai ka ili honua aku a iloko o ka low*. aohe o l.ikou heluna, a o ha-

hiwni Hiinnei lakou mo na nlin o ka ha«lo pio noa maklo o Poleknno nei a hiki i ku hopena, n o hoomanao oo i keia m»u olelo a pnn, n eia kn'u 01010 liopo loa in oe, e k»li oe mo ku hooloha i kuu inoa mai keia la aku a hiki i ko'u hiki kino nna nku i.nun 0 ka Moi, a o ike nunnei oe c hooiliia m»i ana kekahi oihnna iooa hnnohano uiAlunn o'u, alailn, ho hoike mhh mni ia «ia'wau iloko o na Furien tHUBnni o na lima 0 na Sekotia knhi i omo ai i ko lakou koko, ka me« i like ko lakou hulali me ka owaka ana o ka uwila iloko o ka lewa i ke sekona hooknhi, be raea i like 1119 ko kanaka i liHulehia ma ka moana lipolipo me nn ale e uln-pa nna maluna iho ona, ka txiea a ke au a uie na kikiao ! maknni e hann ana i ko lakou inakemake, aia nae iloko o ke kanaka he mannolaua iaia e hooikaika ana e pne i ka flina, a i koūa pae io ana nae iuka o ka anin, alaila, ua hala iaia Da poioo a mp na alina a ka make maluna onn, alaila, he puana oua huaolelo miiK,' ua lanakila au mai ka moaoa mai, pela no ka oihana kon. A pau koia mau olelo a Maeepa, liaawi oku la oia i ka hoomaikai ana i kana huaololo hope loa 1 ke koa, a hoi aka la. Nolaila, e ka mßa heluheln, he manawa keia no kaua e hoomnnao ae ai i lta Alihikuua oona l;a lio keokeo, ka meu a ke koa opio wiwo ole i hono mim ai o hoike iaia iho me kona ikaika lua ole, ūolaila, he mea maikai ia kaua e nana ae i ua koa nei i hiki aku ai imua o ka Moi. I ke koa i hoi aku ai n hiki iinua o ka Moi, na'lii ame nn Kuhina. Oiai ke alii a me ke anaina e hoolohe aoa i na olelo a ka Alihikaua no Maaopa mai ka mua a ka hope, me ka hai pu aku o ua koa uei, iua o ua keiki la au e kamailio nei, alaila he oiaio,.ūa ike maka au iaia mo ka haule holookoa o ko'u *o nui a me ka'u oihana imua ona, a no ia taea, ua noonoo nui nti me ka manao kahaha i kona kulana, me he mea la hai ano mana kupua k,o ua keiki la, nolaila, he mea pouo ia oe e ke alii a me knkou " p»u 'oa, aohe waia kakou e hoohemahema aku ai iaia, o keia mauawa wale no ka wa kupono me ka hoopanee ole. lria paha e manao ana ke alii e lawe mai iaia ma ka poho o kn mana o kau olelo alii, a ili io akn kahi oihana kow maluna ooa ma keia mua aku, alaila, ke liaawi mua liei au ia'u iho mal.ilo o ka ikaika o.kona mau lima, n e hnhai no au ma ka meheu o konu mau kapnai a hiki i ka inanawa hopo loaa ka m»ke e 0 u ae ni i ko'n ola, a oia kona hookuu ana aku i kaua mau olelo a pau imua o !;o alii. A pau na olelo a ke koa, ua ku mai In ka Moi iluna a pane mai lu. "E ke ko», he oiaio no paha ia au e hai mai nei, «krt, koe wale no ko'u mnu ako aoa e ike kino iaia a me konn auo, kahi o hiki ai ia'u 6 hiliiiai nku ai maluuu oua." la wa liuli uo la ke alii a uaua i ke kon uio ka uinau pu aku iaia no na mea a Muaopa i hana ai. Ua hai maopopo bou aku la ko koa i im olalo a kahi eu hopo ole mai kn mua a ka hope. A i ka hoomaopopo ana o na'lii a ine ua na Kuliina, ua hoopuka kolee lakou i ka lakou olelo hooholo. Aia walo'no ia i ka manao o ke alii, uo ka naea, ina ka inana o kau olelo alii i kauoha ai i ke koa, he iioike aua niai ia imua oju e ke alii a nie makou, ua kapae loaia ae ia ma na paia poliuliu o ka hoohaahaa loa ia o kau olelo alii, a hc mea e hoike mai ana, ua oi aku oia mamua ou, nolaila, o kou uoonoo wale no koe e ke alii. I lm lohe ana o ke alii i keia mau olelo, ua kali ke-alii me ka noonoo nui,—a hai aku la i leana olelo ieuua o na'lii a mu na Kuliina. Eia au ke ku n'ei a hai aku imua o oukou i ko'u mau manao i noonoo iho nei, ua hooholo au i ko'u manao, e hooko aku i na olelo a keia keiki, a t»a o'u nei, o hele kino ana no aii imua ona. 'Nolaila, ua liookuu au i ko kakou uoonoo ana no keia mea, a he wa keia a'"u e ae ai ia oukou, o hoi kela a ine keia mea ma kona hftme pono i mailoko akn o ka vurai o ko'u hale alii hei. Ika pau ana o na'mea a pau ika hoi, ua hoi aku la ke alii n nolio ma kona ī'iuni moe, malaila oia.inalu ai dic ku noonoo nui, a e huli aua i o a ia nei, i kahi a kona pmiwai o kaunni aku liei, ind nā lia o ku Uolopono, u hiki wal» i ka upoi ana iho o kotiji tnau lihililii inaka. a iiliLilo aku la me Niolopm»." i'Aok i.pau.)