Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 7, 15 February 1879 — He Leo Kahea i ke Aupuni. [ARTICLE]

He Leo Kahea i ke Aupuni.

E Ko Aina ; Aloha o e E oluo Luna Uooponopono e liookaawale ilio i kokahi mau .kolamu o kou kmo lahilahi, uo kekahi mau honkaka ana uona mw e pili ail; , i ke poo c kau la maluna, He mau manawa i hala akū nei, oia lioi mm ke au mai o kela mau Lani n kukon i «oho kapeua i!<o nei no ko kakou wahi aupuni, n liikī mai uei i keia au, o ia ke au o Kalakauik I, akaln no a loaa molaelae loa 1 ua u» e, ho alauui e ko.mo niai ai ma pafo»neri, !t piv tausamoiu auo lalmi a pau io kakou aei. Ua haawi e aku kakou i keiu alauui, iuu ka p u al,i īma ana aku e hele ruai. Ua. Lookiua k'akou ua kahai, u a ho'omoe, ua nmkaua, ua hoolauua nku a me Da hana lokomaikui uenuiwale, . Ho mau la i_hiiliL_akiu-nei T --,ia inalialo piha kakou, ua akēna, u,i liauoli, i,a lioopama ia naea iloko lilo o ko kakon mau

puuwai, iiku aolo niio i liullu "iho nei, ko loheia , mai nui ho mau ino ka o alu nei, ma ku leaouu nei a rao kekalii inau wahi e ne o ke aupuni, no keia mau niea a kakou i iiiippi iiio nei mo ka maholo piha ■, nolq au e 01010 una ■ ua hewa Sct> Kakou lanua ana me la.kou, aka,,ma ko l&kou kouio uui aua mai nei ua hoonele iu kekahi mnu Hawail'Ponoi i na liana limifj na lawe maopopo ia na niiki poi mai o lakou aku, a ua hoonele maoli ja kekahi i na liana linia,' a ua nelo ko kenikoni lua ka pākeke, ko kumu hoi o ola ai ua mea a paii, i keia au naauno e neo nei. 110 mea nui keia na kakou o noonoo ai, ine ka uinau pu iho, p.ehea la e pau ai keia pilikiu? Ma ka āpanu o Ewa, i ka wa a kekahi poa pilikia i inakomake ni i mau hana liina no kti pilikia auhau Uino a mo kekahi ra;iu pilikia kino o ae, a helo aku i na ona mahi raiki i- wahi hana, ua iiooio iamaiia, moka oleio pu ia umū he nui loa ua pako i kopa ia me ka uku haahan lon no ka la, » hoan walo iho la no o Ilawaii oiaio, o holo iielo ai i o n īa noi o | hou helo walo ai no ; pela no lee kaona nei i keia mau la, ua hooneloia kekahi mau lima hnnn kaumna i ka hana, a pela aka, nō na pake oia auo, a eia ko noho v wale nei kokahi poe, a pela no paha ma kukalii mau apana o knkou e uoho mai nei. ]S"o--kiilii, e niuau aku ana au i ka poe noeau a. ka poe kakaolulo naanao o kakoii, pehea la e pau ai koia pilikia, a o loaa ai ia llawaii he pono kauliko uie ko na aina u e komo mai nei ? Malalo o keia kumii, ke kahea :\ku nei au i ke aupuni e noonoo pono niai, e pale ae i keia pilikia nui o liawaii ponoi, ina no hoi e nele mai auai ko aupuni. o hoomanawauui ka por,o a hiki ao i keia knn koho balota, e koho kakou i mau kenela wiwo ole roe ka eleu, e itui me ka ikaika e hoopau i kein pilikia, a e loaa ai onu \>ono kaulike «ue na laluii e o komo mai nei. Ak:ihi .Vu inua u knmailio aku ui, a eia inai ka lua. |vc hiki mai nei ka iva a ka« kou e kaliea aku ai i ke mipuni e ala mai, e haka pono kona mau inaka o pale aku rae ka ikaika i keia ino nui e lono ia mai nei, nie ke kau o ka weli hoanpauo eehin | niai kela a me keia kulnna o ko taona nei, a e Loolilo.niaoii ana iioi i kunmhana na ka naau ō ka po a lia ai me ka makau oia hoi na "haole powa." Ikapo Poalima lan. 23, makai mnio ka Halemai 3loiwaīuae, ua lohe ia ke kani paapaaina ana o kekahi pu panapana, a ia'u i ninau aku ai i ka mea nana ua pu la, hai ia mai ho poe powo. O ua puku nniani ua weluwelu liilii i ka poka, a ka mea uo uona ka pale. Ho mii a lehulehu wale na lono e ae i lohe ia niai, aka, o ka'w keia i lolie ponoi i ka mea, pana i ki ka pu. Ina e hookun ia ana keia tnea iuo e kouio mai nei i o kakou nei, e ulu a ko. io ke aa, a hoolala, heaha la kona hopena 1 Heaha k& mea e hana ia aku ana i kek-ahi ohana a mokekahi poe e ;\e e hele mehameiia aoama ira huina nlanui i ka po? Pehea hoi na hapauea, na elemakule a me na lualiiue e moe meliaineha nmi uei o na pupupu hale, no ka mea, lie malihini lakou, (na powa) manao noiakou ]a ua loaa no ke dala i na mea a pau, mai ka opio, aoo a ka hapaueu. Ina lakou e powa me ka hoopakeie i ke ola niakamae a ke Akua i haawī mai ai, kanahai ma] ia, aka aolie no he pono iki o keia hana a ka. ko« e hooloihi loa uei i kn n oho ana mai o keia poe powa "tramp s ."- lua hoi e pe pehi pu iaiho ana oe a mako loa, nie ka hiwa pn ia o kou mnu waiwai e like nie na moolelo he nui a kakou e lohe m.ii uei o 11 a inna haule, ho keu aku a kn weliwuli. M<i kekalii «'anaaa Poaono ka i liala aku nei, i kekahi kauaka kulewn ni i lawe inai r. i kana mau pai, hopu ia nini la oia o kekahi poe, a paue mai la kekalii o la. kou iaia ma ka olelo haole, "hold ynur iianela tip," aluila hoomaka lakou <■ halia i kona pnkeke, e ole -\valo no oia i kaliua niai, nie ka leo imi i kekahi poe e iho nia» mua loa mai ona, pau iiui ai ua poo powa nei i ka ūaliolo. Ko ao mui nei keia mau lono ia kakou e makanla kakou ia kakou iho, a o kahea pu aku i ko Aupnni e palo i keia mau ino e ulii uei, a kawowo loa mni aunnei, nolaila e noonoo mai ka.iou e pani i napuka komo, a me na ipuka i.ninni o ko kakou mau homa, me ka hoolako pu in kakon m(j na mea e hiki ui ke pale aku ia lakou me ka lakou mau hana iuo, Ma ia mea nu e kuhea aku uei i ke Aupuni, e haawi mi.i ī ka mana i kona man liona makai a hopu i kela a lU<J kuia e ku. ewu liele wale ana i ku p 0 me ke luileana ole, a e ninau pouo ia kona wnhi e hele ana, kaua iiana o ka hele una, n me kona kuleaaa o ka anwana wale' ana ma ke alanni, a e hui pu ia hoi kona kino, anoni paha, he mea make kanu, e hookoia nae keia naahope ih o o ka hora 0 0 ka po. .Aole hoi keia e pili i na haole knmaaina a me na kanaka mnoli a pela aku, aka e oleio ana aui na haole malihini W aJ O no j kamnaina ole L ka maka o na mnkni,« haawl pu mai i,o hoi ke Aupmū i keko'hi poe ! hilinai ia, ia nmna hookal.i, pola no maloko nei a mo wuho o ke knona nei. I ka nana aku, o ka wa kupono wale no koiae hooko ai rta mana nupuni o hoopunana loa mai lakeu la. I ka waonooa.u ana a ko'u mnu niaka, n '" I,u «Hia inahelo d'n,i haole" « kipa hia! io kakou nei,. 0 ka m U a, 0 kn poe'uloha 1 ka mah.hia mo kii noliu aua

oluolu, l<a lun, o ka poo ailiuo jjowu o liko me keia c liookuu'nei i ka weli eeliia. Ina palia o keia umn louo e tohe ia tnai nei n lio liawaii, ht> keu nku k?i lole liilii ō ka lehu o kapuahi, liaawi ia paha ho makiina uo ko iioo o ka moa hookahi ke loa», aka, o lakou la ia, nawo maiio ka heleun, poipoi tualie walo ia iho la no. Nolailn, o maka&la i ua ipuka hale, "o ka lolio ko ola, Jte kuli ka mako." B K ITobiSs.