Ko Hawaii Pae Aina, Volume II, Number 47, 22 November 1879 — HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU. KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KA NAITA ROKEKILA HINEDU.

KE KOA PUKANI! O NA AU POULIULI!

MOKUi/A VI. lIKLII 50. " K lioiiiilui ali» lloko .« kolnkn 0 l;n pomalkai, I l.i j i Oiil.i mn Ki>,i;l ii-i, 1 l.i'l .'Mil iii» kmin jmo— O iiii liii-;i pniik'lo i ku Akun. " "Mala'lnnim weiiweii, l_<mli'lai ni iiii knliiiiikn n-i'll, Kupikipikii. ~i „„ 0^.u.,, lloike 1,111, i K;1 |)|)lih>, i'nliii iii, (i.'n pih,. kiuilkaii. l'i>;ioiii(i-l)i, au/ue— na »kiA'i\" IKO Kokokila ileo ana i keia neo ano o «iKi a nu koa o ko alii noho kuahiwi, ua hnli ae la ia a kauoha aUu la ia Huelala, e haawi koke aku i I< ( > kauoha i ko laKoii maii leoa, e lioolelo hoaku(ihia 010 uiai i na elele o ka make maluna o kela a me leeia jowa e lioonou aku ann, a e hooaioe pu aku no lioi ia mau huawina like īnaluna o na koa powa eaee

hoopuoi ana mawaho. 1 neia manawa i olapa ae ai na wini niaka ihe laumeki a hulili aua i ke ao— linapu ae la hoi na olinolino nmka oi o ke sila a kawakawa ana imua o ka welolau nmkari--o na lima oloolona kakauha hoi o na koa Pitesiana, ua wileāni ae la inaluna o ua kaula knkaka, a e liko mo ka ne-i halulu nakolo uuina o ka hekili i ka nmlama o Ikuwa, pela i loheia aku ai ka haaluhi weli o l;a lioonlea kaua hahana inawaena o na koa Piteb'iana, e paio ana no ka uialuhia, uie na koa o na oawa maiina o Ela, e hakoko mai la no ka niau o ka ea o ko lakou aupuni eleele.

Ua hahann a weiiweli lna 010 na paio aua. 0 kekahi hoi o na koa j)owa e hoopuni ana i ka 51oi Abadura, ua pnhalahiu uku la.a komo alcti !a iloko o ke aluka o na koa e paio inai la mawaho i uu uiahele koa Pitesiana. He inanawu, loilii ka paio huikau ana a niv aoao eliia, aia hoi, ike aku la na maliele o Pitesia i ka pii ana ao o kekahi liilepa eleeio maiwaena ae o na koa powa, a ua leahakahaia hoi maluna iho o uii Ime la kekahi mau hnaolelo penei: Ka Moi ke Alii Abiulura ka Lionn—Ke onm-koko ku niakia o ku Aupnni ma na Muima. Xla hoikeia mai la keia mau huaolelo e nn hoohiu nla ohelohelo, a aia hoi miilalo iho o na huaolelo kekahi lioailona luipanalui, oia hoi, he kii lioloholona liona e ku ima inaluna o kekalii niauna kiekie, a he poo kanaka ka koua walia e ])aa atnv, a ua like loa me ka popoki ho iule ma koua wnha. I ],a ikeia ana akU o kela hao, «a hoike maopopo uiai la ia, ua pakelo akn la ma ka apua ko alii Abaduni, a aia oia iwaena o koua niaii koa. Ia uiauawa i hoonou ikaika loa aku ni na koa Pitesia i ka ulupa ana a mo ka Luku ema, aka, aole i holopono loa ia niau nianao uila, oiai, na ikeiu aku he ekolu mmi kanalea kiiiu puipui iv oiwi hiehio no lioi, e oili mni ana niaiwaona uiai o na mahele koa pcnva, rio lakou hoi ua nieheu e ukaliia mai la o na koa Naita he nui hoopuui aua i ka' hao kiipaianaha. Ua uee mai hi keia mau koa me lea ānai ikaika ana nwi i ka lnkn i ua koa anpiini o ku aku aiia itiitia o lukon, u he mea oiaio, ua pono lon lakou ke kii|iaiii 3 Na Haku o na Koi Kiuia, oiui, oiu na elele a lakou o lu.oloi pau īniii la i kfi i niake i ka aoao uupuni. Na keia nmu luku ana i hookuomi hopo'mai i ka nee mua ana aku a na koa Piteeia imuu,"a i kela a nu». keia sekona, ke hoo]ianeo hopo ia mai lalakou mai leo ■ lakou uiaii knlaua umn mai, a iiaulo ho- j pe iiku la ma nu anuu liilii. I Uii liko mai la hoi na alakai a uio na

koa oim koiki noho lipo wuokolo niu na liouu, nu ivti, iia 1 a nie tuv hieim liiliin o na «Monalu-10, e t>ni<> au;t rm; U woliweli iumu o ko lukoii nuiu onoini. A uu ano piluilo hoi mv inanaolium o iia koa l'i|».sia, oiai, aole i lona ilei ia lal<ou na lailana iivo nnni aku i keia niauawa, aka, o na keohimi liui liopo walo ka lal;on o ileo noi, a nio ho moa la, o o-})iv |m ia niai una lakou a "pili walo ka ia o l'iliwnlo" 0 ko leiil.uia si(i(in)<)o kaua no lioi a im powu ua inaikai a ua pilia ikaiku. 1 koin umnawa o kueini liojio nei na koa o kn aoao aiijiuiii, na lolieiu akt! la ka leo o l;o alii Ahotlora, E na kon oinio o ke ulii A\>!idnra, mina k mako tm ilio iuahaoi kiekio, e wuwalii wale nei i ko onkou muliiliia—lmua me k wiwo 010. Liu hniM j\o la'nu koa jiowa me ku hoopuka (ina ao i mi huaolelo, E olu l;a Hloi, E uee aku nmkou imua e paani mo ua iho o Pitcsia.

O keia maii puana leo a un pown, ua hooko miii l;i lakou nio lia wiwo ole, e hoomoo nna i ka nmlee nia o a innanei, a »<» lilie niiii !a na koa PikNiana, we he "uaii kuuiu akuakai la o hihihina ana i Muliwan, u o liko hoi ine na kino j)ioeoo

o ku h'uila immi q ka pahl kakiwi a ko kaiiaka oki i ke kan olri ai. 110 oīaio, ua halmna lua ole ka hooili kaiia a na powu, a ke hooinaopo[)o nleu i ko lakou lmina ikaika, na like ino kekahi alelo ahi nui e liamu una i'na mea a pau inma o l;ona ulo. ila ka aoao hoi o na koa anpuni, uu loaa iki ke kauaho ma o ko lakou niau alakai la, oia hoi iia Naita Sewatoroda, Oi'enia, Lionawaina, ti uio kekahi tuau alakni e ae, ak», heuha. la ko lakou mau wahi ikaika e kti aku iniua o kela pu-ko ahi la])ulapa e uee n.ai la imua o lakou, me lio ;muunuu ana la na ka uwiia. I keia nmuawa i huli ueai ke alii Kiaaina Hudala a nana aku la maluua o na hiona o ka kakou Naitao|)io, a paneaku la me ka leo haalnlu, E lam keiki, ke kikoo alui nei ko'u kobo alu-a a loaa kn jiahu hopu o kn lanakila no ko kakou aoao. aole nae i loaa in'u nmlaila, a eīa hoi ko'u uiau muka powehiwehi o ka wa hapauea ke ike nmopo[io aku neii ke kia o ka lanakila ke paa iu niai la e kela a me keia lima o ko kakou nniu enemi. Ke pahola nui au i na iko a ko'u nniu lena maka ma na oheu o ko kakon niau mahele, ua iko aku i ko lakou kuemi ana ma ea auuu hilii, koe wule no na mahele koa malalo o ke alii ti(Jwatoruda a me leo ka Naita Oroma, aka, e Sir Naita Eokekilu, heahu la ko lakou uiau ikaika o ku aku imua o neia aluka owula o ka inaina i huiin me ko lakou iiinkaukan, he tnea niaopopo no hoi, aolo kupono na' kanaka ke paio mo keia poe aliiu, aka, o na hololioluna liihiu lo£i o na kuahiwi ko lakou mau hoa hakoko kupono. E Sir Nuita, ke pihoihoi nei nu, aolopahae oui ka la a pau loa kakou i ka anaiia, a i ka

Aole i pau pono loa na hopunaolelo liope a ke alii Kiaaina i -pnne mai ai inma o Kokekilu, ikeiii aku la kekahi o na kanaka «kolu o ka aoao pown o kia pololei uiai ana i kona nee ana inai a hiki i kahi a Eokokila ma e kti ana. 0 na koa hoi o ka aoao iui[)iini i hoao aku e akeakoa i leona neen ana mai, ua lilo koko mai la hikou i mau luahi na kana koi kaua, oiui oia o hoomoe aiia ma kona ak>m a mo ka homa. 1 na koa nei e waelo niai la i kona alahele, ia \va i huli ae ai o liokekila a pane aku la ia Hodala, Aolo koia be kanaka e ae, o ka pnuwai eltelo Abaduva no keia, a ko imi mai nui oia e omo i kuu Leoko, a e hoona i kona inaiua oleelo īiialnua o'ii, auo, o nee aku ai au e paio me kela daiuio!iio.hiij)o. Ia wa i ainihio tio ai ua koa Eokekila nei i kana koi kaiia. a hoonon aku Ia i kona lio imua. Ua oili akn la hoi ua koa la mo ho jma la i pauaia mai ke kaluika aku. a ku ako la oia inuuiua pono o ko koa powa unn i koho wal'e aku ai o Abadnra, ia wa oia i ninau aku ai, Owai ka'u o ike nei, a e loaa ai ia'u ka' hauohauo o ke knkelo koi kaua aoa ino ū? (Aole i pau.)