Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 17, 26 April 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUNA IV. lIELU 29. " Ui. nnnl b wolnlo ku 1», Uk knlHi' iih liini, n nliUwuli; im kiialono, Ak ( \, !k' Weli II m« kn iM-liiu ua lm»n 1 linoUuiiil IM, u,i l„ hu-1111. 111. Liilnim „e 1« i.,i liui.ii nlil o kv kihi, HuknUo ;v kulukulu mal ln ko kokn. Olumpia. KUEMI aku ln na leoa i holu mai ai e koknu i ke kunaka opio, a o ua opio [uuiwiii wiwo luii o!e la hoi, lo.le inui ln oia iho{»e nio ka niama nui a 1110 ku elen, e like me ka Armtelopa e lehei ana nmluna o iui pnu, wnho ae ln oia i konti aalin owalio loa, aia manawa hni i iko nlui ai iia uiea pau i ke.kahi aahii kupanaha lua ole o ul)i ana niawaho iho o ka oiwi kilnkila o im koa opio la. 0 ua aaliu la, ha aahu nlanla ia, olike me lea ula okoko o ko alii lnluna enaona, a aia hoi he mau helnna tausani C| na unahi iu nvinui, e momoe papa liko aua a puni na aahn la, a mo he mea la, he ili ia no kekahi ia kupueu weliweli o na papaku pouliuli ona moana. Ho ku ika weliweli a me ke kainahao un aaliu !a, a he mea hou pnluiohao ia imua o ua maka o ka lehnlehu e nana mai ana. 1 ko kaluhulehu holookoa ike anainai i keia aahu kupaianaha, ua hookanikaui mai la lakou i na hooho leo paiakuli, mo ka hoopuka ana ap, kela niea kupanaha e! He mea katuahao lna ole kela e t' Ea, i koia wa r na kunaka e lilo aDa i ka nwauwa no ku aahn ano e o ka opio, ua ikeia aku la oia o lnle hon mai ana me ka hikiwawe nui imua, e halawai me na koa powa he uini, i aa e paio mai me in nei. E liko hoi me ka liona huhu weliweli o kuuj>mi ana i na hiona ahiu a paw o kona inaina wela nialuna o koim enemi, pela iho la na holehHlena weliweli i hoikein mai-o ko kon opio imua o kona inau enemi.

IkL'ia aleu ln ua opio nei o lmjtai ana i kaiiA laau a oniu uo la, a ia wa hoi oia i kakelo aku ai iaiu iho iwaeua o kona man hoa |>aio, mu lie la lie puoa ahi iwaena o ka puu opala. Ninin ai; la kana laau a oiliili ae la iwaena o na poo o kona muu iniuini, o hanlo ana ina o a maanui ona. a na likt* loa na inapiina laan ana o haaleKi pan nua mo ka hookanliia ole 010 na oiliili lalapa alii uwila iwaona o na okai ao iiolohiwa o ke kukuln akau, a e like hoi uie na ])ohapolia no-i nakolo halulu o ka huolo o ka liona i kola a me keia wa ana e uhan ae ai i ka hu'a o kona wepa linluhuln, pela iho la i loheia al<u ai na halnlu nakolo ne i o na mapnna laau uahoa a ke koa opio e hoolale hopo ole la. I keia wa a ka opio e «lupa ana i na powa īue ka wiwo ole, ua ikeia aku la ke koena o na powa e holo mai ana i kahi e pii ana ka haunaele me ko lakon manao e hookan mai i ke koko o ko lakou alii i make uialnua o ka mea naua ia i pepehi. Ia \va i loheia aku ai ke kani wawalo pinapinai umi a ka leo o ka o-Je, a he hoailona ia e kauoha inai ana i na Naita a pau e komo mai e hoomaln a e hoopau au i keia hann woliweli, o-iai, ua ili uku l;i he pilikia i ka Ui Violania, oiai hōi ua maulo aku la oia me na huaolelo ma kona wahn, E hoopakelo i kela opio ui mailoko niai o na lima o kela poe puuwai ino. Mamna ae o ka hiki ana mai o na Naita e hoopio i ka haunaele e like me ke kauohu, ua pan e iho la i ka luknia na powa e ke keiki opio, a ahu a lala kukui nui i'ao la malalo o kona mau kapuai. 0 na koena powa hoi i holo mui ai e komo like me ko lakou poe mua i ke aluka pule ole wale a hlakalau, ua pau aku la i ka hopuia, a hoopaaia aku la malalo o ka mahele o ka Naita Pomenerdina. I/ka ike ana mai o ka ahakanaka 5 ke ku kehana aku a ke keiki opio ine ke pookela hanohano o ka knakila, ua haawi mai la iakou he mau huro nui, rne ka panai mai i na hnaolelo hoohiluhiln, E mau kou ola ana e ke koa o na koa a kan 1 ke ahe pua-aneane. I keia wa hoi i hele niai ai o Kifa, a haule iho la kona muu kuli i ka honua a puana ae la oia i keia mau huaolelo: E Hedana ke Koa—He oiaio, aohe luu o ke koa inahilo iho o na knkuna olinolino o ka la, e like me oe. He il-aika lua ole kau i hoike ae nei imua o keia mau maka malihini i kou oiw!, a nolaila, ke nonoi aku nei an ia oe, a i haulehia mai ka ponmikai nialnoa iho o kou hokua, e hooiuunao mai oo i keia huna lepo iiuua 011. Piuio iho la ke kanaka opio, E Kifa muikui, uiai knpa mai i kekahi mea leiuo kanaka i hanaia e ka Mana Kiekia Hookahi e like nie oe, he lioa a he ikaika, oiai, hookahi no koa a hookahi no inea i piha i ka haawina o ka ileaika, o ka Mea Kiekie Loa, nolaila, Iaia wale no.e kapa aku ai he Mea ikaika, aka, no kau nonoi e Kifa, ke hai akn nei au ia oe, e hooko no au i kou makemake, ina nao o ko na Lani makemake ia. Ke ano hapa pahaohno mni nei paha oe e ka makunmka heluhelu no keia keiki opio wiwo ole nana i hoolilo i ke alii Bui'etii Kikeim, ka Moi hoi o na powa, i luahi na ka malee, a me kekahi o kona poe koa, e like me ka kaua i ike ae nei maluna. 0 keia keiki, aole no ia he mea e, aka, o Ilokekila no la, ka mea nona ke pana kaulana, ke lvoa Pukani o na au pouli. Ma keia wahi, e huli hou kaua a nana aku ia Rohekila e ku ana iwaena o ea Naita Pitesiana a me kona hoaloha Kifa ku hea keokeo. Ia lakou e kuku ana malaiia, a e hooniaka aua hoi o Kifa e hoolaima aku i kona hoaloha Hedaua i ua Naita o ke kahua inokomoko, aia hoi, hooho niai ana na kan.aka, Eia «e he elium mau Naita nia ke ala pololei mai ka ululaau uiai a hiki mai i ke kahua lealea.^ Aole i upu iho, komo roai la ua poe Nuita nei uie ku ano uwiwi, holo pololei aku la lukou a ma kalii o ke Kiaaina e ūoho mai ana, me kana hapuu i pohalaia aa ia manawa. (Jole i pau.)