Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 27, 5 July 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUNA V. lIELU 38. » r.'a l k H..lulßhl ai a hiolnnī, li kupu <.liuhi» nn>ro »i n» innnM, . A e Imkinuii [liuo an» lioi n iloku o lto knikuono, Pouliuli kiii iipo oleele o ka ' Wollwoli." AHALA aku la ke koa, ua noho iho la ua Ui nei, me na nmnao lnulun no kona maleua, a e hiolo mao ole ana hoi na kulu waimaka eloelo ma kona papalina. Noho iho la ia a komo iloko o na hora liilii roa o aku o ka 12 ponoi o ka waena j)o ; hoi aku la ia e hiamoe a e hooluolu hoi. Maanei kaua e ka tuea heluhelu, huli ae a nana aku i na hana a na koa Kokekila, kana aikane aloha Sewatoreda a me kekahi poe e iho. I ka hiki ana aku o Rokekila nia ma ka ipuka pa, ua aneane opa pu ia mai na wahi koa Pitesiana i koe e ka heluna uui o na koa powa. 0 Ia manawa i kahea ae ai oHndala me ka leo nui akaka lea,. Imua e na koa oiaio o Pitesia, a mai kuemi hope. Ia wa i huila kokeaku ai na Neiu» Kokekiia a me Sewatoreda iwaeoa o na enemi, a he mea e ka iuku a laua i hoolele aku ai malnna o na powa, no ka mea, ua like ua mau Naita la iwaena: o na enemi me na okaoka uhi aa e hamu ana i k« opala. I ka ike ana niai o ke Kiaaina Hueiala, na lawe ae la ia i ke alakai o na koa, a hook«!e aku la īne na raanao hoihoi, i ka ike ana aku i ka make e hiolo wale ana imna o mi pahikaua a na Nūha, a ua huila ae la hoi ka paea o ea wahi kauna l;oti o ua Kiaaina la. Aka, hookahi nae aoao ano opa pu ia o lakou nei, ota ka welau hema, oiai, aohe alakai nana h hoenen pono ia aouo a e hoolalelale hoi. He manawa ole nae, ike-ia aku la he. koa me ke kapa kila eleele e holo ae aūa ina iia ehen onmimai nei, a loheiaaku la kona leo, E kai aku imua me ka wiwo ole, A o iia, ltoa nei no hoi ka tnea njua nana i hana ka lnku ana aku i na powa, i ka ike ana hoi o na koa i keia eleu o ko lakou alakai hou, ia wa lakou i eu mai ai me he mau liona haelaaiiee aku ]a me na naiui koa hopo ole e paio oolea ine ko lakou inau enemi. E nana ako kakou i na Naita Kokekila a me Sewaton j da iwaena o na enemi. No lekahi manawa laua i pili like ai, a inahope olrfo aku la o Eokekila" e hoi ho'pe ia a e alakal pu mai me ke Kiaaina i ka lehua o ko lakou nmu wahi koa i koe, a nee aku no oia irnua a'hiki i kona halawai ana me Maduca ka- Weli^eli. M.amuli o keia olelo a Rokekila, ua kuemi. aku la-ke alii Sewatoreda me ka eleu nui a halawni aku la aie Hndala ke Kiaaina, a koe aku la hoi na Naita mai Kieva mai me Bokekila. _ Ua oleloia ma keia kaua ana, ua Jike o Roktkil» me ke kanaka oki ]>alaoa i ke kau ohi ai, oiai, iaia e hooinoe aku ai i kana puhikaua, aole i kaniunai ka hiolo 0 na enemi'me he mau kumu palaoa la e haule ana i ka oi o ka pahi kakiwi a ke kamika okj. ! He manawa pokole, ua ikeiaakula na powa o kuemi iki aku ana, aka, ua nee iki aku lano a ku hon mni'la me he paia pohaku la, oiai, ua haha'im loa mai la ka lukn ann a ke alii hb«.o !. \ iiowa, oia lwl o'Maeluea i na koa o Eokekila ma, t

līoonmuia iho la ]a ke kaua ana a h {- ki wale i ka oili ohelohelo aua mai o ka la, r hohok mni Ui kona malamalama. I kw'a wa i halwna hou ai ke kaua, oiai, ua hiki hou mai la na koa hoopuipui o ua powa i ka heluna i koe, a o na haumana Naita o na ululeau o Kilimela he 300 a oi ua hiki maila, malalo o leo lakou alakai opio, ka Naita lakonika, ke kaikaina ponoi hoi o kekahi o m Naita poino, oiao Olufe Upehama, a me kekahi mau makaainana helu o ke kulaiaakauhale, a ano puipui hou ae la ka heluna o na koa aupuni. I keia wa i ikeia aku ai ka Naita opio maluna o kekahi lio keokeo e oili mai ana nmiloko mai o ke kulanakauhale a hookele pono loa mai la oia i kona lio ma kahi a ke Kiaaina e paio ana me na p owa. Aia ma lta lima o ua lfaita opio la he kakaka a ine ka pim, a nia kona hokua hoi he kīlieiie pua, a ma kona aoao he wahi pahikaua pokole. Uolo mai la oia me lta hiehie nui, aole i liuliu ku iho ia oia, a lena ae la i kana kakaka me ka eleu imi, a emoole hoi, hookuu aku ]a ia i ka pua, oili aku la hoi ka pua a ku nia ka iio o kekahi kanaka i hapai ae i kana pahikaua e hooinoe mai maluna o lee Kiaaina Htidala, Aole no hoi i liuliu, lena. hou ae la no ia i kana kakaka a oili hou niai 3a he pua, a ku aku la no ka lae o ka lua o na kanaka e anehe iho aua e kiola i ka elele aliailono ole a ka make maluiia o ke alii Sewatoreda. Ia wa holo akn la ua Naita opio nei a mamua pono iho o kekahi puulu kea aupuni e paio ana, aohe alakai. Alaila, huki ae la ua Naita opio nei i kana wahi pahikaua pokola, a o pololei aku la imua, a me ka leo olu nanahe, paūe mai la ia, Imna e na puiwai wiwo oie, e kaua aku no ko kakou kuokoa a ineko kakou maluhia e ikaika a haule mai ka lanakila. Na keia leo i hooi hou ae i ka ikaika o na koa a me ka eleu nui. Ua hooiuau aku la no ke kaua ana a ihiki wale i ka 12 ponoi o ke a, iloko hoi o keia wa okoa, ua hoao o īlokekila e halawaime Maduca, aole nae he wahi mea a halawai iki, a i ka hiki ana ae i ka liora 1, aīa hoi, ike aku la o Kokekila i kekahi koa aiio nunui e kakele pololei mai ana i kona iio kaua ma ko ia nei wahi e noke ana i ka luku i na powa, a me he mea la, ua hoomaopopo māi.la ua koa nunui nei, o ke aht keia nana. e owela nei a miinino kona poe i ka wa pokole. Holo mai la ua koa 'la a pane kikoola mai la me ka. weliweli, E kuemr 'aku ihope e be ino, o paio auanei oe me Maduca ka weli. Ia wa pane aku ]a o Rokekila, E nee mui imua a e ike auanei oe, aole oe e kapa hewa ia he Weli, aka, he lepo. Ia wa koke no, holo mai.la ua koa nei a hapai ae !a i kana koi kaua kaumaha, a hahau iho la malnna o ka kakou koa opio, aka, e like me ka hikiwawe o ke dia opiopio i hoohnli ae ai i kona lio, a hala at3 la ka maka koi a Maduca, a e like me ka anapu ana a ka nwila, haule pahu aku la ua powa nei ilalo o ka hoiiiia, oiai, tia loaa pono aku la ia i ka hauna pahi wikani a Rokekila ke koa, oiai hoi, ua maliae ia iho kona papale kapū jila ine he aoa pepa la, e ka pahikaua a ke koa wiwo' ole Kokekila, a oki' pu ia iho la kona poo a hikij.ka ihu. (Aole i pau.y